Ahmet Turan Gazi Türbesi

Doğal ve Kültürel Miras Türbe

SSivas kent merkezine 18 kilometre uzaklıktaki Soğuk Çermik Kaplıcası alanı içerisinde bulunan türbe, kaplıca içinden geçen derenin karşı yakasındaki kayalıklar üzerindedir. Halkın yoğun olarak ziyaret edip her çeşit dilekte bulunduğu türbede ismi menkıbe ve efsanelerde yer alan Ahmet Turan Gazi’nin yattığı anlatılagelmiştir. Ahmet Turan Gazi hakkında kesin bilgi bulunmamakla birlikte Battalnâme ve Danişmendnâme gibi eski hikâye kitaplarında ismine rastlanmaktadır. Bu kaynakların naklettiğine göre Ahmet Turan Gazi aslen Rum olup, ismi Ahmer Tarran’dır. Battal Gazi’nin Sivas’ta Bizanslılarla yaptığı savaşta onun karşısına cesur bir komutan olarak çıkmış, bir hayli direnç göstermiş ve onunla iki kez bire bir dövüşmüştür. İlk karşılaşmada taraflar birbirlerini yenememişlerdir. Ancak ikincisinde Ahmer yenilmiş ve Battal Gazi üstün gelmesine rağmen onu öldürmemiştir. Ahmer gördüğü bu yiğitçe muamele sonrasında Müslüman olmuş ve Ahmet Turan adını almıştır. Artık İslam orduları safında yer olan Ahmet Turan çok sayıda savaşa katılarak Gazi unvanını da almıştır.

Mahalli rivayetlere göre, şimdiki Soğuk Çermik mıntıkasında Bizanslılarla yapılan büyük bir Savaşta Ahmet Turan Gazi ve dönemin büyük komutanlarından Abdülvehhab Gazi şehit olmuşlardır. Büyük bir şiddetle yağan yağmurun oluşturduğu sel şehit askerlerin hatta Abdülvehhab Gazi’nin de cesedini alıp götürmüştür. Ahmet Turan Gazi’nin cesedi sele gitmek üzereyken askerler tarafından kurtarılmışve şimdiki türbesinin bulunduğu yere defnedilmiştir. Türbenin biraz aşağısında Ahmet Turan Gazi’nin atının ayak izleri olduğuna inanılan yan yana iki küçük çukur bulunmaktadır.

Ahmet Turan Gazi’nin kabri önceleri yöre taşlarından rastgele yapılmış sade bir mezarken, üzerine hayırsever Mimar Mustafa Gürlevik tarafından 1990’lı yılların başında sekizgen formda metal konstrüksiyonlu bir türbe yaptırılmıştır. Beton temel üzerine inşa edilmiş olan türbe, gövdede sekizgeninin her köşesinde oluşturan metal dikmeler, iç kesitte yine metal elemanlarla oluşturulan bir iskeletle birbirine bağlanmıştır. Mezar kaidesinin düşey ekseninde sekizgen formun merkezinde çatı kademelendirilerek, fener görünümündeki bu çatı yüzeyi, metal panolarla çerçevelendirilmiştir. Taban mermerle kaplanmış olup ortasında yine mermerden yapılmış sade görünümlü bir mezar yer almaktadır. Sekizgen tabanın köşelerine yerleştirilen demir direklerin arasında kemerler oluşturulmuş ve direkler bu surette birer kemer desteğine dönüştürülmüştür. Zemin kenarlarının kalan kısımlarında ise içi çeşitli motiflerle süslü dikdörtgen panolardan oluşan parmaklık yer alır. Gövdenin üzerine demir iskeletle yerleştirilmiş olan sekiz köşeli basık çatı saçla kaplıdır.

Tarihi bir yapı olmamakla birlikte, yağmur duası, adak kurbanı kesme, eş, çocuk, ev, araba sahibi olmak gibi özlemi duyulan unsurlara yönelik küçük taşlarla maketler yapma şeklindeki birçok ritüeli yaşatan bu mekân şehrin kültür hayatına damgasını vurmuş olup inanç turizminde önemli bir yere sahiptir.

Yararlanılan Kaynaklar

Canozan, A.Ş. (1993). Soğuk Çermikte Üç Güzellik: Tabiat Tarih Efsane. Revak, Sivas: Vakıflar Bölge Müdürlüğü Dergisi: 67-70; Özen, K. (2001). Sivas Efsaneleri. Sivas: 196-197; Yasak, İ. (2004). Sivas Yatırları ve Abdulvehhab Gazi Hazretleri. Sivas: Seyran yayınları: 63-65.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Demir N. ve Özen, K. (1996). Hz. Peygamberin Sancaktarı Abdülvehhâb Gâzi Hazretleri ve Gaza Arkadaşları. Sivas: 105-112