Trabzon Mamulat ve Mahsulat Sergisi

Etkinlik Fuar

(Trabzon, 21 Eylül – 21 Kasım 1903)

Sultan II. Abdülhamid’in başlattığı dahili sergiler döneminde Vilayet merkezlerinde açılan sergilerden olan Trabzon Mamulat ve Mahsulat Sergisi, padişahın doğum gününe rastlayan 21. 09. 1903 tarihinde açıldı ve iki ay açık kaldı. Trabzon Valisi Mehmed Reşad Paşa’nın sergi çalışmasıyla, Rize’den Sinop’a uzanan Karadeniz sahilindeki yerleşim yerlerinin ürün zenginlikleri bir araya getirilip kapsamlı bir envanter kaydı tutulmuş oldu. Karadeniz Bölgesi’nin ilk modern fuarı olan Trabzon Mahsulat ve Mamulat Sergisi’nin açılışına vilayet memurları, askerî erkan, ulema, ümera ve vilayetin önde gelenlerinin yanı sıra büyük devletlerin konsolosları katıldı. Sergi komisyonunun başkanlığını Eyüpzade Ali Galip Efendi üstlendi. Onun gayretleriyle bütün sancaklarda üretilen ve sanayi erbabının yeteneklerini gösterdikleri ürünlerden birer numune getirilmesi sağlandı. Ürünler birkaç kategoriye ayrılıp öylece değerlendirilerek, yedi kişiye sanayi madalyası, şahadetname ile nakdi mükafat, üçüne şahadetname, on beşine takdirname, birine sadece nakdi mükafat verildi. Sergide Karadeniz kadınlarının dokumacılıktaki maharetini gösteren ürünler de teşhir edildi. Sergilenen eşyalar arasında oyma işleri, gemi ve cami modelleri, halı seccadeler, sarraciye ürünleri, bavul, kitap dolapları, ipek işleri, kilimler, sırma işlemeli tuğralar, ipek üzerine Mesudiye fırkateyninin resmi ve diğer ipek işlemeli resimler ve Karadeniz’in üstün zanaatları olan kuyumculuk, bakırcılık, marangozluk, çilingirlik, gümüşçülük, tüfekçilik alanlarındaki ürünler yer aldı.

Sergide toprak mahsulleri ve maden çeşitlerinin yanı sıra özellikle sanayi ürünlerinin yer almasından dolayı sergiye mamulat ismi verildi. Serginin amacı, Trabzon vilayetinin sanayi erbabının yeteneklerini gösteren mamulattan nefis eşyaları sergilemekti. Ülkede üretimi teşvik edip güçlendirmeyi amaçlayan sergi açma programının Karadeniz ayağını oluşturan 1903 Trabzon Sergisi ile ilgili bilgiler detaylı bir rapor, fotoğraflarıyla birlikte padişaha takdim edildi. Sergi sonrasında Karadeniz sahil şeridinde buluna Sinop, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve diğer sancak ve kaza merkezlerinin ekonomileriyle ilgili Osmanlı basınında bilgiler yer almaya başladı.

Yararlanılan Kaynaklar

Işıklı, A. (2012). Türkiye Fuar Albümü. İstanbul: İFM Yayınları; Memiş, Ş. (2015). 19. Yüzyılda Bir Sanayileşme Stratejisi Olarak Uluslararası Fuarlar: Osmanlı Örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi; Öksüz, H., Usta, V., İnan, K. (?) Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Tarihi 1884-1950. Trabzon: TTSO Yayınları, 71-76; Trabzon Vilayeti Salnamesi 1322. (1904). Trabzon: Vilayet Matbaası.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Öksüz, H., Usta, V.ve İnan, K. (2012) Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Tarihi 1884-1950. Trabzon: TTSO Yayınları.