Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde, Kuzeybatı Anadolu’da Biga Yarımadası’nın güneybatısında, eski adı ile Külahlı günümüzde Gülpınar olan köyde bulunan Apollon Smintheus Tapınağının (Smintheion) içerisinde yer almaktadır. Asya’nın en batı ucu ve güneybatıda Babakale Köyü-Baba Burnu’na/Lectum’a komşudur. Apollon Smintheus Tapınağı (Smintheion) ve Müze, su yönünden ve yeraltı kaynakları bakımından zengin olan Bahçeleriçi olarak anılan yerde bulunmaktadır. Jeolojik açıdan ise, bölge Volkanik Plato olarak da tanımlanmaktadır.

1785 yılında J. B. Le Chevalier, Lektum’dan (Babakale) Aleksandreia Troas’a giderken toprak üzerinde kalan kalıntıları görmesi üzerine ilk kez Apollon Smintheus Tapınağı'nı arkeoloji dünyasına duyurdu. 1853 yılında bölgeye harita çalışmaları için gelen R. N. Spratt, kutsal alanın kalıntılarına ulaştı. Spratt, tapınağın Tanrı Apollon’a ait olduğunu ve MÖ II. yüzyılda (Hellenistik dönem) İon düzenine göre yapıldığını belirtmektedir. Alanda ortaya çıkan yazıt aracılığı ile ilk kez Troas bölgesinde Apollon’un Smintheus (fare) epithetonu ile tanınmasını da sağladı. Apollon Smintheus Tapınağı’nın doğuşunun, tarla farelerinin toprağa verdikleri zarar ve getirdikleri felaketler doğrultusunda olabileceği düşünülmektedir. Ki bir Tanrının Smintheus epithetonu ile tanımlanması ilk kez Troas bölgesinde görüldüğü belirtilmektedir.

Antik dönem Yunan dünyasının en ünlü ve önemli ozanı Homeros’un İliada destanından alıntıları anlatan kabartmalı sütun tamburları ve friz blokları tapınağın özgün bir yapı olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda, Hellenistik dönem Anadolu mimarisinde öncü olan Hermogenes’in uyguladığı pseudo dipteros (iki sıralı sütun) stili en iyi şekilde tapınakta uygulanmıştır. Ön ve arka cepheleri sekiz, yan cepheleri 14 olmak üzere toplam 40 dört sütun yer almaktadır. Tapınağın ön ve arka yüzleri 23,20 metre, yan yüzleri ise 41,65 metredir.

Apollon Smintheus Tapınağı (Smintheion) 1866’da mimari yönüyle tanıtıldı, aradan geçen yüzyıl sonunda, 1980 yılında başlanan kazılar, tapınağı tekrar gündeme taşıdı. 1980 yılından itibaren Apollon Smintheus Tapınağında yapılan kazı, sondaj ve restorasyon çalışmaları Prof. Dr. A. Coşgun Özgünel başkanlığında, Kültür Bakanlığı’na bağlı olarak devam etti. 1993 yılında, kazı sonucunda ortaya çıkarılan eserlerin depoya kaldırılmasıyla ve bu eserlerin sergilenmek istenmesiyle ilk aşamada depo müze şeklinde kuruldu. 1996 yılında ise, tapınak alanı yakınında bulunan eski yağ işliğinin/yağhanenin onarılması ile bina, Smintheion (Gülpınar) Butik Müzesi' ne dönüştürüldü. İliada destanında anlatılan ve tapınağın kabartmalarında da bu hikâyelerin anlatıldığı friz bloklar ve sütun tamburları ile etnografik eserler müzede sergilenmektedir. Müze katlı olup tematik anlamda oluşturulmuştur. Müze, kazı çalışmalarının yapıldığı yaz aylarında ziyarete açıktır. Butik Müze’nin devamlı olarak açık hâle getirilmesi için çalışmalar devam etmekte olup yine aynı alanda ve tapınağın güney ucunda yer alacak, içerisinde sulu baskılarla sergilenecek objelerin bulunacağı Zeytin Yağı Müzesi'nin açılması planlanmaktadır.