Karadeniz’in hırçın dalgalarıyla yoğrulan kıyılarında yükselen Vakfıkebir taş fırınlarda pişen, kokusuyla hafızalarda iz bırakan efsanevi ekmeğiyle tanınan bir sahil ilçedir. Doğu Karadeniz Bölümü’nde yer alan Vakfıkebir, Trabzon iline bağlı sahil kesimde kalan bir ilçedir. Güneyden Tonya ilçesi, batıdan Beşikdüzü, doğudan Çarşıbaşı ilçeleri ve kuzeyden ise Karadeniz ile çevrilidir. Trabzon il merkezine uzaklığı yaklaşık 45 kilometre kadardır. Karadeniz’in nemli ılıman ikliminin etkisi altında kalan yöre, akarsular tarafından parçalanmış ve kuzeyden güneye doğru kısa mesafelerde yükselti farklarının belirginleşmesi gibi topografik faktörler iklim şartlarının değişmesine neden olmakta ve alanın beşeri ve ekonomik faaliyetlerini etkilemektedir. Sahada doğal ve beşeri çevre özelliklerine bağlı olarak dağınık yerleşme şekli görülmektedir. Ilıman bir iklimin hakim olduğu ilçede yazları orta sıcaklıkta ve kışlar ılık ve yağışlı geçmektedir. 

Vakfıkebir’in kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak Osmanlılar döneminde küçük bir balıkçı limanı olduğu ifade edilen Vakfıkebir’e doğuda Yoroz, batıda Yobol burnu arasında bulunan körfezde yer almasından ötürü Büyükliman, Fol Deresi'nin denize döküldüğü alanda oluşturduğu küçük bir alüvyal düzlük üzerinde kurulduğu içinde Fol adı verilmiştir. Vakfıkebir isminin verilmesi ise Yavuz Sultan Selim’in annesi Gülbahar Hatun’un burasını, Trabzon’daki Gülbahar Hatun Camii çevresindeki imaret için vakfetmesine dayandırılmaktadır. Gülbahar Hatun oğlu Yavuz Sultan Selim’i ziyaret için İstanbul’dan Trabzon’a yaptığı seyahat esnasında fırtınaya tutulmuş ve gemisinin batacağı endişesiyle eğer fırtınadan kurtulursam karaya ilk ayak basacağım yeri vakfedeceğim demiş ve Büyükliman iskelesine sığınarak fırtınayı atlatmıştır. Bu olaya bağlı olarak ilçe toprakları vakfedildikten sonra, büyük vakıf anlamına gelen Vakfıkebir adı yerleşmenin adı olarak kalmıştır. 1916 yılında Rus işgaline uğrayan Vakfıkebir 14 Şubat 1918’de geri alınmıştır. 14 Şubat her yıl ilçede kurtuluş günü olarak kutlanmaktadır.

Günümüzde 44 mahalleden oluşan Vakfıkebir ilçesi, 2024 yılı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre toplamda 27.219 kişilik bir nüfusa sahiptir. Bu nüfusun yüzde 48, 9’unu erkek nüfus oluştururken, yüzde 51,1’ini ise kadın nüfusu oluşturmaktadır. Nüfusun büyük bir kısmı sahile yakın olan mahallelerde toplanmaktadır. İlçede okuryazarlık oranı oldukça yüksek olup; erkeklerde yüzde 99 kadınlarda ise yüzde 94,5 seviyelerindedir. Vakfıkebir’de birçok ilköğretim, ortaöğretim ve lise kurumlarının yanı sıra Trabzon Üniversitesi’ne bağlı Vakfıkebir Meslek Yüksekokulu da yer almaktadır. Ayrıca ilçede kurslar ve sosyal eğitim uygulamalarının yürütüldüğü bir Halk Eğitim Merkezi de bulunmaktadır. 

Ekip biçme faaliyetlerine uygun olmayan yüksek eğim değerlerine sahip yamaçlar fındık ve çay tarım alanları olarak değerlendirilmiştir. Nitekim tahıl ve sebze tarımına ayrılan alanların oranı fındık ve çay tarımına göre daha az olmakta ve geçim tipi şeklinde yapılmaktadır. Fındık ve çay tarım alanlarında son zamanlarda ormanlık alanların sökülerek tarım alanlarına dönüştürülmesiyle genişleme olmuştur. Aynı zamanda ilçenin deniz kıyısında kurulmuş olması burada eskiden beri balıkçılık faaliyetinin yapıldığını göstermektedir ve bu durum ilçedeki bir diğer ekonomik faaliyetlerden birini oluşturmaktadır. Vakfıkebir ilçesinde bir iskelede bulunmaktadır. Hayvancılık faaliyeti ise ilçede çok az yapılmaktadır. Tüm bunlara bağlı olarak ilçenin ekonomik kalkınmasının başlıca tarım faaliyetlerine bağlı olduğu söylenilebilir. Özellikle fındık ve çay tarımı ilçe ekonomisinde en büyük paya sahiptir. İlçede bakkal-market, manav, büfe, kuaför salonu, mobilya-beyaz eşya, fotoğraf stüdyosu, terzi, fırın, kırtasiye, kuyumcu, eczane, banka, akaryakıt istasyonu gibi birçok işyeri bulunmaktadır. İlçe için önemli sayılabilecek iki tane süt fabrikası (Kebir ve Ketaş Süt Fabrikası) bulunmaktadır. Bu fabrikalar çevre ilçelerden gelen sütü işleyerek süt ürünlerine dönüştürmekte ve geniş bir yelpazede satışa sunulmaktadır. 

İlçenin günümüzdeki bağlantısını kıyı çizgisini takip eden doğu-batı doğrultusunda uzanan Karadeniz sahil karayolu oluşturmaktadır. Bu yol hem kıyıdaki yerleşmeleri hem de kıyıdan içeride yer alan yerleşmelerin dış bölgelere olan ulaşım bağlantılarını sağlamaktadır. Yani uzak ve yakın çevresiyle olan ulaşımı bu karayolu ile sağlanmaktadır. Aynı zamanda bu yolun şehrin ekonomik hayatı üzerinde katkıları olduğu vurgulanabilir.

 İlçede basit konaklama belgeli  iki adet otel ve öğretmenevi bulunmaktadır. İşletmeler orta sınıf kategorisindedir. İlçenin mutfak kültürü Yöresel Karadeniz yemekleridir. Bunlar içerisinde hamsi tava ve ızgara, karalahana çorbası, mısır çorbası, mısır ekmeği, ısırgan otu çorbası, turşu kavurması, haşlanmış patates, pide gibi. Ancak yörenin geleneksel en bilinen yemeği sıcak ekmeğin içinin oyularak büyükçe tereyağı içine konularak sıcak sıcak banılıp yenilmesidir. herkes tarafından sevilen bu yemek çay ve sohbet eşliğinde yenilmektedir. 

İlçeye Trabzon'dan her gün düzenli seferler düzenlenmektedir. Aynı zamanda ilçeden diğer ilçelere ve Trabzon ve Giresun kentlerine de her gün düzenli aralıklarla dolmuşlar vasıtasıyla seferler düzenlenmektedir.Yine ilçe otogarından diğer uzak illere de otobüsler ile seferler düzenlenmektedir. İlçeye en yakın havalimanı Trabzon havalimanıdır.

Vakfıkebir ekmeği ile ünlü bir ilçedir. Aynı zamanda ilçenin en bilinen temsili değerini oluşturmaktadır. Coğrafi işaret alarak da tescillenmiş olan bu değeri tanıtım amacıyla her yıl yaz aylarında Vakfıkebir Ekmek Festivali etkinliği düzenlenmektedir. Bunun yanı sıra küçük çapta yayla şenlikleri de düzenlenmektedir.