Amasya Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları Yönetim Planı, 2022-2027 yıllarını kapsayan bir koruma ve yönetim stratejisi sunmaktadır. Bu plan, Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları’nın sahip olduğu eşsiz kültürel ve doğal değerlerin korunmasını ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini amaçlamaktadır.

Amasya Harşena Dağı, Yeşilırmak Vadisi'nin konik şeklindeki yükseltilerinden biri olan ve kentin ortasında yer alan önemli bir doğal yapıdır. Bu dağ, binlerce yıl boyunca stratejik konumu nedeniyle çeşitli uygarlıklar tarafından kullanılmış ve korunmuştur. Harşena Dağı'ndaki en belirgin arkeolojik yapılar, Pontos Krallığı dönemine ait kral kaya mezarlarıdır. Bu mezarlar, dağın sarp kayalıklarına oyulmuş ve kraliyet ailesinin önemli üyelerine ait olduğu düşünülen anıtsal mezarlardır.

Harşena Dağı ve çevresi, 2015 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilmiştir. Bu alanın dünya mirası olarak kabul edilmesi için gerekli adımların atılması amacıyla Amasya Belediyesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında bir işbirliği protokolü imzalanmış ve bu protokol kapsamında bir yönetim planı hazırlanmıştır. Yönetim planı, alanın korunması ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak amacıyla çeşitli stratejiler ve eylem planları içermektedir .

Yönetim planının hazırlanma sürecinde, alanın kültürel ve doğal değerleri detaylı bir şekilde incelenmiş ve korunması gereken unsurlar belirlenmiştir. Bu süreçte, arkeolojik kazılar ve bilimsel araştırmalar sonucu elde edilen veriler dikkate alınarak, alanın tarihsel ve arkeolojik önemi vurgulanmıştır. Plan, Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları'nın korunması için gerekli olan yasal, idari ve teknik önlemleri içermektedir .
Harşena Dağı'nın jeolojik yapısı, dağın korunması ve sürdürülebilir yönetimi için önemli bir faktördür. Dağ, kireç taşı oluşumlarından meydana gelmiş olup, zamanla çeşitli doğal ve insan kaynaklı etkilere maruz kalmıştır. Bu etkiler, dağın ve mezarların korunması için özel önlemler alınmasını gerektirmektedir. Yönetim planı, bu önlemlerin uygulanması ve alanın doğal yapısının korunması için gerekli stratejileri içermektedir .
Yönetim planının önemli bir bileşeni, alanın ziyaretçi yönetimi ve turizm taşıma kapasitesinin belirlenmesidir. Alanın tarihi ve doğal değerlerinin korunarak turizme açılması, ekonomik ve sosyal faydalar sağlamaktadır. Ancak, bu süreçte alanın doğal ve kültürel yapısının bozulmaması için dikkatli bir ziyaretçi yönetimi stratejisi uygulanması gerekmektedir. Yönetim planı, ziyaretçi yönetimi ve turizm faaliyetlerinin sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli politikaları ve eylem planlarını içermektedir .
Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları Yönetim Planı, alanın korunması ve sürdürülebilir yönetimi için paydaş katılımını teşvik etmektedir. Plan hazırlık sürecinde, yerel halk, kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve diğer ilgili paydaşların görüş ve önerileri alınmış ve bu öneriler doğrultusunda plan revize edilmiştir. Paydaş katılımı, alanın korunması ve yönetimi için önemli bir unsurdur ve planın başarısı için kritik bir rol oynamaktadır .

Yönetim planının uygulanmasında birçok paydaş yer almaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Amasya Belediyesi, Amasya Valiliği, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA), Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Amasya İl Özel İdaresi, Amasya Doğa Koruma ve Milli Parklar İl Şube Müdürlüğü, Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Amasya Turizm Derneği ve Yeşilırmak Kalkınma Havzası Kalkınma Birliği gibi çeşitli kurum ve kuruluşlar bu sürece katkı sağlamaktadır. Bu paydaşlar, yönetim planının hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi süreçlerinde aktif rol oynamaktadır.

Sonuç olarak, Amasya Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları Yönetim Planı, alanın korunması, sürdürülebilir yönetimi ve turizme açılması için kapsamlı bir strateji sunmaktadır. Bu plan, alanın sahip olduğu eşsiz kültürel ve doğal değerlerin gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak amacıyla hazırlanmış olup, ilgili tüm paydaşların işbirliği ve katılımını gerektirmektedir. Yönetim planı, Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları'nın dünya mirası olarak kabul edilmesi ve korunması için gerekli olan adımları belirlemekte ve uygulamaya yönelik eylem planlarını içermektedir.