Vakıf Eğitim Kurumlarında Kullanılan Eğitim Materyalleri Sergisi

Etkinlik Sergi

(Ankara, 09 Mayıs 2011 – 31 Mayıs 2011)

Orta Asya’daki Ural ve Tanrı Dağları arasında yaşayan Türkler, 1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu topraklarına geldiler ve burada birçok beylik ve devlet kurdular. Bunların imparatorluğa dönüşenleri Selçuklu ve Osmanlı oldu, Türk’ün misafirperverliği, adet ve gelenekleri, vakfiye ve vakfetmeye dönüştü; vakıf anlayış ve kültürü bir medeniyet haline dönüştü. Hoşgörüyü ön planda tutan, yurt edindikleri Anadolu topraklarında din, dil ve ırk ayrımı yapmadan yardımlaşma ve dayanışma amacıyla vakıflar kurdular, kişi veya toplulukların kendi istekleriyle bağışladıkları para ve mülkleri, eşit hizmet ile faydaya dönüştürdüler. Yüzyıllar boyunca Osmanlı, günümüz modern devletinin gerçekleştirdiği kamusal hizmetlerin tümünü vakıflar aracılığıyla gerçekleştirildi. İmparatorluğun her bir köşesine böylece cami, medrese, hastane, han, hamam, köprü, çeşme ve imarethane yaptırdı halka imkan ve hizmet sağladı, gücü yeten yetmeyen herkes hayır işlemeye çalıştı, mektepler, camiler ve çeşmelerin bakım ve tamirleri el birliği ile yapıldı.

Yine aynı topraklar üzerinde büyük bir dayanışma örneği gösterilerek kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde de tüm bu Selçuklu ve Osmanlı vakıflar kurulan Vakıflar Genel Müdürlüğü çatısı altında toplandı. 02. 05. 1920’de önce Şer’iyye-i Evkaf Vekaleti olarak kurulan müdürlük, 03. 03. 1924’te bugünkü adını aldı. Türkiye Cumhuriyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü amacını vakıfları, vakfedenlerin iradesi doğrultusunda, günümüz şartlarına uygun olarak yaşatmak, geliştirmek ve gelecek nesillere aktarmak olarak belirlendi. Türk Medeni Kanunu’nda gerçek ve tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları, belirli ve sürekli bir amaca özgülemeleri ile oluşan, tüzel kişiliğe sahip mal toplulukları olarak tanımlandı ve yine Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından denetim altına alındı.

09 – 15 Mayıs 2011 tarihlerinde etkinliklerle kutlanması planlanan Vakıflar Haftası teması Vakıf Medeniyeti ve Eğitim olarak belirlendi. Bireylerin içinde yaşadıkları toplumun standartlarını, inançlarını ve yaşama yollarını öğrendiği, yine içinde yaşadığı toplum içinde değeri olan yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği süreç olan eğitim, hem Selçuklu ve Osmanlı devletleri hem de vakıfları tarafından gerçekleştirildi ve bu gelenek Türkiye Cumhuriyeti’nde de devam etti ve etmektedir.

Ankara Vakıf Eserleri Müzesi, Çok Amaçlı Sergi Salonu’nda, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce, Vakıflar Haftası etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen serginin amacının vakıf kurumunun toplumun genelinde tanıtılması, vakıf bilincinin gelişimine katkı sağlanması ve vakıf mirasının gelecek yüzyıllara aktarılması olduğu ifade edildi. Farklı müzelerden gelen eserlerin de katılımıyla düzenlenen geçici sergi statüsündeki sergi, Türkiye çapındaki müzelerden ve vakıflardan gelen değerli eserler ile düzenlendi.

Sergide tezhip ve ebru sanatının seçkin örnekleri ile süslü el yazması kitaplar, sedef kakma ve ahşap oyma işçiliğine sahip yazı masaları ve rahleler, matematiksel işlem, ağırlık ve uzunluk ölçü aletleri, kumpas, pergel ve gönyeler, saatler, yazı araç ve gereçleri, hat levha, eser, araç ve gereçleri, mürekkep hokka ve fırçaları, mühürler, müzik aletleri ve müzik eğitiminde kullanılan nota mecmua ve araçları, metal ve cam işçiliğinin en güzel örnekleri olan ve aydınlatmayı sağlayan kandil ve şamdanlar... Sergide ayrıca Zinciriye Medresesi’ndeki Diyarbakır Müzesi envanterindeki Osmanlı dönemine ait el yazması bir astronomi izleyici ile buluştu.

Yararlanılan Kaynaklar

Bilgin, A. ve Özvar, E. (2008). Selçukludan Cumhuriyete Şehir Yönetimi, İstanbul: Türk Dünyası Belediyeler Birliği Yayınları; Perry, M. (2015). Western Civilization: A Brief History: Volume I: To 1789. Boston: Cengage Learning; Yazıcı, N. (2005). Türk Medeniyeti Tarihi: İlâhiyat Önlisans Programı (İÖP): 6.Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları; https://avem.vgm.gov.tr/iletisim, (Erişim tarihi: 16.03.2020); https://www.vgm.gov.tr/kurumsal/tarihce/tarihte-vakiflar, (Erişim tarihi: 05.03.2020).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Yazıcı, N. (2005). Türk Medeniyeti Tarihi: İlâhiyat Önlisans Programı (İÖP): (Altıncı baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.