-
2020
Küçük bir dükkân olarak faaliyete başladı (1936). Kurucusu Tatar asıllı Abdüsselam Soyarık ve Kerim Dokuzlar idi, ancak Kerim Dokuzlar işletmede fazla varlık göstermedi. İşletme Abdüsselam ustanın adıyla bilinir oldu. Abdüsselam Soyarık, dükkânı açmadan önce bir dönem seyyar köftecilikle uğraştı. Fırsat bulunca Taşbaşı Çarşı’nın yanında, bugünkü Garanti Bankası (eski Osmanlı Bankası) karşısında Kerim Dokuzlar ile birlikte bir dükkân kiralayarak Abdüsselam Balaban Kebap’ı açtı. Tarih itibariyle 120 bin nüfuslu Eskişehir’in merkezinde sayılabilecek bu işletmenin müşteri profili son derece çeşitliydi. İşin başında ise Abdüsselam usta bizzat kendisi yer aldı.
İlk dükkân, iki bölümden oluşuyordu: Erkek bölümü ile sokağın içinde yer alan kadınlar bölümü. Dışarıda iki masası bulunuyordu. Masa servisinden ziyade tabure bulan bulduğu yere oturup siparişini bekliyordu. Siparişler ise sözlü olarak alınıyor, yine de serviste karışıklık yaşanmıyordu. Sert ama tatlı bir kişiliğe sahip olan Abdüsselam usta müşterileri arasında ayrım yapmamasıyla tanınırdı. Müşterisi vali de olsa, senatör de olsa bulduğu yere oturmak ve yemek için sırasını beklemek zorundaydı. Genel anlamda salaş bir mekân olan kebapçıda peçete ve benzeri servis edilmezdi. Gelenlerin de işletmenin bu kurallarını kabul ederek gelmesi beklenirdi.
Eskişehir Lokantacılar Odası, 1955 yılında kurulduktan sonra Abdüsselam Soyarık dilekçeyle başvurusunu yaparak 18. sıradan kayıt oldu ve resmi olarak 1962 yılında açılmış görünmektedir. Kebapçının faaliyet gösterdiği bina 1984-1989 döneminde Sezai Aksoy’un belediye başkanlığı döneminde istimlak edildi. Abdüsselam Soyarık ise 1982 yılında hayata gözlerini yumdu. Balaban Kebap’ın bulunduğu binanın 1989 yılında yıkım kararı çıkınca dükkân mecburen taşındı. İşletmeyi, 1955 yılında beri yanında çalışan Necdet Gengeç 1990 yılında devraldı. Kendisi de Tatar asıllı olan Necdet Gengeç, Abdüsselam Usta’nın prensiplerini yeni yerinde (Arifiye Mahallesi Belediye Sokak’ta) devam ettirmektedir.
Referanslar
Öney, H., Çiçek, D. ve Zencir, E. (2013). Abdüsselam Balaban Kebap. İçinde; N. Kozak (Editör), Dünden Bugüne Eskişehir’deki 14 İşletmenin Öyküsü (ss.161-176). Eskişehir: Eskişehir Tepebaşı Belediyesi; Zencir, E., Çiçek, D. ve Öney, H. (2014). Küçük İşletmelerde Temel Yetenek: Abdüsselam Balaban Kebap Örneği. İçinde; N. Kozak, O. E. Çolakoğlu (Editörler), III. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitabı. Ankara: Detay Yayıncılık.