2010-2016 yıllar arası “Nevşehir İli ve İlçelerinde Miyosen Dönem fosil yataklarının Tespiti” konulu yüzey araştırmaları sırasında keşfedilmiştir. Bu araştırmalarda Ürgüp ilçesi Sofular Köyü yakınındaki alan zengin fosil potansiyeli ile ön plana çıkmıştır. Bu gerekçelerle söz konusu alanda Prof. Dr. Okşan Başoğlu başkanlığında “Bakanlar Kurulu Kararlı Kazı” çalışmaları başlatılmıştır. 2019’den itibaren de Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi adına Prof. Dr. Okşan Başoğlu başkanlığı altında bir ekip tarafından kazı çalışmalarına devam edilmektedir.

Sofular kazıları plan kare sistemi üzerine yapılan kazılardır. Bunun yanı sıra yoğun yüzey araştırması ile desteklenmektedir. Kuru elek, flotasyon yöntemi ve üçlü eleme sistemleri kullanılarak en küçük boyuttaki buluntular bile değerlendirilmektedir. Elde edilen veriler bir bütünlük içinde çalışılmaktadır. Fauna tanımlama çalışmalarının yanı sıra bölgenin stratigrafisi paleobiyostratigrafisi, paleoklimatolojisi ve paleocoğrafyasını belirleme araştırmaları da paralel olarak sürdürülmektedir. Kazı ekibi arkeolog, paleontolog, paleoantropolog, jeolog, sedimantolog gibi bu geniş çaplı araştırmayı yapabilecek yeterlikte bilim insanlarından oluşmaktadır. Bütün bu yöntem ve sistemlerin bir arada uygulaması ve tam bir disiplinler arası çalışma ile bugüne kadar Anadolu coğrafyasında bilinmeyen çok önemli bilimsel verilere ulaşılmasını sağlamıştır. Bu önemli verileri şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Anadolu’da yeni bir hominid lokalitesi,
• Yeni bir bovid türü içeren fauna,
• Şu anki verilere göre Anadolu’da hominid buluntusu veren en genç lokalite,
• Anadolu’da en geniş yayılım alanına sahip lokalite,
• Ender örnekler içeren zengin bir fauna,
• Kızılırmak Havzası’nda ırmağa en yakın konumda bir Akeramik Neolitik yerleşmenin keşfi
• İnsanlık tarihinin Nevşehir Bölgesi’nde tarımsal evreye geçiş aşamasında bir zaman, diliminin aydınlatılması,
• Nevşehir İli’nin en eski yerleşimi.

Sofular Fosil Lokaliteleri Kazısı çok zengin ve çeşitli faunal yapıya sahiptir. Son yapılan analizler sonucunda yaşı 8,4 milyon yıla tarihlendirilmektedir. Geç Miyosen dönem Anadolu'sunda önemli bir paleontolojik lokasyon olarak göze çarpmaktadır.