-
2020
Türkiye’de özellikle 1980’lerden itibaren ulaşım olanaklarının artması, eğlence fuarları ve festivallerin daha fazla ilgi görmesi gibi çeşitli nedenlerle panayırlar eski kültürel rolünü ve yapısını kaybetmekte ve giderek azalmaktadır. Tarihi asırlar öncesine dayanan geleneksel Ayvacık Hayvan ve Emtia Panayırı ise günümüzde Ayvacık Belediye Başkanlığı tarafından eski kültürel yapısına uygun olarak organize edilen az sayıdaki örneklerden biridir. Antik dönemlerin efsaneleriyle beslenen İda Dağı’na (Kazdağı) sırtını dayayan Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi başta olmak üzere çevre ilçelerden ve şehir dışından tüketici katılımının fazla olması, Ayvacık panayırın eski yapısına uygun olarak devamlılığını sağlamaktadır. Bu yönüyle Ayvacık panayırı Marmara Bölgesi’nin sürekliliği olan en büyük panayırı olma özelliğini de taşımaktadır. Panayıra başta ülkenin çeşitli bölgelerinden yüzlerce esnaf gelmekte ve ürünlerini satmaktadır. Genellikle mayıs ayında düzenlenen bahar panayırına ek olarak 2018 yılından itibaren eylül-ekim aylarında olacak şekilde Ayvacık Sonbahar Hayvan ve Emtia Panayırı olarak adlandırılan ikinci bir panayır da düzenlenmeye başlandı. Bahar panayırı gibi güz panayırı da bölgenin en büyük ve en çok rağbet gören panayırı olma özelliğini taşımaktadır. Bu panayırlara başta Çanakkale ve ilçelerinden, Balıkesir ve ilçelerinden, Manisa, İzmir, İzmit, Tekirdağ ve Aydın illerinden yoğun üretici katılımı olmaktadır. Ayvacık panayırında tarihi ve kültürel yapılışına uygun olarak başta el dokuması halılar, kilimler ve heybeler, ağaç veya bakırdan yapılmış mutfak eşyaları, iğne oyası ve dantel işleri, el dokuma giysiler, deriden imal edilen araç ve gereçler, örgü sepetler ve hasırlar, tarım ve hayvancılık için gerekli el yapımı aletler ve aksesuarlar satılmaktadır. Özellikle yöre halkı kendi ürettiği ürünleri burada sergilemekte, satmakta ve aile ekonomisine katkıda bulunmaktadır. Ayvacık ilçesi konumu nedeniyle sürekli büyüyen ve göç alan bir ilçedir. İlçede düzenlenen Ayvacık panayırı ile bölgeye göç etmiş aileler de yerel halk ile bir araya gelebilmektedir. Üreticiler ürünlerini satabilmekte, yerel halk da panayır sayesinde alışveriş yapabilmekte ve birbirlerini görüp sosyalleşebilmektedirler.
Referanslar
Asırlık Gelenek “Ayvacık Panayırı, https://www.ezineturk.com/asirlik-gelenek-ayvacik-panayiri/, (Erişim tarihi: 11.09.2020); Çalışkan, V. (2018). Türkiye’de Geleneksel Panayırlar: Birbirine Bağlı Bir Sistemde Çözülme ve Kültürel Fonksiyonlarda Kayıplar. İçinde; N. Türkoğlu ve diğ. (Editörler), TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu (ss. 1318-1332). Ankara: Ankara Üniversitesi.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Çalışkan, V. (2019). Modern Fuarlar ve Festivaller Arasında Giderek Kaybolan Organizasyonlar: Geleneksel İlçe ve Köy Panayırları, Milli Folklor, 31(121): 65-80.