Tur Pazarlaması

Kavram Seyahat Acentacılığı ve Tur Operatörlüğü Üretim Yönetimi ve Pazarlama

“Türkiye’nin tarihi, doğal, kültürel, turistik değerlerinden en az birini tanıtma ve ulaştırmayı birlikte kapsayan, bu hizmetlerin dâhil olduğu tek bir fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti 24 saatten kısa bir süreyi kapsayan ticarî faaliyet” şeklinde tanımlanmaktadır.

Pazarlama; “Bireylerin ve kuruluşların ihtiyaç duydukları ve istediklerini başkaları ile değer yaratarak ve paylaşarak elde ettikleri sosyal ve yönetsel bir süreçtir”. Müşterilerle karlı ve değer kazandıran bir ilişki kurmayı gerektirir. Bu nedenle pazarlama, işletmelerin müşteriler için değer yarattığı ve karşılığında müşterilerden değer elde etmek için güçlü müşteri ilişkileri kurduğu süreç olarak tanımlanır.

Seyahat acentası, “Kâr amacı ile turistlere turizm ile ilgili bilgiler vermeye, paket turları ve turları oluşturmaya, turizm amaçlı konaklama, ulaştırma, gezi, spor ve eğlence hizmetlerini görmeye yetkili olan, oluşturduğu ürünü kendi veya diğer seyahat acentaları vasıtası ile pazarlayabilen ticarî kuruluştur”.

Pazarlama faaliyetinden bahsedebilmek için pazarlamayı oluşturan unsurların tanımlanması gerekir. Pazarlama karması denilen ve mübadele sürecinin gerçekleşmesi için gerekli olan elemanların bir turun pazarlanması sürecinde dikkate alınması ve işlenmesi gerekir. Seyahat acentaları, pazarlama anlayışının bir gereği olarak sunulacak hizmetlere karar verirken hedef pazardaki tüketicilerin ihtiyaç, istek ve beklentilerini dikkate alarak pazarlama karması oluşturur. Bir seyahat acentasının pazarda varlığını sürdürebilmesi için hizmetlerinin kaliteli algılanması önemlidir. Bu nedenle pazarlama sürecinin her bir aşaması dikkatlice planlamak için her bir pazarlama karmasını dikkate alınmalıdır. Turizm endüstrisi için hizmet sunan işletmelere yönelik pazarlama karması elemanları ürün, fiyat, dağıtım, tutundurma, insan, fiziksel kanıtlar ve süreçler olmak üzere yedi başlıkta incelenir. Ürün, seyahat eden bireylerin gereksinim duydukları hizmetlerden oluşur. Bir ürün olarak paket tur ele alındığında onu oluşturan, konaklama, eğlence tesisler, müzeler, alışveriş mağazaları gibi işletmelerin sundukları tüm hizmetler turizm ürünü içerisinde yer alır. Turizmde dağıtım kanalı endüstriyel ürünlerdekinden farklı olarak, hizmetlerde tersine doğrudur. Yani turizm ürünlerinden yararlanmak isteyen müşteri hizmetin sunulduğu ortama gitmek zorundadır. Seyahat acentaları ona göre güzergâh oluşturur ve tur programlarını müşteri istekleri doğrultusunda planlar. Fiyat, hem talebi hem de rekabeti etkileyen en önemli unsurlardan sayılır. Fiyata göre tur satın alan müşteriler fiyatların yüksek olduğu dönemde tur satın almaktan genel anlamda kaçınır. Fiyat stratejilerinin doğru bir şekilde belirlenmesi seyahat acentalarının pazarlama stratejilerinin önemli bir noktasını oluşturur. Daha fazla insanın turistik faaliyetlere katılmaları için seyahat acentaları farklı gelir durumuna sahip turistler için alternatif fiyatlar düzenler. Tutundurma ise hizmet işletmelerinin bilinirliğini artırma, rakiplerden farklılaştırma, hizmetten sağlanan faydaları müşterilere anlatma, imaj oluşturma ve bu imajı koruma ve müşterileri hizmeti kullanmaya ikna etme için oluşturulan iletişim çabalarıdır. İnsan turizm pazarlamasında en önemli karma elemanıdır. Reklam, halkla ilişkiler, kişisel satış, satış geliştirme ve doğrudan pazarlama gibi stratejiler tutundurma faaliyetleri olarak bir turun pazarlanmasında seyahat acentaları tarafından kullanılır. Ürünü sunan ve tüketenler insanlardır. Müşteriler ve iş görenler arasındaki iletişim ve ilişki hizmetlerin kalitelerini etkiler. Örneğin, bir tur süresince turist rehberinin olumsuz ve ilgisiz davranışları tura katılan müşterilerin tur ile ilgili izlenimlerini olumsuz etkiler. Fiziksel kanıtlar turizm ürününün üretildiği bütün ortamlar ve kanıtları ifade eder. Seyahat acentalarının sahip olduğu ekipmanlar, broşürler, kataloglar, biletler vb. kanıtlardır. Müşterinin somut olarak ve olumlu algılayabileceği her şey seyahat acentaları tarafından müşterinin beklentileri doğrultusunda hazırlanmalıdır. Turizm hizmetlerinin eş zamanlılığı doğrultusunda ele alınan süreçler karması müşterinin ürünün hazırlanma, sunulma aşamalarına dâhil olmasını ifade eder. Bu nedenle tur süresince aksaklık yaşanmaması, sürece dâhil olan müşterinin memnun olması önemli bir konudur.

Turizm endüstrisinin önemli bileşenlerinden olan seyahat acentaları son yıllarda gelişen yeni pazarlama sistemlerini tercih etmektedirler. Elektronik pazarlama ve sosyal medya üzerinden pazarlama faaliyetleri en çok tercih edilen ve teknoloji çağına ayak uydurabilen niteliktedir. Seyahat acentaları ürünlerini (tur satışı, rezervasyon, bilet satışı vb.) müşterilere internet üzerinden sunar. Sadece elektronik veya sosyal medya pazarlaması yeterli olmamakla birlikte seyahat acentaları turlarını pazarlamak için yeşil pazarlama, mobil pazarlama, gerilla pazarlama, ilişkisel pazarlama gibi postmodern pazarlama yaklaşımlarından da yararlanır.

Turizm endüstrisinde yer alan seyahat acentaları kendi ürünleri ile ilgili tanıtma ve pazarlama faaliyetleri gerçekleştirirken dolaylı olarak ülke turizminin tanıtılmasına ve reklâmının yapılmasına katkıda bulunur. Satılan turlar veya organizasyonlarda gidilen destinasyonun kısa filmleri ve resimleri sayesinde potansiyel müşterilerin ülke hakkında görsel bilgi sahibi olmalarını sağlar. Satış gerçekleşmese bile bireylerde destinasyonlar hakkında merak uyandırılır. Bu sayede her destinasyonun reklamı yapılabilmekte bu da genelden özele düşünüldüğünde turların satışlarının artışına neden olmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Armstrong, G., ve Kotler, P. (2015). Marketing: An Introduction. İngiltere: Pearson; Basiri, A. (2011). İran-Türkiye Arasında Faaliyet Gösteren İstanbul’daki Seyahat Acentalarının Paket Tur Pazarlama Tekniklerinin Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, İstanbul; Harman, S. (2007). Seyahat Acentalarında Pazarlama Stratejilerinin Geliştirilmesi: İstanbul’da Faaliyet Gösteren Seyahat Acentalarında Uygulanan Pazarlama Stratejileri Üzerine Yapılan Bir Araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale; Kozak, N. (2016). Turizm Pazarlaması. Detay Yayıncılık, Ankara; http://www.tursab.org.tr/dosya/7221/1618sk05072012tarihlideiiklikilenmihali_7221_3807623.pdf, (Erişim tarihi: 27. 07. 2019).