Turizmde Hizmetkâr Liderlik

Kavram Yönetim ve Organizasyon İnsan Kaynakları Yönetimi

Hizmetkâr liderlik kavramı, Robert K. Greenleaf'ın, Hermann Hess'e ait Doğuya Yolculuk hikayesini okumasıyla ortaya çıktı. Kitapta, bir grup insanın ilginç seyahati anlatılmaktadır. Hikâyenin, ana kahramını olan Leo grupta olağanüstü bir şekilde hizmetkârlık görevini yaparak yaşamını devam ettirmektedir. Leo’nun bir gün ortadan kaybolması ile birlikte grupta bir karışıklık yaşanmakta ve yolculuk ertelenmektedir, hizmetkâr Leo olmadan hiçbir grup üyesi yolculuğa devam etmek istemez, her yerde Leo aranmaya başlanır ve neticede bulunur. Bu süreçte grubun lideri, aslında hizmetçi olarak bilinen Leo’nun bir rehberlik ruhu taşıdığını ve grubun asıl lideri olduğunu keşfeder. Greenleaf’a göre liderler, hikayedeki Leo gibi öncelikle hizmetkâr olmalıdırlar. Olağanüstü bir yönlendirme ve hizmetkârlık gücüne sahip olup, hizmet etme ile liderliği birleştirmelidirler.

Hizmetkâr Liderlik (Servant Leadership) kavramı, ilk kez Greenleaf’in (1970) The Servant as Leader isimli denemesinde kullanıldı. Bu liderlik türünün diğer liderlik türlerinden en önemli farkı, izleyicilerini yönlendirmesinden ziyade onlara hizmet etmesidir. Hizmetkâr liderler, takipçilerinin en iyisini yapması için onlara hizmet ederler. Onlar bulunduğu konumun kendilerine sağladığı konfor ile ilgilenmemektedir, onları tatmin eden takipçilerinin kazandıklarıdır. Çalışan ve lider ilişkilerinin son derece önemli olduğu turizm işletmelerinde liderlerin sergileyeceği hizmetkâr liderlik, çalışanların davranışları, verimlilikleri ve performansları da dâhil olmak üzere pek çok örgütsel çıktıya etki etmektedir. Hizmetkâr liderlerin amacı kendilerinin değil, başkalarının kazanmasıdır. Onlar bulundukları pozisyonun kalıcı olmadığını bilirler. Kendilerinden sonrası için de aynı özveriyle çalışacak liderler geliştirmeye çalışırlar. Hizmetkâr liderlerin nihai amacı yalnızca örgütsel amaçları gerçekleştirmek değildir, onlar aynı zamanda örgütün dış çevresinin faydasını da maksimize etmeyi amaçlamaktadırlar.

Referanslar

Aslan, Ş. ve Özata, M. (2011). Sağlık Çalışanlarında Hizmetkâr liderlik: Dennis-Winston ve Dennis- Bocernea Hizmetkâr Liderlik Ölçeklerinin Geçerlik ve Güvenirlik Araştırması, Yönetim ve Ekonomi, 18(1): 139-154; Bakan, İ. ve Doğan, İ. F. (2014), Hizmetkar Liderlik, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2): 1-12; Beck, C. D. (2010). Antecents of servant leadership: A mixed methods study (Yayımlanmamış doktora tezi). Lincoln: University of Nebraska; Küçük K. ve Yavuz, E. (2018). Hizmetkâr Liderik: Gandhi Örneği, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1 (2): 81-93.