Restoran Zinciri

Yeme-İçme İşletmesi Lokanta

Restoran zincirleri, şahıslara ait zincir işletmeler veya bayilik şeklinde faaliyet gösteren restoranlardır. Şahıslara ait zincir işletmelerde tek adam yönetimi sayesinde standart hizmet sağlanmaya çalışılırken bayilik sisteminde daha kesin kurallar hakimdir. Franchising olarak da bilinen isim hakkı devri sistemiyle ortaya çıkan, bilinen ilk restoranlar hızlı yemek sunan işletmelerdir. En bilinen örneği ise, McDonalds’tır. Ancak kronolojik olarak bakıldığında, aslında ilk hızlı yemek zincirinin Kentucky Fried Chicken (KFC) olduğu görülmektedir. Günümüzde son derece yaygın olan tavukçuların ilk örneği Sanders Corbin tarafından başlatıldı. 1939 yılında Kentucky’de bir benzin istasyonu işletirken benzin almak için duran aç yolculara yemek pişirmeye başlayan Sanders, istasyondaki mütevazı yaşam alanında bulunan kendi masasında yemeklerini sundu. Daha fazla insanın sadece yemek yemek için gelmeye başlamasıyla yolun karşısında bir mekân açtı. Bu işletmede meşgul ve boş zamanı bulunmayanlar için aile menüleri oluşturdu ve böylece KFC ilk fast food restoranlardan biri olarak tarihe adını yazdırdı. McDonald’s ise 1940 yılında arabaya servis konseptinde açıldı. İlk bayiliği ise 1954 yılında Ray Kroc aldı. İki yıl içinde Amerika Birleşik Devletleri içinde 40 restorana ulaştı. Her geçen yıl katlanarak büyüyen restoran zincirleri farklı yiyecek işletmeleri tarafından da takip edildi. Pizza Hut, Sbarro, Taco Bell, hızlı yemek sunan farklı özelliklerdeki restoran zincirleridir. Taco Bell, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki etnik restoranlar içerisinde önemli bir pazara sahiptir. Pizza Hut (1958) ve Domino’s Pizza (1960), Amerika Birleşik Devletleri’nin önde gelen fast food zincirleridir ve günümüzde dünyanın çeşitli ülkelerine yayılarak uluslararası kimlik kazandılar.

Türkiye’de uluslararası kimliğe sahip restoran zincirlerine rakip olarak yerel zincirleri de görmek mümkündür. Yöresel olarak Karadeniz ve Ege pidecileri fast food zincirleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Fatih (Tirebolu), Bafra (Samsun), Kırçiçeği (İzmir) ve Kuyum (İzmir) pidecileri bunlardan bazılarıdır. Temel ürünü döner ve lahmacun gibi geleneksel Türk tatlarına sahip çok sayıda zincir işletme bulunmaktadır. Köfteciler de Türk restoran zincirleri olarak önemli pazar payına sahiptir. Sultanahmet Köftecisi, Köfteci Ramiz, Köfteci Yusuf, Türkiye’deki büyük zincir markalardan bazılarıdır. Restorancılık boyutunda olmasa da günümüzde aperatif yiyecekler anlamında çok sayıda yiyecek-içecek işletmesi açılmaktadır. Bütün bu işletmelerin ortak özelliği özelikle ürün özelliklerinin sunulan her yerde standart olması yönündedir. Servis şekli, kullanılan ekipman ve malzemeleri, sarf malzemeleri, çalışanların giyimi, işletme vaatleri gibi pek çok konuda tek tip uygulama benimsenmektedir.

Referanslar

Zencir, E. (2017). Restoran Yönetimi: Kavramlar ve Süreçler. Ankara: Detay Yayıncılık; https://www.kfcturkiye.com/hakkimizda, (Erişim tarihi: 11.01.2020); https://www.mcdonalds.com.tr/tarihcemiz, (Erişim tarihi: 11.01.2020).