Kısa adı TÜRKEV olan Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği, Perihan Balcı’nın öncülüğünde 17. 05. 1976 tarihinde İstanbul’da, Tarihi Evleri Koruma Derneği adıyla kuruldu. Derneğin kuruluşunda öncülük eden Perihan Balcı, 1965 yılında annesini kaybettikten sonra, kendi ifadesiyle oyalanmak için fotoğrafçılığa başladı. Bir tesadüf eseri edindiği fotoğraf makinesiyle başladığı çekimleri İstanbul’un tarihi evleri üzerinde yoğunlaştırdı. Şehri sokak sokak dolaşarak sürdürdüğü eski İstanbul evlerini belgeleme uğraşı, evlerden ve sokaklardan eski köşklere ve yalılara uzandı. Ev hanımı Perihan Balcı’nın, yitip giden İstanbul’un sivil mimari mirasını fotoğrafla belgeleme çalışmaları Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği’nin kuruluşuna giden süreci başlattı. Biriken fotoğraflarla sergi açma önerileri üzerine, ilk sergisini 1967 yılında İstanbul’da açtı. Çektiği fotoğraflardan oluşan Eski İstanbul Evleri ve Boğaziçi Yalıları başlıklı kitabının yayınlandığı 1975 yılında Ankara’da açtığı sergi, dönemin Turizm ve Tanıtma Bakanı Lütfi Tokoğlu’nun önerisiyle, aynı yılın sonunda Paris’te, Avrupa Konseyi tarafından ilan edilen Mimari Miras Yılı kapsamında düzenlenen etkinliklere taşındı. Sanatçının, Avrupa’nın kültürel mirasını korumak üzere 1963 yılında kurulmuş bir koruma ağı olan Europa Nostra Başkanı Lord Duncan Sandys ile Paris’te yaptığı görüşme Tarihi Evleri Koruma Derneği’nin kurulması ile sonuçlandı. Tarihi Evleri Koruma Derneği, 17. 05. 1976’da kurularak çalışmalarına başladı.

Tarihi Evleri Koruma Derneği’nin Europa Nostra ile işbirliği yapmasına ve derneğin adına Türkiye kelimesinin eklenmesine 15. 05. 1978 tarih ve 7/15734 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile izin verilmesi üzerine Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği adını alan dernek, 05. 09. 1978’de Europa Nostra üyeliğine kabul edildi. Bakanlar Kurulu’nun 27 Aralık 1979 tarih ve 7/18716 sayılı kararı ile de Kamu Yararına Çalışan Dernek statüsü kazandı.

Kuruluşundan itibaren başta İstanbul olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında sergiler açan, panel, konferans ve geziler organize eden derneğin en önemli ve sürekliliği olan çalışmalarının başında, ilki 1983 yılında düzenlenen Tarihi Türk Evleri Haftası etkinlikleri gelmektedir. Her yıl Türkiye’nin geleneksel konut mimarisi bakımından zengin bir kentinin ev sahipliği yaptığı, kısaca Türkev Haftası olarak anılan Tarihi Türk Evleri Haftası’nın 2019 yılında 36.'sı düzenlendi. Tarihi Türk Evleri Haftaları sayesinde, 1980’li ve 1990’lu yıllara kadar geleneksel sivil mimariye ilgi gösterilmemiş Anadolu kentlerinde yerel yönetimler bu konularla ilgilenmeye başladı.

Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği’nin sergi, panel, konferans ve yayın faaliyetleri dışındaki önemli bir başarısı da, yok olmak üzere olan tarihi bir İstanbul evinin müzeye dönüştürülerek hayata kazandırılmasıdır. İstanbul’un Eminönü ilçesinin Cankurtaran semtinde, Ahırkapı Sokak, No: 17 adresinde bulunan ve XVIII. yüzyıl sonuna tarihlenen, klasik Türk müziği bestekârı Hammâmîzâde İsmail Dede Efendi’nin 1818-1846 yılları arasında yaşadığı tahmin edilen harap konutun onarılması derneğin çabalarıyla gerçekleşti. Bu amaçla 1970’li yıllarda başlayan girişimler sonucunda taşınmazın tahsisi 1984 yılında derneğe yapıldı. Aradan geçen zaman içinde yıkıntı haline gelen tarihi evin 1986 yılında başlayan restorasyonu 10 yıldan fazla sürdü ve Dede Efendi Evi 1997 yılında müze olarak ziyarete açıldı. O tarihten beri sanatsal ve bilimsel etkinliklerin düzenlendiği yapı, Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği’ne de ev sahipliği yapmaktadır.

Güncel tüzüğüne göre, “Anadolu’nun ve Türk tarihi coğrafyasının geleneksel evler esas olmak üzere yerleşim alanlarının, doğal alanların, taşınır–taşınmaz, somut–somut olmayan kültür varlıklarının tarihsel, bilimsel, sanatsal, sosyal ve ekonomik değerlerinin araştırılması, korunması, yaşatılarak geliştirilmesi ve gelecek kuşaklara iletilmesi”ni amaç edinen Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği; mimarlık tarihi ve restorasyon çalışmaları başta olmak üzere bilimsel ve kültürel etkinlikler, konserler ve eğitim faaliyetlerini sürdürmektedir. 25. 07. 2019 tarihi itibarıyla Derneğin 107 üyesi vardır.