Turist Yabancılaşması
Kavram Sosyoloji
-
2019
Yabancılaşma neredeyse insanlık tarihi kadar eski bir kavram olsa da turizm sektöründe yabancılaşmayla ilgili sınırlı sayıdaki çalışma daha çok örgütsel düzeydedir. Yabancılaşma turistler açısından ilk kez MacCannell tarafından bireyin günlük yaşamındaki yabancılaşmadan kurtulma yolu olarak ele alındı; ancak bu bakış açısı turistik ürünün tüketimi açısından yabancılaşma olgusuna bir açıklama getirmemektedir. Yabancılaşma, modern turizm, özellikle de kitle turizmi açısından düşünüldüğünde bireyin sadece günlük yaşamındaki yabancılaşmaya bir çözüm yolu olarak turizme katılması şeklinde görülmekte; turistler için turistik deneyimden kaynaklı olarak da yaşanabilmektedir. Turist Yabancılaşması; turistin yer değiştirme sırasındaki deneyiminde karşılaşılan; etkileşimde bulunduğu diğer turistlerden, yerel halktan, turizm işletmelerinden, turistik ürünlerden ve destinasyondan uzaklaşması durumu olarak tanımlanabilir.
Turist yabancılaşmasının güçsüzlük, kuralsızlık, anlamsızlık, kendine yabancılaşma ve toplumsal yabancılaşma olmak üzere beş şekli bulunmaktadır. Güçsüzlük; turistlerin tatilleri üzerinde karar ve denetim sahibi olmadıklarına inandıklarında yabancılaşmalarıdır. Kuralsızlık; turistlerin gittikleri destinasyonda destinasyon normlarına uyum sağlayamamalarından kaynaklı yabancılaşmalarıdır. Anlamsızlık; turistlerin turistik ürün satın alma karar sürecinde hangi turistik ürünün gerçek anlamda ihtiyaçlarını karşılayacağı konusunda kararsız kalmaları sonucu yabancılaşmalarıdır. Kendine yabancılaşma; turistlerin fotoğraf çekme, diğer turistlerle etkileşim, alışverişte pazarlık, tanınmış yerleri ziyaret, çevreyle ilgilenme, ekonomiye katkı sağlama, hediyelik eşya satın alma, yerel yiyecek-içecekleri tercih, maceraperestlik, plansız gezilere katılma, aktif olma, yeniliklere ilgi duyma, destinasyonla ilgili bilgi sahibi olma, seyahati sosyal medyada paylaşma gibi geleneksel turist rolünü sergilemede yetersiz olmaları ve buna bağlı olarak turistik ürünü yaşam tatmini sağlayan bir unsur olarak görmemelerinden kaynaklı yabancılaşmalarıdır. Toplumsal yabancılaşma; turistler için turistik ürünlerin sağlaması beklenen olumlu ortak sonuçların geçerli olmaması, turistik ürünün değersizleşmesi, turizm pazarına karşı ilgisizlik durumundan kaynaklı yabancılaşmadır.
Referanslar
Chen, C. C., Huang, W. J., Petrick, J. F. (2016). Holiday Recovery Experiences, Tourism Satisfaction And Life Satisfaction- Is There A Relationship?, Tourism Management, 53: 140-147; DiPietro, R. B. ve Pizam, A. (2008). Employee Alienation in the Quick Service Restaurant Industry, Journal Of Hospitality & Tourism Research, 32 (1): 22-39. Pizam, A., Sussmann, S. (1995). Does Nationality Affect Tourist Behavior?, Annals of Tourism Research, 22 (4): 901-917; Watson, G. L., Kopachevsky, J. P. (1994). Interpretations of Tourism as Commodity, Annals Of Tourism Research, 21 (3): 643-660; Xue, L., Navarrete, D. M., Buzinde, C. N. (2014). Theorizing the Concept of Alienation in Tourism Studies, Annals of Tourism Research, 44: 186–199.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Gök, B. (2019). Turist Yabancılaşmasının Turizm Sektörü Açısından Analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.