Turizmin Ödemeler Dengesine Etkisi

Kavram Ekonomi

Ödemeler dengesi genel olarak, ülkenin yabancı ülkeler ile olan tüm ekonomik faaliyetlerinin kaydedilmesidir. Ülkenin ekonomik faaliyetleri içerisinde turizm sektörünün önemli bir yer aldığı düşünüldüğünde, turizm sektöründeki faaliyetlerin de ödemeler dengesi üzerinde etkilere sahip olması beklenmektedir. Genel olarak bakıldığında doğrudan veya dolaylı olarak yabancı yatırımlara olan bağımlılığı azaltmak ve ülkeye döviz akışını kararlı bir hâle getirmenin en anlamlı yollarından biri, turizm sektöründe gelirleri artırmaktır. Nitekim turizm sektörü gelir ve yatırım açısından diğer sektörlere göre önemli avantajlara sahiptir. Öncelikle daha az yabancı kaynak kullanımı açısından öne çıkan turizm sektörü, daha kısa vadede gelir getirici ve özellikle yabancı turist sayısının artırılmasıyla ülkeye döviz akışının sağlanması gibi önemli faydalara sahiptir.

Turizmin ödemeler dengesi üzerinde etkileri öncelikle ödemeler bilançosundaki cari işlemler hesabı üzerinden gerçekleşir. Ülkeye yabancı ülkelerden gelen turistlerin yaptığı bütün harcamalar hizmet ihracatı olarak değerlendirildiği için ödemeler dengesi üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Bunun yanında ülkedeki yerleşik kişilerin yabancı ülkelere gerçekleştirdikleri turistik ziyaretler ise hizmet ithalatı kapsamında değerlendirilerek ödemeler dengesini olumsuz etkilemektedir. Diğer taraftan, turizm sektörüne yapılan doğrudan yabancı yatırımlar hem ülke ekonomisini hem de ülkenin ödemeler dengesi hesaplarını olumlu etkilemektedir. Ayrıca, turizm hareketlerinin yerel bazda kalmayıp uluslararası düzeyde gerçekleşmesi uluslararası döviz piyasasında gerçekleşen arz ve talebi de etkilemektedir. Ülkeden yabancı ülkelere turist olarak çıkılması ülkedeki döviz talebini artırmaktadır. Yabancıların ülkeye turist olarak gelmesi ise ülkenin döviz rezervini çoğaltmaktadır. Ülkeye yabancı ülkelerden ne kadar fazla turist gelirse, ödemeler bilançosunun resmi rezervler hesabı altındaki döviz rezervi de o oranda artmaktadır. Dolayısıyla, turizmin ödemeler dengesi üzerindeki etkisi ödemeler bilançosu açık veren ülkeler kadar ödemeler bilançosu fazla veren ülkeler için de önemlidir. Ödemeler bilançosunun fazla verdiği ekonomilerde iç turizm faaliyetlerinin fazla olması ülkede enflasyonist ortamın oluşmasına sebep olabilmektedir. Bu durumun önüne geçmek için ülke yönetimi vatandaşlarını dış turizme teşvik etmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Beyaz, Z. ve Karabacak, G. (2018). Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi, International European Journal of Managerial Research, 2: 56-75; Çelik Uğuz, S. (2014). Türkiye’de Cari İşlemler Dengesi ve Turizmin Önemi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(26): 18-22; Hepaktan, C. E. ve Çınar, S. (2010). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2): 135-154.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kozak, M. ve Bahar, O. (2018). Turizm Ekonomisi. Ankara: Detay Yayıncılık.