Alaşehir

YERLEŞİM MERKEZİ İlçe Yerleşimi

Alaşehir, Manisa ilinin güneydoğusunda yer alır. İlçenin kuzeyinde Kula ,güneyinde Nazilli; doğusunda Sarıgöl, batısında Salihli, bulunmaktadır. Güneyini ise doğudan batıya doğru uzanan Bozdağlar çevrelemiştir. Gediz Nehri’nin bir kolu olan Alaşehir Çayı’nı Alaşehir Derbendi, Buldan Derbendi, Sarıkız Çayı, Zeytin Çayı, Avra Çayı, Şahyar Deresi, Alkan Çayı, Kurudere, Değirmendere ve Göbekli Deresi gibi güneyden kuzeye doğru akan dereler beslemektedir.

Ege Bölgesi ile İç Anadolu arasında köprü vazifesi gören yollar üzerinde bulunması sebebiyle “Lidya bölgesinin anahtarı” olarak adlandırılmıştır. Alaşehir, eski adıyla Filadelfiya, köklü bir geçmişe sahiptir. Öyle ki kuruluşu Milâttan önce II. yüzyıla kadar uzanır. İlçe Bergama kralı Attalos tarafından kurulmuştur. Kardeşini çok sevmesi ile bilinen Attalos’a bu sevgisinden ötürü kardeşini seven" yani "Philadelphus" denirdi. Filadelfiya (veya "Philadelphia") adı da buradan gelmektedir.

Şehrin önemli bir noktada kurulması sık sık istilalara uğramasına sebep olmuştur. Zaman içerisinde Roma topraklarına dâhil edilmiş ve bu dönemde Hristiyanlığın yayıldığı bir şehir haline gelmiştir. Yeni Ahit’te adı geçen yedi kiliseden biri olan Filadelfiya Kilisesi de bu dönem inşa edilmiştir. St. Jean Kilisesi olarak da bilinen bu kilise en eski kiliselerden biri olarak kabul edilir.

XV. yüzyılda Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Bayezid’in Toptepe’ye çıkarak "Ne âlâ şehir!" (Ne harika şehir!) dediği rivayet edilir. Bir başka rivayete göre ise şehirdeki surların siyah ve beyaz oluşu ile “ala şehir” isminin verildiğidir.

Osmanlı döneminde Yıldırım Bayezid tarafından yaptırılan “Yıldırım Bayezid Camii” bir külliyenin parçası olarak günümüze kadar ulaşmış kentin ilk camisi olarak bilinmektedir. Külliyeye ait hamam ve medrese ise günümüze kadar ulaşamamıştır. İlçe XVII. yüzyılda değişip gelişerek ticaret merkezi olmaya başlamıştır. Evliya Çelebi’nin Seyahatname eserinde belirttiğine göre şehirde dokuz han, irili ufaklı 24 cami, 16 mektep, iki hamam, 70'e yakın boyahane, 800 dükkân bulunmaktaymış. 

Şehir yunan işgaline kadar Osmanlı Devleti’nin yönetiminde 531 yıl boyunca kalmıştır. İşgal yıllarında halk Millî Mücadele'ye destek verip ayrıca çevre illerden de mücadele için destek istemiştir. Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte şehir gelişip değişmeye başlamıştır.
Günümüzde Kemaliye, Yeşilyurt, Piyadeler, Uluderbent ve Kavaklıdere olmak üzere beş beldeden oluşan Alaşehir 105.145 kişilik nüfusa sahiptir. Bu beldelerde genellikle belli başlı tarım ürünlerinin yetiştiriciliği ve hayvancılık ile uğraşılmaktadır. Bu sebeple özellikle hasat zamanı mevsimlik işçi artışı yaşanmaktadır.

İlçenin bağcılık faaliyetlerine iklim ve çevre koşullarının uygun olması sebebiyle ekonomimizde büyük pay sahibi olan çekirdeksiz kuru üzüm ve sofralık sultani üzüm yetiştirilmektedir. Kurutmalık, şaraplık, sofralık olarak değerlendirilen üzüm ; pekmez, kozmetik ve ilaç sanayi de kullanılmaktadır. İngiltere, Japonya, Hollanda ve Tayvan gibi ülkelere ihraç edilmek üzere yetiştirilen üzüm haricinde bölgede kestane, kiraz, ceviz, nar ve tütün gibi ürünlere de yer verilmektedir. Yörenin hayvancılık faaliyetleri incelendiğinde ise arıcılık ve küçükbaş hayvancılık öne çıkmaktadır.

Alaşehir, sahip olduğu jeolojik yapı dolayısıyla turizm değeri taşıyan kaplıcalara da ev sahipliği yapmaktadır. Sarıkız Maden Suyu Fabrikası’na yakın bir konumda bulunan Sarıkız Ilıcası kaplıca turizmi bakımından önemlidir. İnanç turizmi açısından önem taşıyan ve Yeni Ahit’te adı geçen yedi kiliseden biri olan St. Jean Kilisesi de ziyaret edilecek yerlerin başında gelmektedir. 

İlçede en çok tercih edilen dört otel bulunmaktadır. Pia May Hotel, ilçedeki en lüks otellerden biridir. Otel, farklı türdeki ağaçlarla çevrili olması bakımından doğaseverler tarafından tercih edilebilir. Seminer ve toplantı gibi organizasyonlarda seçilebilecek otellerdendir. Sauna, jakuzi, yüzme havuzu olanakları da işletmede mevcuttur.
Ev konforu arayan yerli ve yabancı ziyaretçiler için Hotel Labella güzel bir tercih olabilir. Otelin restoranında Türk mutfağı ve dünya mutfağından lezzetler sunulmaktadır. Philadelphia Kilisesi’ne ve Kenan Evren Parkı’na araçla beş-altı dakika uzaklıktadır. Uçakla gelecek misafirler için Uşak Havalimanı’ndan da ulaşım sağlanabilmektedir.

Can Deluxe Otel, ilçe merkezinde bulunan ziyaret edilecek yerlere ulaşım kolaylığı sağlayan bir işletmedir. St. Jean Kilisesi’ne, Toptepe Parkı’na, Alaşehir Otogarı’na bir-iki kilometre uzaklıktadır. Düğün, nişan ve toplantılar için uygun olan otel sakin tatil için güzel bir seçim olabilir. Yurtdışı ve şehir dışından gelecekler için Uşak Havalimanı’ndan araçla yaklaşık iki saat sürmektedir.

Villa Estet Bağ Oteli, Alaşehir sınırları içinde olmayan ilçe merkezinden uzaklığı yaklaşık 40 dakika olan bağ manzaralı ve villa konseptli bir oteldir. Şarap tadımları yapabilecek Şarap mahzeni ve özel tadım odaları mevcuttur.

İlçeyi günübirlik ziyaret edenler için mekân olarak Sobran Bağları tercih edilebilir. Alaşehir’in şaraplarından tatmak aynı zamanda temiz havanın tadını çıkarmak isteyen doğaseverler için önerilebilir. Alaşehir’i kuşbakışı izlemek isteyen ziyaretçiler için de Toptepe Sosyal Tesisleri tercih edilebilmektedir.

Alaşehir’e ulaşım oldukça kolaydır. İzmir’den trenle ve otobüsle ulaşım sağlanabilirken başka illerden gelecekler için ilçeye yakın Denizli Çardak Havalimanı ve Uşak Havalimanı bulunmaktadır.

Referanslar

Vikipedi Alaşehir. (t.y.). Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Ala%C5%9Fehir ; Alaşehir Belediyesi. (t.y.), https://www.alasehir.bel.tr, (Erişim tarihi: 11. 04. 2025); Manisa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Alaşehir. (t.y.), https://manisa.ktb.gov.tr/TR-152062/alasehir.html, (Erişim tarihi: 11. 04. 2025);; Alaşehir Kaymakamlığı. (t.y). Erişim adresi: http://www.alasehir.gov.tr/ ; Gezinomi Alaşehir. (t.y.), https://www.gezinomi.com/gezi-rehberi/alasehir-de-gezilmesi-gereken-yerler.html, (Erişim tarihi: 11. 04. 2025); Emecen, F. (1989). Alaşehir. TDV İslam Ansiklopedisi. (Cilt-2, ss. 342-343). İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi; Gezinomi Alaşehir’de kalınacak yerler ve oteller. (t.y.), https://www.gezinomi.com/gezi-rehberi/alasehir-de-kalinacak-yerler-ve-oteller.html, (Erişim tarihi: 11. 04. 2025).

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: