Restoran Müdürü
Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
-
2020
Restoran kelimesi Fransızca kökenli olup, orijinali restaurant kelimesidir. Restaurant sözcüğünün X. yüzyılın ortalarında kullanılmaya başlanan ve iyileştirmek, yeniden yapılandırmak anlamında kullanılan restaurar kelimesinden türetilen restaurer fiilinden geldiği düşünülmektedir. Türkçe'ye restoran olarak geçen bu kelimenin Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğündeki karşılığı ise “lokanta”dır. Lokanta sözcüğü İtalyanca kökenli “locanda” kelimesinden türemiş olup TDK sözlüğündeki karşılığı yemek pişirilip satılan yer, aşevi, restoran şeklindedir. Restoran kelimesi ilk zamanlarda sağlık ve dinçlik veren çorba anlamıyla kullanıldı. Bunun nedeni yazılı kaynaklar tarafından ilk restoran kurucusu olduğu düşünülen sokak satıcısı Boulanger isimli kişinin 1765 yılında Paris’te müşterilerine, Ağır ateşte, beyaz şarap sosunda koyun bacağından yaptığı çorbayı, tazelik, güç ve sağlık veren bir yemek olarak sunmasıdır. Boulanger daha sonra insana enerji ve can veren anlamında Le Restaurant Divin adında bir dükkân açtı ve akabinde bu tür mekânlara restoran adı verilmeye başlandı. Günümüzdeki anlayışa göre restoran tanımı; “Müşterinin oturacağı masa ve sandalyesi olan, kapsamlı ve fiyatları belli olan bir menü üzerinden müşterilere seçme hakkı tanıyan ve sipariş üzerine hazırlanan yiyecek ve içeceklerin belirli bir sıra ile sunulduğu mekânlar” şeklinde yapılabilir.
Restoranlar zaman içerisinde müşteri talepleri ve gelişen dünya koşulları çerçevesinde değişime uğrayarak, hitap ettikleri kitle açısından üretim çeşidi, kapasite ve hizmet kalitesi gibi açılardan çeşitli sınıflara ayrıldı. Bu çeşitlilik restoranların organizasyon yapısında kendi işletme niteliklerine uygun olarak biçimselleşmeye gitmesine ve servis personellerinin görev, yetki ve sorumlulukların standartlaştırılmasına yol açtı. Bu bağlamda restoran müdürü organizasyon yapısı için önemli bir yer tutmaktadır. Restoran müdürü, Amerikan rütbelendirme sistemine göre restaurant manager, Fransız rütbelendirme sistemine göre ise maitre d’hote olarak isimlendirilmektedir. Bağımsız restoran işletmeleri genelde restoran müdürü kavramını kullanırken otel işletmeleri, büyüklüğüne de bağlı olarak maitre d’hotel kavramını kullanagelmektedir. Günümüz Türkiye’sinde ise rütbe geçişleri arasında pratiklik sağlaması ve daha anlaşılır olması dolayısıyla Amerikan rütbelendirme sisteminin daha yaygın tercih edildiği söylenebilir. Bağımsız bir restoran işletmesi için restoran müdürü, işletmenin yiyecek ve içecek operasyonundan sorumlu en yüksek rütbeli kişi iken, büyük otel işletmeleri bünyesindeki restoranlar için restoran müdürünün üzerinde yiyecek ve İçecek Müdürü (Food and Beverage Manager) yer almaktadır.
Bağımsız bir restoran işletmesinde restoran müdürü olarak çalışan kişi, çalıştığı işletmenin “Tüm yiyecek-içecek servisiyle ilgili fiziksel, teknik, finansal ve beşeri kaynaklarının planlanması, örgütlenmesi, yöneltilmesi, koordinasyonu ve denetiminden sorumludur”. Restoran müdürü; işletme bütçesini hazırlama, personelin çalışma planlarını yapma, personelin yetki, görev ve sorumluklarını belirleme, güncel pazarlama stratejileri geliştirme ve uygulama, ürün, fiyat ve hedef kitle gibi pazarlama karması elemanlarını belirleme, satışları ve maliyetleri analiz etme, satın alma süreçlerini takip etme ve üst yönetime ilgili raporları sunma gibi temel sorumluluklara sahiptir. Bir restoran müdürünün sahip olması gereken temel mesleki bilgiler; iyi derece ulusal ve uluslararası mutfaklar ve servisler hakkında bilgi sahibi olması, hijyen ve gıda güvenliği hakkında bilgili olması ve yabancı dil konuşabiliyor olması şeklinde özetlenebilir. Organizasyon şeması bakımından restoran müdürünün altında çalışan kişiler; şef garson, kaptan, garson, komi ve stajyer olarak sayılabilir. Otel işletmelerine bağlı restoranlarda restoran müdürü olarak çalışan kişi ise büyük otel işletmelerinde sadece restoranların tüm yiyecek ve içecek operasyonlarından sorumlu olabilirken, orta ve daha küçük büyüklükteki otellerde restoran müdürü, restoranlara ek olarak bar, kafe ve banket operasyonlarının da organizasyonundan sorumlu tutulabilir.
Referanslar
Denizer, D. (2005). Konaklama İşletmelerinde Yiyecek ve İçecek Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık; Sökmen, A. (2011). Yiyecek İçecek Hizmetleri Yönetimi ve İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık; Ulema, Ş., Erbaş, E., ve Karamustafa, K. (2019). Servis Yönetimi. İçinde; Sarıışık, M., Çavuş, Ş., Karamustafa, K. (Editörler), Profesyonel Restoran Yönetimi (229-252. ss.). Ankara: Detay Yayıncılık; Yıldız, E. (2019). Restoran İşletmelerine Giriş. İçinde; Sarıışık, M., Çavuş, Ş., Karamustafa, K. (Editörler), Profesyonel Restoran Yönetimi (19-35. Ss.). Ankara: Detay Yayıncılık; Yılmaz, Ö., Yılmaz, Y., ve Yılmaz, Ö. (2013). Yiyecek İçecek İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Benli, S. ve Akdağ, G. (2017). Yiyecek İçecek Hizmetleri Yönetimi. İçinde; Akgündüz, Y. (Editör), Otel İşletmeciliği (ss. 153-188). Çanakkale: Paradigma Akademi.
-
2020
Restoran, Fransızca geri yüklemek, iyileştirmek anlamına gelen “restaurer” kelimesinden türemiştir. İlk olarak XVI. yüzyılda iyileştiren bir yiyecek anlamında lezzetli ve oldukça zengin bir çorbayı ifade etmek için kullanıldı. Günümüzde ise restoran, tesiste tüketilmesi için hazırlanmış yiyecek ve içecek sevisi yapan bir kuruluşu ifade etmektedir. Bu anlamıyla restoran çok sayıda mekanı ve farklı tarzda mutfakları kapsamaktadır. Restoranlarda görev alan pek çok çalışan mevcuttur. Bunlardan biri de restoran müdürü/sorumlusudur. Restoran müdürü, bir restoranın genel işleyişi ile ilgilenmektedir. Çalışan ilişkileri, gıda üretimi, sanitasyon, misafir hizmetleri ve işletme kazancı/karına ilişkin tüm faaliyetlerin yönetiminden ve denetiminden sorumludur. Tüm bütçe hedeflerine ulaşmaktan, misafirlerle bir araya gelmekten ve özel yiyecek-içecek etkinlikleri için rezervasyon yapmaktan, programlamayı/planlamayı denetlemekten, genel yönetim görevlerini müdür yardımcısına devretmekten sorumludur. Yiyecek-içecek müdürüne bağlı olarak çalışmaktadır.
Bu restoran çalışanının bazı görevleri mevcuttur. Bunlar şu şekildedir: Bölüm bütçeleri ile ilgili olarak bölüm müdür yardımcıları ile çalışmaktadır, giderleri kontrol etmek için bütçeleri yakından takip etmektedir, tüm reklam/pazarlama faaliyetlerinde restoranın temsilcisi olarak görev yapmaktadır. Restoran personelinin programını denetlemektedir, halkla ilişkilerin ve iyi çalışanların geliştirilmesinden sorumludur, şirketin prosedürü, politikaları ve standartlarına göre ve bunlara uygun olarak üretim ve hizmet programlarını koordine etmektedir, misafirlerle bir araya gelerek, özel yiyecek ve içecek etkinliklerinin planlarını yapıp ve fiyatlarını belirlemektedir, mutfak personeli ile iş birliğini sağlamaktadır, erzakların, servis esnasında kullanılan malzemelerin ve araç gereçlerin siparişinden sorumludur, yiyecek-içecek müdürüne rapor vermektedir, restoranda yer alan tüm alanlardaki çalışma koşullarını kontrol etmektedir. Uzun saatler, ayakta durma ve yürüme işin rutin seyri içinde yer almaktadır, üst yönetim ile servis departmanı arasındaki koordinasyonu sağlamaktadır, servis hizmetlerini en üst kaliteye ulaştırmak ve bu kaliteyi korumaktan sorumludur, misafir şikayetleri ile ilgilenmektedir, astların denetlenmesi, eğitilmesi, yetiştirilmesi ve değerlendirilmesinden sorumludur.
Referanslar
D'souza, M. (2009). Food and Beverage. Delhi: Global Media; Gupta, V. K. (2009). Restaurant Management. Delhi: Global Media; https://www.tutorialspoint.com/food_and_beverage_services/food_and_beverage_services_tutorial.pdf, (Erişim tarihi: 08.01.2020); Kılıçhan, R. (2020). Yiyecek içecek Servisinin Önemi, Yiyecek İçecek Servisi Bölümü Organizasyon Yapısı ve Personelin Görev-Nitelikleri. www
Ayrıntılı bilgi için bakınız
D'souza, M. (2009). Food and Beverage. Delhi: Global Media.