-
2020
Türkiye’nin Amasya il merkezinde yer alan ve son yıllarda onarım geçiren, Pazar Camii, Murat Camii ya da Ekin Pazarı Camii olarak adlandırılan Pir Mehmet Çelebi Camii tek kubbeli, tek minareli erken dönem Osmanlı camilerindendir. Pir Mehmet Çelebi Camii’nin hangi tarihte ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir ancak çok değişikliğe uğramış olan mimarî yapısında eski izlerin yer alması ile eserin muhtemelen XV-XVI yüzyılda yapılmış olduğu belirtilmektedir. Örneklerine sık rastlanır tarzdaki camiye üç bölümlü, son cemaat yerinin bulunduğu kuzey cephedeki kapıdan girilmektedir.
Mehmet Çelebi Camii, son cemaat yeri ile birlikte boyuna bir dikdörtgen plan göstermektedir. Kare planlı ve tek kubbe ile örtülü esas ibadet mekanı önünde kapalı bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Kuzey tarafından yükseltilmiş, tuğladan üç kemerli olan ve geometrik süslemelerle işlenen son cemaat yerinin yanları kubbe, orta kısmı ise yanlara göre daha dar ve manastır (aynalı) tonoz ile örtülüdür. Yan bölümler daha geniş tutulup sivri kemer kullanılırken, orta bölüm son cemaat yeri olarak daha dar tutulmuş ve açıklık Bursa kemeri ile geçilmiştir. Günümüzdeki hali ile son cemaat yeri basit metal doğramalarla kapatılmış olup diğer cepheleri de sıvalıdır. Bütün cephede olduğu gibi, kemerlerde de son yapılan tamirat ile esas form ve güzelliği kaybolmuştur. Kemerlerin üzerinde bütün cephe boyunca uzanan dikdörtgen bir pano bulunmaktadır. Panonun içerisini yan yana konmuş kareler içinde tuğlalardan gamalı haç motiflerine benzer birtakım şekiller ve beş kenarlı beyaz taşlar süslemektedir. Kuzeybatı köşede mescidin beden duvarları üzerinde yer alan kalın gövdeli ve tek şerefeli minare, tuğladan yapılmıştır. Minare tuğladan yapılmıştır ancak kubbe kurşun kaplıdır. Batı cephesine bitişik konumdaki minare girişi, ibadet mekanındaki kapı vasıtasıyla sağlanmaktadır. Yapının beden duvarları moloz taş ile örülüdür.
Depremde yıkılan minaresi yeniden yapıldı ve yapılan onarım nedeniyle de cami eski özelliğini kaybetmiştir. 2007 yılında restorasyon ve onarım geçiren cami, günümüzde ibadet yapılmak üzere kullanılmaya devam edilmektedir.
Referanslar
Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. Pir Çelebi Mehmet Cami, https://www.facebook.com/kulturturizmamasya/photos/a.504147413268822/929836334033259/?t ype=3, (Erişim tarihi: 02. 08. 2019); Erken, S. (1983). Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler, Cilt-1 (İlaveli ikinci baskı). Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları; https://kulturportali.gov.tr/turkiye/amasya/kulturenvanteri/ekin-pazari-pir-mehmet-celebi-cami, (Erişim tarihi: 02. 08. 2019); Oltulu, E. (2006). Amasya’nın Anıtsal Eserleri ve Hızır Paşa Külliyesi Restitüsyon ve Koruma Önerisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Türkiye Kültür Portalı, Ekin Pazarı (Pir Mehmet Çelebi) Cami – Amasya, (Erişim tarihi: 02. 08. 2019).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Erken, S. (1983). Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler. (Cilt-1. (İlaveli ikinci baskı). Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları.