Sakaeli Kaya Mezarları

Doğal ve Kültürel Miras Mezarlık Alanı

Çankırı’ya 68 kilometre mesafedeki Orta ilçesinin sekiz kilometre kuzeydoğusunda yer alan Sakaeli Köyü’nün kuzeyindedir ve köy ile sırt sırtadır. Kaya mezarları, Devrez Çayı vadisinde güneybatı-kuzeydoğu yönünde dar bir şerit halinde uzanan, çakıl taşı ve tortul kayaçlardan meydana gelen ve yer yer 30 metreye kadar yükselen dik kesitli arazi içinde oyulmuş vaziyettedir. Oyukların yere yakın olanları; köy halkı tarafından ek oda, kiler, bodrum, samanlık, ahır, kümes ve odunluk gibi maksatlarla kullanılmaktadır. Çeşitli yükseklik ve genişlikteki oyuklar; kare, dikdörtgen planlı, düz kubbe ve semerdam tavanlıdır. Oyuklarda; tek, birbirine geçişli, basamakla inilen iki odalı, aydınlatma pencereli bölümlere rastlamak mümkündür. Oyuklar; 1,5x2,5 metre ile 10x10 metre arasında değişen taban ölçülere ve 2,5-3,5 metre arasında değişen tavan yüksekliklerine sahiptir. Duvarlara açılmış küçüklü büyüklü nişler, mezar odası ve ikamet amaçlı olarak kullanılmıştır. Bir kısmının girişleri, kemerli ve içlerinde ölü sedirleri mevcuttur. Birbirine geçişli olan bu kaya mezarlarından Dokuz İnler olarak bilineni en tipik olanıdır. Burada mezarlar, büyük bir girişyerinin arkasında toplanmıştır. Yine sarp yamaç üzerinde bulunan ve 27 basamakla inilerek suya ulaşılan Sulu İn adlı bir bölüm vardır. “Sulu İn”, suyunun soğuk olması nedeniyle köylüler tarafından çeşitli dönemlerde içme suyu olarak kullanılmıştır. Bu bölümlerin dışında köylüler tarafından Kule, Teknein ve Büyük Kaya adlarıyla anılan bölümler de bulunmaktadır. Ayrıca, Devrez Çayının akıntısı istikametinde, Sakaeli Köyü’nün üç kilometre kuzeydoğusunda 20 kadar kaya oyuğu yer almaktadır. Aynı bölgede Gelin Kayası Peribacaları da yer almaktadır. Roma ve Bizans dönemlerine ait olduğu tahmin edilen ve birinci derece arkeolojik sit alanı içinde bulunan Sakaeli Kaya Mezarları, birinci derece doğal sit alanındaki Gelin Kayası Peribacaları ile Çankırı ilinin önemli gezi noktalarından biri konumundadır.

Referanslar

Ayhan, B. (1988). Çankırı ve İlçeleri. Ankara: Gülay Ajans; Ayhan, B. (1998). Çankırı Tarihi. Ankara: Gülay Ajans; Çankırı İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2019). Tarihi ve Turistik Yerler, Müzeler ve Örenyerleri. https://cankiri.ktb.gov.tr/TR-70613/muzeler-ve-orenyerleri.html, (Erişim tarihi: 17.10.2019); Çankırı İli Orta İlçesi Sakaeli Köyü Sosyal Yardımlaşma, Dayanışma ve Kültür Derneği (2019). Köyümüzün Turistik Yerleri, http://www.sakaeli.com/koyumuz.php?id=5, (Erişim tarihi: 17.10.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Çankırı Kültür Envanteri. (2014). Sakaeli Kaya Yerleşimleri. Ankara: Sonsöz Matbaa.