Malatya’nın Darende ilçesine bağlı Zaviye Mahallesi’nde Hulusi Efendi Caddesi’nde yer almaktadır. XIV. yüzyılda yaşamış olan Şeyh Hamid-i Veli’nin kabrinin bulunduğu Somuncu Baba Külliyesi içinde yer alan müze, inanç turizmi açısından ön plana çıkmaktadır. Özel Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi, Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi Vakfı tarafından milli ve manevi değerlerin, gelecek nesillere aktarılması amacıyla 2005 yılında kurulmuş ve ziyarete açıldı. Vakıf Mütevelli Heyet Başkanı H. Hamideddin Ateş’in hususi gayret ve teşvikleriyle müzedeki eser sayısı ve çeşitliği, her geçen gün artış göstermektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olan Özel Somuncu Baba ve Hulûsi Efendi Müzesi, toplam 310 metrekare alana sahip iki salondan oluşmaktadır. Müzede, Darende başta olmak üzere, Türkiye ve dünyanın değişik yerlerinden bağış yoluyla kazandırılmış; 400 sikke, 26 arkeolojik ve çoğunluğu XVIII., XIX ve XX. yüzyıla ait olmak üzere 506 etnografik eser sergilenmektedir.

Müze, Tunç Çağı seramik örneklerinden, bitki ve hayvan fosillerine, ametist gibi değerli taşlara kadar çok zengin bir koleksiyona sahiptir. Etiyopya’dan getirilmiş kemik ve boynuzdan yapılmış kaşıklar, su mataraları ile ahşaptan yapılmış müzik aletleri ile piton derisi, Çanakkale Savaşı’nda kullanılmış top mermileri, Fatih Sultan Mehmet Han’ın kılıcı ile Topkapı Hançeri’nin imitasyonları, ziyaretçilerin yoğun ilgi gösterdikleri eserlerin başında gelmektedir. Arkeolojik ve etnografik eserlerin dışında, müzeyi ziyaret eden devlet erkânı ile ünlü kişilerin fotoğrafları da ziyaretçilerin ilgi gösterdikleri bölümler arasında yer alıyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kayıtlarına göre; 2013 yılında Türkiye genelinde en fazla ziyaret edilen dördüncü özel müze unvanı alan müze, gerek yerli, gerekse yabancı ziyaretçilerin en çok dikkatini çeken ve keyifle gezilen bir mekân haline geldi. Darende’yi gezecekler için tarihi ve turistik yerlerinin tanıtıldığı bir turizm köşesinin de oluşturulduğu müzede; Somuncu Baba (Şeyh Hamid-i Veli) ve XX. yüzyılın önemli divan şairi-mutasavvıfı Hulusi Efendi’nin hayatları ile ilgili (görsellerle desteklenmiş) bilgiler de yer almaktadır. Ücretsiz ziyaret edilen, temizlik, düzen ve modern yapısıyla beğeni toplayan Özel Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi, ulusal birçok turizm şirketinin ziyaret destinasyonları arasında yer almaktadır.