Tarihi Subaşı Lokantası

Gastronomi Yeme-İçme İşletmesi Lokanta

(Beyazıt, İstanbul, 1959 - )

1959 yılında Selanik göçmeni Veysel Görür tarafından kurulan lokanta, 1755 yılında Padişah Üçüncü Osman tarafından yaptırılan Nuriosmaniye Camii’nin külliyesi içinde Kapalıçarşı’nın Kılıçlar kapısının hemen önünde yer almaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, külliye içinde aşevi olarak hizmet vermiş olan mekân, dönemin subaşılarının (kolluk kuvvetleri) uğrak yeri oldu. 1959 yılından önce gayrimüslim İbrahim Karagöz tarafından lokanta olarak hizmet veren mekânın adı da Türk Lokantası idi. Kimsesi olmayan İbrahim Karagöz, yaşlanıp çalışamaz duruma gelince lokantanın işletmesini yanında çalışanlarına devretti. Bir süre çalışanlar ortak olarak lokantayı işletmeye başladı ancak 1959 yılında Veysel Görür, tek işletmeci kaldı. Veysel Bey, Osmanlı döneminde subaşıların uğrak yeri olan bu mekanın ismini Subaşı Lokantası olarak değiştirdi. Oğul İbrahim Tohuman Görür, ikinci kuşak lokantanın işletmecisidir. Sonrasında ise, günümüzde üçüncü kuşak olan Kemal Veysel Görür lokantayı işletmektedir.

1959 yılından beri aynı menü ile hizmet vermektedir. Haftanın her günü için ayrı yemekler çıkartılmaktadır. Izgara yapılmayan lokantada, yemeklerin çeşitlerinin farklılaşmasında mevsim de etkilidir. Konserve kullanmayan işletmede mevsim sebzeleri kullanılmaktadır. Lokantanın en bilinen ve ünlü yemeği ise mart ayında doğan ve hiç ot yememiş kuzulardan yapılan tepside patatesli süt kokoreçtir. Cuma günleri çıkan Dal Yeşili olarak da anılan ıspanak püresi de lokantanın spesiyallerinden biridir. Asla katı yağ kullanılmayan lokantada tüm yemekler zeytinyağıyla hazırlanmaktadır. Yemeklerin malzemelerinin sağlıklı ve nitelikli olması nedeniyle lokanta, Kapalıçarşı esnafı tarafından Hastane olarak da anılmaktadır.

Mekanda iç salon, dış salon ve üst salon bulunmaktadır. Müşteri kapasitesi 60 sandalye olmakla birlikte, gün içindeki hızlı devridaim nedeniyle günde en az 300 kişiye hizmet verilmektedir. Kapalıçarşı esnafına öncelikle hizmet ettiği için çarşının çalışma prensiplerine göre çalışmaktadır. Saat 11:00’de başlayan servis akşam 18:00’e kadar devam etmektedir. Resmi tatiller ile pazar günü dışında her gün lokanta hizmet sunulmaktadır. Bürokrat, edebiyat ve sanat dünyası, ünlü iş insanları, sporcular ve gazeteciler, lokantanın müşteri profili içinde yer almaktadır.

Kuruluşunun 50. yılı nedeniyle Sirkeci’de ikinci bir şube açıldı (2009). Bulunduğu mekan satılıp otel olarak hizmet vermeye başlayınca şube kapatıldı (2019). Çalışanları en yenisi 15 senedir lokantada hizmet vermektedir. Şef Mehmet Karanfil 45, aşçısı 30 senedir hizmet vermektedir. İşletme, aşçı ve aşçı yardımcısı yetiştirmeye özellikle önem vermektedir. Bu sayede, menüde bulunan yemeklerin formülü bozulmadan günümüze kadar gelmektedir. Paket servis hizmeti sunmanın yanında mevlit yemekleri, özel davet, etkinlikler için de siparişler doğrultusunda hizmet vermektedir.

Hürriyet Gazetesi, Timeout, İstanbul gibi dergilerin Osmanlı ve ev yemekleri dalında yapılan sınıflandırmada ilk 10 arasına giren tek lokantadır. İstanbul ilinde en iyi ev yemeklerinde ilk beşte yer alırken, Türkiye çapında dördüncülük ve birincilik kazandı. Lokanta, Japon medyasından Avrupa medyasına, Show TV’den gurme Vedat Milor ve Mehmet Yaşin’in köşe yazılarına kadar pek çok yerde konu edildi. 100 İstanbul Tarih Mekan isimli eserde ise lokanta için koruma altına alınması gereken kültürel miras denmektedir.

Referanslar

Acarer, E. (2014). %100 İstanbul Tarih Mekan ve Sırlar. İstanbul: İnkılap Kitabevi; Görür, Kemal V. ile 28.01.2020 tarihli görüşme. (Görüşen: Z. Gültekin Akçay); http://www.youtube.com/watch?v=mombj2bH210, (Erişim tarihi: 20.01. 2020).