Olimpiyatlar
-
2019
Olimpiyatların MÖ 776’dan çok daha önce başladığına dair görüşlerin olduğu ancak, bu görüşlerin tarihsel kanıtlara dayanmadığı, mitlere dayandığı ifade edilmektedir. Başlangıçta dinsel bir nedenle sekiz yılda bir yapılan oyunlar MÖ 776 yılından itibaren kısaltılarak her dört yılda bir yaz gündönümünden sonraki dolunayda, 22 hazirandan sonra yapılırdı. XII. yüzyıl boyunca neredeyse kesintisiz devam eden bu oyunlar, Romalılar’ın Yunanistan’ı işgaline rağmen yapılmaya devam ediyordu. Fakat II. Theodosius Olimpiyatları dinsel gerekçelerle çıkardığı bir fermanla sonuncusu MS 391 yılında yapılmış olan bu oyunları yasakladı.
Yaklaşık 15 yüzyıl sonra Olimpiyat oyunlarını yeniden düzenleme ve organize etme fikri spor adamı Baron Pierre de Coubertin öncülüğünde Fransa’da doğdu. Baron Pierre de Coubertin’in girişimi ile Paris’te 1894 yılında toplanan Uluslararası Spor Kongresi’nde olimpiyat oyunlarının yeniden düzenlenmesini gündeme getirdi. Kongre sonrasında Uluslararası Olimpiyat Komitesi (UOK) kuruldu ve hemen ardından 23. 07. 1894 tarihinde olimpiyatların yeniden düzenlenmesine karar verildi. Bu oyunlar, Modern Olimpiyat Oyunları şeklinde ifade edilmeye başlandı.
Modern Olimpiyat Oyunları ülkeler arasında değil, bireysel ya da takım yarışmalarına katılan sporcular arasındaki müsabakalarla dört yılda bir gerçekleştirilmektedir. Oyunlar, girişleri Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından kabul edilen, ilgili Milli Olimpiyat Komitelerinin (MOK) seçtiği sporcuları bir araya getirmektedir. Bu sporcular ilgili Uluslararası Spor Federasyonlarının (UF) teknik yönetimi altında yarışmaktadırlar. Olimpik Oyunlar, Yaz Olimpiyat Oyunlarından ve Kış Olimpiyat Oyunlarından oluşmaktadır. 1992 yılından sonra yaz ve kış olimpiyat oyunlarının her biri dört yılda bir yapılacak şekilde, iki yıllık kademeli bir programa göre düzenlenmiştir.
Modern Olimpiyatların sembolü, eşit boyutlarda iç içe geçmiş beş halkadan oluşur ve Olimpiyat Halkaları olarak anılmaktadır. Tek başına kullanılabildiği gibi tek renkli veya beş farklı renkle de kullanılmaktadır Beş renkli versiyonu kullanıldığında bu renkler soldan sağa, mavi, sarı, siyah, yeşil ve kırmızı şeklinde sıralanmaktadır. Halkalar soldan sağa birbirine geçmiştir; mavi, siyah ve kırmızı halkalar üstte, sarı ve yeşil halkalar altta olacak şekilde sıralanmaktadır. Bu halkalar, beş kıtanın birliğini ve Olimpiyat Oyunlarında dünyanın dört bir yanından sporcuların bir araya gelmesini temsil etmektedir. Olimpiyat bayrağı ise, kenarlıksız beyaz zemin üzerine merkeze yerleştirilmiş, beş renkli olimpik simgeden oluşmaktadır. Olimpiyatların sloganı; “daha süratli (Citius), daha yükseğe (Altius) ve daha güçlü (Fortius)”dür. Olimpiyat oyunlarının Spiro Samara tarafından bestelenmiş bir de marşı bulunmaktadır ve Olimpiyat Marşı olarak ifade edilmektedir. Olimpiyat simgelerinden bir diğeri de Olimpiyat Ateşi’dir. Bu ateş Uluslararası Olimpiyat Komitesi yetkisi altında Olympia’da yanmaktadır ve buradan olimpiyatların gerçekleşeceği şehre meşaleyle sporcular tarafından taşınarak organizasyonu düzenleyen ülkenin sporcularına teslim edilir. Bu meşaleye Olimpiyat Meşalesi adı verilmektedir. Bu meşaleyi en son devralan sporcu stadyuma gelerek olimpiyat ateşini taşıdığı meşaleyle tutuşturur ve olimpiyat ateşi oyunların son gününe kadar yanar. Olimpiyat etkinliklerinde birincilik ödülü altın madalya, ikincilik ödülü gümüş madalya ve üçüncülük ödülü bronz madalyadır. Dördüncü ile sekizinci sıralar arasında yer alan sporculara katılım sertifikaları verilmekte ve tüm yarışmacılar ve görevliler bir hatıra madalyası almaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi olarak katıldığı ilk olimpiyat, 1924 Yaz Olimpiyatlarıdır.
Referanslar
Karaküçük, S. (1989). Tarihi ve Politik Yönden Olimpiyat Oyunları GSGM Yayınları, Ankara; IOC (2019) Olympic Charter. Lausanne: International Olympic Committee; Young D. C. (2008). A brief history of the Olympic Games. Londra: Blackwell Publishing; Özdemir, N. (2013). Türkiye Cumhuriyeti’nin Katıldığı İlk Uluslararası Organizasyon: 1924 Paris Olimpiyatları, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 13 (51): 717-744; Zeren, M. (1987). Olimpiyat Oyunları ve Türkiye’nin Tanıtılmasındaki Rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.