Olimpiyat Oyunları

Olimpiyat Spor

Bilinen en eski tarihi MÖ 776 olarak bahsedilen olimpiyatların daha öncesi bir tarihe dayandığı düşünülmektedir ancak bu durum mit olarak yer almaktadır. Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından düzenlenen, 1896 yılında Atina’da birincisi gerçekleşen Modern Olimpiyat Oyunları, spor dünyasının tüm paydaşları tarafından en prestijli ve en önemli organizasyon olarak kabul görmektedir. Bu oyunlar yaz ve kış sporlarına (kış olimpiyat oyunları ilk olarak 1924 yılında Chamonix’ te düzenlendi.) yönelik 4 yılda bir düzenlenmektedir. Olimpiyat oyunlarında ev sahipliği ülkeye değil şehirlere aittir. 

Modern tarihin Olimpiyat Oyunlarının kurucusu Baron Piere De Coubertin’dir. Olimpiyat Oyunları, kurucu ekip tarafından belirlenen ideallere dayanmaktadır. Bu ideallerin dayanak noktası da olimpizm felsefesidir. Bu felsefenin özü; insanın zihinsel, fiziksel ve ahlaki gelişimini konu almaktadır. Olimpiyat oyunlarının idealleri; eğitim, kültürel ifade, özgürlük, uluslararası anlayış, adil ve eşit yarışma ile mükemmelliği barındırır. Oyunların amacı ise toplumları bir araya getirmek, genç nesli karşılıklı anlayış ve dostluk çerçevesinde eğitmek, fiziksel ve moral niteliklerin gelişimini sağlamak ve barışsever bir dünya kurmaktır.

İlk modern Olimpiyat Oyunları 1896 yılında Yunanistan’ın Atina Şehrinde gerçekleştirilmiş ve sadece erkek sporcuların yarışmasına fırsat verilmiştir. Ardından düzenlenen 1900 Paris Olimpiyat Oyunlarında bazı branşlarda kadın sporcuların katılımı gerçekleşmiştir. 

Olimpiyat Oyunlarının sloganı yakın zamana kadar ‘citius (faster), altius (higher), fortius (stronger)’ yani ‘daha hızlı, daha yüksek, daha güçlü’ şeklinde kullanılmıştır. Tokyo 2020 (pandemi nedeni ile 2021 yılında gerçekleşmiştir) olimpiyat oyunlarında bu slogana ‘communiter (together) - birlikte’ kelimesi eklenmiştir. Burada temel amaç kadın erkek eşitliğine vurgu yapmaktadır. 2024 yılında Paris’te gerçekleşen Olimpiyat Oyunlarında ilk defa yarışan kadın ve erkek sporcu sayıları eşit hale gelmiştir. 2028 yılında Los Angeles’da gerçekleşecek olan Olimpiyat Oyunlarında ise ilk defa kadın sporcu katılımı erkek sporculardan fazla olacaktır.

Olimpiyat ateşinin kökeni Antik Yunan’da mitolojik karakter Prometheus’un, Zeus’tan ateşi çalmasına dayanır. Antik olimpiyat oyunlarında ateş, muhakkak bir kadın tarafından parabolik bir ayna yardımı ile yansıtılan güneş ışınları ile yakıldığından dolayı modern olimpiyat oyunlarında da aynı gelenek ile olimpiyat oyunları öncesinde Olimpos dağında yakılmaktadır. 

Olimpiyat meşalesi ilk olarak 1928 Amsterdam olimpiyat oyunlarında kullanılmıştır. Olimpos dağında yakılan ateş her oyun için tasarlanan meşaleye aktarılır ve meşale o yıl düzenlenecek olan şehre doğru yola çıkar. Tarihi incelemede meşale Kuzey Kutbu, Baykal Gölü ve Uzay istasyonu (ateşsiz olarak) gibi ikonik yerleri ziyaret ederek olimpiyat stadındaki yerine ulaşmıştır.

Olimpiyat bayrağı ilk olarak1920 Anvers olimpiyat oyunlarında kullanılmıştır. Beyaz zemin üzerinde iç içe geçmiş üçü yukarıda ikisi aşağıda yer alan beş renkli halkadan oluşmaktadır. Bu renkler mavi, siyah, kırmızı, sarı ve yeşildir ve renkler kıtalarda yer alan ülke bayraklarının renklerinden esinlenerek belirlenmiştir. 

Olimpiyat madalyalarından altın ve gümüş olanlar kaplamadır.60 mm çapında ve 3mm kalınlığındadır. Madalyanın bir yüzünde 1928 yılında İtalyan Giuseppe Cassioli tarafından tasarlanan, zafer tanrıçası Nike’nin kabartması yer almaktadır. Diğer yüzünde ise ev sahipli yapan şehrin adı ve olimpiyat oyunları için tasarlanan logo bulunmaktadır. 

Referanslar

International Olympic Committee. (2022, Eylül 26). The Olympic Games of Antiquity. https://stillmed.olympics.com/media/Documents/Olympic-Games/Factsheets/The-Olympic-Games-of-the-Antiquity.pdf [Erişim Tarihi: 14.05.2025]; International Olympic Committee (2024, Haziran 20). The Olympic torch relay. https://stillmed.olympics.com/media/Documents/Olympic-Games/Factsheets/The-Olympic-torch-relay.pdf [Erişim Tarihi: 13.05.2025]; International Olympic Committee. (2023, Haziran 07). IOC gender equality, diversity and inclusion champions general rules and regulation https://stillmed.olympics.com/media/Documents/Beyond-the-Games/Gender-Equality-in-Sport/IOC-GEDI/IOC-GEDI-Champions-Guidelines-en.pdf [Erişim Tarihi: 16.05.2025]; International Olympic Committee. The Olympic flag. https://www.olympics.com/ioc/olympic-flag [Erişim Tarihi: 16.05.2025]; International Olympic Committee. Olympic Motto - "Faster, Higher, Stronger – Together" https://www.olympics.com/ioc/olympic-motto [Erişim Tarihi: 16.05.2025]

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: