Türkiye’de Kruvaziyer Turizm Destinasyonları
Terminal, Havalimanı ve Liman Liman Ulaştırma İşletmeciliği Marina Kruvaziyer
-
2019
Dünyada kruvaziyer gemiler ile yolcu taşımacılığı ilk defa Albert Blain tarafından 1890’da gerçekleştirildi. Almanya’nın 1930 yılında kruvaziyer gemilere devlet desteği sağlaması ile birlikte kruvaziyer turizmi, dünyada gelişme göstermeye başladı.
Türkiye’de ilk kruvaziyer gemi işletmeciliği İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Ege adlı yolcu gemisiyle başladı. Sonraki yıllarda Ankara, Tarsus, Adana, İstanbul, Ordu, Trabzon ve Giresun adlı gemilerle taşımacılığa devam edildi. İtalya’da 1950 yılında inşa edilen “Samsun” ve İskenderun gemileri de kurvaziyer olarak Akdeniz’in farklı limanlarında pek çok sefer gerçekleştirdi. Böylelikle kruvaziyer ile yapılan seyahatlerin sayısı artmış Türkiye’de de kruvaziyer turizmi gelişim göstermiştir.
Kruvaziyer turizmi, hem beş yıldızlı bir konaklama işletmesinin sunabileceği imkânları sunabilmesi hem de aynı anda değişik ülke, bölge ve şehirlerin gezilebilmesi yani çift yönlü hizmet sunabilmesi nedeniyle cazip bir turizm türüdür. Gezi, eğlence ve spor amacıyla önceden belirlenmiş program ve rotada seyreden, konaklama, yeme, içme, eğlence, dinlenme, spor etkinliklerine uygun üniteleri bulunan deniz turizmi aracı olan kruvaziyer gemiler ile yapılan seyahatler gittikçe yaygınlaşmaktadır. Genellikle orta ve üst gelir grubuna hitap eden bir turizm türü olmakla birlikte sunduğu imkânlar bakımından lüks turizm türü sayılabilmektedir. Yüzen kasaba, yüzen şehirler, su oteli, yüzen otel gibi isimlerle anılan kruvaziyerler; alışveriş, eğlence merkezleri, casinolar, barlar, restoranlar, dinlenme, okuma, terapi ve spor salonları, konferans salonları, tiyatro ve kütüphane gibi birçok hizmeti içinde bulundurmaktadır. Kruvaziyer turizmi açısından dünya çapında ilgi gören çok sayıda destinasyonun bulunduğu Akdeniz Havzası’nda konumlanmış olan Türkiye, kruvaziyer turizmi bakımından dikkat çekici destinasyonlara sahiptir.
Marmara Bölgesi’nde; Çanakkale ve Mudanya limanları yalnızca uğrak limanlar olup, gelişme aşamasında olduğu bilinmektedir. Akdeniz Bölgesi’nde bulunan Antalya Limanı Türkiye’nin uluslararası deniz ticaretinin akışının sağlandığı önemli bir limanıdır. Antalya Limanı’nı önemli kılan özelliklerden bir tanesi de turistik noktalara olan makul mesafesidir. Alanya, Türkiye’nin Akdeniz kıyısında Antalya’ya bağlı bir turizm şehridir. Şehre denizyoluyla gelen turistleri, limana girişte, Ortaçağ döneminden kalan Alanya Kalesi ve Selçukluların Akdeniz’deki ilk tersanesi olan tarihi tersanesi karşılamaktadır. Ege Bölgesi’nde bulunan Aydın iline bağlı Kuşadası Limanı kruvaziyer konusunda Türkiye’nin Alanya Limanı gibi uzmanlık seviyesinde yönetilen bir destinasyondur ve Türkiye’ye gelen kruvaziyer gemi sayısı ve denizyoluyla gelen yolcu sayısı bakımından lider konumunda yer almaktadır. Kuşadası, antik çağlarda Anadolu’nun Akdeniz’e açılan başlıca limanlarından biri idi. Helenistik çağın önemli şehirlerinden Efes ve Meryem Ana Kuşadası’nın en önemli turistik cazibeleridir. Hıristiyanlığın ilk yıllarında, Meryem Ananın ve havarilerinden St. Jean’ın Efes’e gelip yerleşmesiyle burası bir dini merkez haline getirmiştir. Kuşadası’nın adını verdiği Kuşadası Körfezi ve yakın çevresi, sanat ve kültür merkezleri olarak bilinmektedir ve ilk çağlardan beri çeşitli medeniyetler barındırmaktadır. Ege Bölgesi’ndeki liman İzmir Alsancak Limanı çok amaçlı bir limandır. Birçok alanda hizmet verebilmektedir. İzmir Kruvaziyer Limanı, son zamanlarda mevcut potansiyelini daha etkin bir şekilde kullanmaya başlamıştır. Karadeniz Bölgesi’nde ise Sinop Limanı dışında, doğal liman bulunmamaktadır. Sinop, tarihi ve kültürel bir liman şehri olması dolayısı ile özellikle yaz aylarında kruvaziyer gemileri için potansiyel bir uğrak bölge olarak görülmektedir. Sinop Limanı, kruvaziyer gemilerini sadece bir iskelesi ile karşılayabilmektedir. Trabzon Limanı da, dalgakıranlarla korunaklı duruma getirilmiş, yapay limanlara bir örnektir. Bu bölgede kruvaziyer turizminin henüz gelişmediğini söylemek mümkündür.
Referanslar
Güzel, K. (2006). Kruvaziyer Turizmin Türkiye’deki Geleceği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü; Mısırlı, İ. (2010). Seyahat Acentacılığı ve Tur Operatörlüğü. Ankara: Detay Yayıncılık; Sezer, İ. (2014). Kruvaziyer Turizmi’nde Dikkat Çeken Bir Nokta: Kuşadası Limanı, Doğu Coğrafya Dergisi, 12 (32): 49-78; Üçışık, S. ve Kadıoğlu, M. (2001). Türkiye’de Kurvaziyer Turizmi Geliştirme Şartları, Marmara Coğrafya Dergisi, 3 (1): 83-92.