"Soframız Nur Hanemiz Mamur" Başlıklı Kitap
Yayınlar Kitap
-
2020
Orient Institut Beirut’un 2003 yılında ilk baskısını yayımladığı, orijinal adı The illuminated Table, The Prosperous House: Food and Shelter in Ottoman Material Culture olan kitabın editörleri Suraiya Faroqhi ve Christoph K. Neumann’dır. Zeynep Nevin Yelçe’nin Türkçe’ye, Soframız Nur Hanemiz Mamur: Osmanlı Maddi Kültüründe Yemek ve Barınak adıyla çevirdiği kitabın, Türkiye’de Kitap Yayınevi tarafından 2006’da ve Alfa Yayınevi tarafından 2016’da yayımlanmış iki baskısı bulunmaktadır. Eserin Faroqhi tarafından yazılan giriş bölümünde, Türkiye’de ve dünyada tüketim eksenli tarih araştırmalarının belirli dönemlerde ne amaçlarla ve nasıl gerçekleştirildiğine ve kitapta bulunan makalelerin içeriklerine kısaca değinilmiştir. Kitabın ilk yedi makalesi, Osmanlı saray mutfağının ve elitlerinin gastronomi tarihlerini incelerken, birincil kaynaklar olarak Matbah-ı Amire defterleri ve yemek kitaplarına; konuyla ilişkili diğer kaynaklar olarak ise seyahatnamelere, tıp kitaplarına, elçi günlüklerine, elçilik heyet raporlarına, hesap defterlerine, müzelere ve tereke defterlerine başvurulan araştırmaları konu edinmiştir. Bahsi geçen kaynaklar içerisinden saraya satın alınan gıda maddeleri, ziyafetlerde tüketilen yiyecek-içecekler, kullanılan mutfak ve sofra araç-gereçleri; seçkinlerin lezzet anlayışı, dönemin gastronomi kültürü, sofrada hiyerarşik düzen ve çok çeşitli diğer sosyo-gastronomik yapıların araştırılması için titizlikle seçilmiştir. Kitabın başlıklarla ayrılmamış iki bölümü arasında bir geçiş makalesi olarak değerlendirilen, Ekrem Işın tarafından kaleme alınan Sohbet Mekânı Olarak Kahvehaneler adlı sekizinci makale; Osmanlı’da yemek ile barınak kavramları arasındaki tarihsel ve sosyal ilişkiye odaklanmaktadır. Son altı makale ise doğrudan Osmanlı’da barınak kavramının maddi ve manevi özelliklerine; mimari terimler ve iç mekân objeleri yardımıyla değinmektedir. Kitaptaki gastronomi alanına dair doğrudan bilgiler içeren makaleler ve yazarları sırasıyla şu şekildedir: Eski Mutfak Kültürümüzün Kaynakları, Necdet Sakaoğlu; İstanbul’daki Leh Elçileri, Dariusz Kolodziejczyk; Cennet Taamları, Hedda Reindl-Kiel; Şehzadenin Mutfağı, Feridun M. Emecen; XVIII. Yüzyıl Osmanlı Saray Mutfağında Baharat, Christoph K. Neumann; XIX. Yüzyılın Birinci Yarısında Osmanlı Elitinin Yeme İçme Alışkanlıkları, Özge Samancı; Şam’da XVII. Yüzyıl Sonu ve XVIII. Yüzyıl Başlarında Bardak, Tabak ve Kap Kacak, Colette Establett, Jean-Paul Pascual.
Referanslar
Faroqhi, S. ve Neuman, C, K. (Editörler). (2016). Soframız Nur Hanemiz Mamur: Osmanlı Maddi Kültüründe Yemek ve Barınak. (İkinci baskı). (Çev. Z. Yelçe). İstanbul: Alfa; https://kasif.mkutup.gov.tr/OpacArama.aspx?Ara=soframız%20nur%20hanemiz%20mamur&DtSrc=0&fld=-1&NvBar=0, (Erişim tarihi: 20.09.2020).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Faroqhi, S. ve Neuman, C, K. (Editörler). (2016). Soframız Nur Hanemiz Mamur: Osmanlı Maddi Kültüründe Yemek ve Barınak. (İkinci baskı). (Çev. Z. Yelçe). İstanbul: Alfa. (Orijinal Yayın Tarihi: 2003).