Şakir Paşa Konağı
Doğal ve Kültürel Miras Bina
-
2019
Dönemin Adana Valisi Şakir Paşa tarafından yaptırılan ve aynı isimle anılan konak, Gaziantep-Mersin arasındaki D-400 karayolu üzerinde, Eski Adana’nın batısında yer alan Hacı Seyit’in Bağı mevkinde konumlandırılmıştır. Zemin kat ve bir kattan meydana gelen yapının inşasında yoğun olarak ahşap ve tuğla yapı malzemeleri kullanılmıştır. Planı kare şeklinde olan yapının güney ve kuzey cephesinde olmak üzere iki adet girişi mevcuttur. Önceleri kemerli pencerelere sahip olan yapının günümüzde kemer kısımları iptal edilerek dikdörtgen hâle getirilmiştir. İki odası doğu cephesine, bir odası da batı cephesine bakmaktadır. Orta sofada ahşap terasa açılan kapılar bulunmaktadır. Teras, zamanla yıkılmış olup günümüzde sadece terası taşıyan payandalar kalmıştır. Yapı içerisinde yer alan ahşap merdiven ile cihannümaya ulaşılmaktadır. Cihannüma; ahşap malzemeden yapılmış, üst örtüsü ahşap beşik çatıdır. Şakir Paşa’nın görevinin bitmesinin ardından Hacı Seyit Ağa’nın Bağ Evi olarak bilinmeye başlayan konak, daha sonra Aliye (Yerdelen) Hanım tarafından sahiplenilmiştir.
Şakir Paşa Konağı’nın tarih sahnesindeki en önemli rolü Kurtuluş Savaşı sırasında Atatürk’ün bu konakta ağırlanmasından ve savaşa dair önemli kararların alınmasına ev sahipliği yapmasından kaynaklanmaktadır. Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Suriye cephesinde komutanlık yapan Mustafa Kemal Paşa’ya (Atatürk), Adana’ya geçip Alman Mareşal Liman Von Sanders’tan Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı’nı devralmasına ilişkin İstanbul’dan bir emir gelir. Bunun üzerine Atatürk, 31. 10. 1918’de Adana’ya geçti. Adana’da komutayı devralan Atatürk, Aliye Hanım’ın misafiri olarak Şakir Paşa Konağı’nda görüşmelerini gerçekleştirir. Osmanlı Devleti için ağır maddeler barındıran Mondros Ateşkes Antlaşması metninin Atatürk’ün eline geçmesi üzerine Şakir Paşa Konağı’nda, 08. 11. 1918’de bir toplantı düzenlerir. Bu toplantıya Atatürk’ün öncülüğünde Adana’nın ileri gelenleri ve ordu komutanları katılır. Şakir Paşa Konağı’nda düzenlenen söz konusu toplantı ile Kurtuluş Savaşı’na dair ilk büyük hazırlıklar başlatılır. Uzun bir süre kaderine terk edilmiş bir şekilde varlığını sürdüren Şakir Paşa Konağı, Adana Büyükşehir Belediyesi ve Çukurova Kalkınma Ajansı (ÇKA) tarafından restore edilerek Çukurova Kültürünü Araştırma Geliştirme ve Yaşatma Merkezi adıyla 2014 yılında kamusal alanda kullanıma açıldı. Restorasyonun ardından eski radyo, gramofon ve taş plak müzesi olarak kullanılmaya başlayan konakta toplantılar, anma törenleri ve konserler gibi etkinlikler de düzenlenmektedir.
Referanslar
Adana.com (2019). Adana Şakirpaşa Konağı, https://www.adana.com/kesfet/adana-sakirpasa-konagi, (Erişim tarihi: 01.12.2019); Çukurova Kalkınma Ajansı (2014). Faaliyet Raporu, https://www.cka.org.tr/uploads/corporate_reports_v/5dc42b874e395-2014-faaliyet-raporu.pdf, (Erişim tarihi: 14.12.2019); Gezgin Kılavuz (2019). Kurtuluş Savaşı – Şakirpaşa Konağı, https://gezginkilavuz.com/kurtulus-savasi-sakirpasa-konagi/, (Erişim tarihi: 10.12.2019); Türkiye Kültür Portalı (2014). Şakir Paşa Konağı – Adana, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/adana/kulturenvanteri/sakir-pasa-konagi, (Erişim tarihi: 28.11.2019).