Sazova Parkı Müzik Tarihi Müzesi

(Eskişehir, 2017 - )

Temelleri, Eskişehir’in Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilmesiyle atıldı. Bu tescille birlikte Türk Dünyası Vakfı tarafından kalıcı eser olarak projelendirilen Türk Dünyası Bilim Kültür ve Sanat Merkezi’nin yapımı, 2014 yılında başlayıp 2017 yılında sona erdi. Ardından Anadolu Üniversitesi’ne tahsis edilen yapının yönetimi, Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne bırakıldı. Müzik Tarihi Müzesi, toplam 15 bin metrekare kapalı alanda kurulu olan ve dört bölümden oluşan Türk Dünyası Bilim Kültür ve Sanat Merkezi’nin alt katında yer almaktadır. Müze, 14. 04. 2017 tarihinde ziyarete açıldı.

Türk-İslam tarihine ait yaklaşık 400 enstrümandan 216 tanesi bu müzede sergilenmektedir. Bu anlamda geniş koleksiyonu ve temsiliyet gücüyle dikkat çekmektedir. Müzedeki enstrümanların yapımını ve teminini, etnomüzikolog ve müzik terapi uzmanı Rahmi Oruç Güvenç ile Lutiye Feridun Obul üstlenmiştir. Sergilenen eserler arasında vurmalı çalgılardan yaylı çalgılara, üflemeli çalgılardan tezeneli çalgılara kadar pek çok farklı türde enstrüman bulunmaktadır. Kronolojik sıralamaya bağlı olarak sergilenen eserlere ilişkin tanıtıcı kısa metinler ile bu eserlere ait ses kayıtları bulunmaktadır. Kulaklıklar aracılığıyla ziyaretçilerin kullanımına sunulan ses kayıtları, Rahmi Oruç Güvenç tarafından oluşturulmuştur. Sergilemenin bir parçası olan bu kayıtlar sayesinde müze ziyaretçisi enstrümanların zaman içindeki değişimi görmekle kalmayıp seslerini de işitebilmektedirler.

Sazova Parkı - Müzik Tarihi Müzesi’ni ülkedeki diğer müzik müzelerinden ayıran en önemli özellik, müzenin sergileme alanı dışında bir de tecrübe odasının bulunmasıdır. Burada yer alan 50 enstrüman, müze ziyaretçileri tarafından deneyimlenebilmektedir. Bir başka ayırt edici özellik ise Türk Dünyası Bilim Kültür ve Sanat Merkezi’ne bağlı Müzik Terapi Ünitesi tarafından bahsi geçen enstrümanların kullanılıyor olmasıdır. Diğer bir ifadeyle bellek ve davranış bozukluklarını tedavi etmede bu müzenin koleksiyonuna başvurulması, Müzik Tarihi Müzesi’ni benzerlerinden farklı kılmaktadır. Müzik Tarihi Müzesi, 2020 yılı itibariyle bilimsel araştırma projeleri kapsamında desteklenerek ziyaretçilerine sanal gezi seçeneği sunmuştur.

Yararlanılan Kaynaklar

Akoğlan-Kozak, M., Sökmen, S. ve Dursun, M. T. (2018). Türk Dünyası Kültür Başkentliği (2013) Sonrasında Eskişehir Turizmi. İçinde; 4. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Sempozyumu, (ss. 181-195), Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi; Gözcelioğlu, B. (2017). Türk Dünyası Bilim, Kültür ve Sanat Merkezi, TÜBİTAK Bilim Genç. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/turk-dunyasi-bilim-kultur-ve-sanat-merkezi, (Erişim tarihi: 10.04.2021); 2016 Enstrüman Bu Müzede Sergileniyor (Müzik Tarihi Salonu) (2021). https://www.ntv.com.tr/sanat/216-enstruman-bu-muzede-sergileniyor-muzik-tarihi-salonu,ZAHDMitFf0yGNkmiTgci4Q, (Erişim tarihi: 10.04.2021); Sazova Parkı - Müzik Tarihi Müzesi - Sanal Gezisi (2021). Musiki Tarihi Salonu, https://anadolutudam.anadolu.edu.tr/sanaltur/bilimkultur.html, (Erişim tarihi: 10.04.2021).