Turizm, yaşamsal olmayan nedenlerle, kendi yaşam alanından başka yerlere kısa süreli ve genellikle haz odaklı olarak seyahatleri kapsayan bir etkinlik olarak aslen modern bir olgudur. Bir etkinlik olarak, geleneksel ve kutsal yaşam alanının dışına çıkarak, ötekinin kültürel, toplumsal ve doğal çevresine uyanan ilgiye dayanmaktadır; bu ilgi, kitleleri çeken yüzeysel ya da bireyleri çeken yoğun düzeylerde yaşanmaktadır. 

Tarihte modern turizmin ilk adımlarını oluşturan iki önemli olay vardır. Birincisi, Roma İmparatorluğu’nun Augustus egemenliğindeki en yüksek dönemini yaşadığı yıllarda zengin Romalıların ticari ve askeri rotaları takip ederek sağlık amacıyla Yunanistan, Küçük Asya (Türkiye) ve Mısır’a kitleler halinde yaptıkları ve özellikle Homeros destanlarındaki tarihi yerleri ziyaret ettikleri seyahatlerdir. Diğeri de, dini haclardır. Ancak modern turizm, hacların çeşitli çevrelerin kültürel bir merkeze yöneliminin tersine, kendi kültürel merkezinden bir başkasına yönelimi kapsar. 

Bu olayların modern turizmin temellerini oluşturan temel özellikleri ise, 

• çalışma dışı dinlenme zamanlarında (boş zaman), 
• şehrin kalabalık ve sağlıksız koşullarından kaçarak 
• rahatlama ve haz odaklı amaçlarla
• gündelik yaşamın devam ettiği yerden uzak bir yere kaçma yönelimidir. 

Bu bağlamda bugünkü anlamda modern turizmin başlangıcı hakkında kesin bir tarihten bahsetmek zordur; çünkü modern turizm insanlık tarihi sürecindeki gereksinimler, arzular ve çelişkiler bağlamında evrimleşerek bugünkü şekline gelmiştir. Yine de, bireylerin kendi istekleriyle yaşadıkları yerden boş zamanlarını değerlendirmek için başka yerlere doğru hareketlenmesi sonucu büyük ölçekli hareketlilikleri tetiklemesi kapsamında modern turizm “Büyük Gezi (Grand Tour)” etkinliklerine dayanır. Bu etkinlikler, başta İngilizler olmak üzere Fransız, Alman ve Rus zengin kesimlerinin XVII. – XVIII. yüzyıllarda gerçekleştirdikleri genellikle gezi edebiyatında bahsedilen rotaları kapsayan bir içerikte kültürel deneyim ve eğitim odaklı düzenlenmiştir. Başlarda XVII. yüzyılda yaklaşık üç yıl süren bu gezi, XIX. yüzyıla gelindiğinde altı aylık uzunluklara düşmüştür. 

XIX. yüzyılda demir yollarının gelişimi seyahatleri kolaylaştırdığından turizm endüstrisi olgusunun gelişimini tetikler. Bu dönemin modern turizmin kitlesel sunumların önünü açan en önemli olayı, Thomas Cook tarafından 1841 yılında seyahatin tüm rotasının önceden belirlendiği bir içerikte yapılan ilk uluslararası gezilerdir. Bunu 1855 yılında Avrupa ve 1866 yılında Kuzey Amerika turları izlemiştir. Takip eden yüzyıldan itibaren de modern turizm olgusu, politik bir çerçeve kazanır. İkinci Dünya Savaşı sonrası, jet uçakların gelişmesi, yükselen yaşam standartları, artan boş zaman, daha kaliteli otomobiller turizmin dünya çapında ölçek ve kapsam olarak patlamasına neden olur ve günümüzde neredeyse herkesin modern turizmin bir parçası olduğu endüstrin sınırlarının kalmadığı bir olgu haline bürünür. XX. yüzyıla gelindiğinde, modern turizmin kitlesel şeklini geliştiren esas ivme, çalışan nüfusların boş zamanlarını geçirmek için yaptıkları günlük gezilerin, demir yolları ve hava yolları sayesinde gelişen ulaşım olanaklarıyla daha uzun mesafelere ve uzun süreleri kapsayan bir içeriğin gelişmesidir. Bu yüzyılın ilk yarısına kadar, özellikle savaş dönemleri sonrasında Batı ülkelerinde tatil, sadece yüksek gelirli grubun boş zaman etkinliği değil, aynı zamanda çalışan kesimin yaşamının bir parçası haline gelmiştir. Böylece turizmin sınıfsal özelliğinde bir başka aşama başlamış, çalışan kesim genellikle kısa süreli deniz kıyısı tatillerine giderken, yüksek gelir grubu da uzun mesafeli, lüks ve egzotik tatil alanlarına yönelmişlerdir. 

Turizm, modernlik gelişimi sürecinde ortaya çıkan, Aydınlanmanın değişen estetik anlayışı ile genişleyen, Endüstri Devrimi ve teknolojik yeniliklerin bir ürünü olarak patlayan, Avrupalıların (özellikle İngilizlerin) ekonomik egemenlik ve kentsel yaşamın travmalarını yaşayarak haz odaklı daha iyi yaşam ve refah bulma itkisiyle durmaksızın daha iyiye yönelmesi sonucu büyüyen politik, toplumsal ve kültürel boyutlara sahip modern bir olgu olarak gelişmiştir. Turizmin modern bir olgu olarak gelişmesi, onun daha alt gelir grubuna da yayılarak “demokratikleşmesi” (Cohen, 1984: 375), zorunluluklardan kaçış yöntemi, geleneksel hac etkinliğinin modern şekli gibi yorumlamalarla değerlendirilmiştir. Bu bağlamda modern turizm bir olgu olarak; toplumsal sorunlar, toplumun hastalıklı halinin göstergesi olma, yabancılaşma, kitleselleşme, özgünlüğün yitirilmesi, turistlerin erktekelci bir anlayış kapsamında tektürel olarak görülmesi, tek tipleştirici ve çift kutuplar ekseninde (gündelik yaşamın karşıtı olarak) bir anlayışla ele alınması gibi pek çok açıdan eleştirel bakış açısı ve çalışmaların odağı olmuştur. 

Türkiye’de modern turizmin gelişmesi, ülkedeki modernleşme ve Batılılaşma hareketlerinin paralelinde yaklaşık 150 yıl öncesine dayanmaktadır. 1863’de İstanbul’da açılan Serg-i Umum-i Osmani ve takip eden yıllarda II. Abdülhamit’in bayındırlık girişimleri ve Orient Express tren yolu seyahatlerinin Paris’ten İstanbul’a uzaması ile turist grupları öncelikle İstanbul’a gelmeye başlamışlardır. Türkiye’de turizm modern bir olgu olarak, İkinci Dünya Savaşı sonrasında uluslararası bir karakter kazanarak, özellikle 1980’li yıllardaki teşviklerin de etkisiyle kitlesel hareketlilikler kapsamında hızla gelişmiştir; bu sayede Türkiye, uluslararası turist girişlerinde dünyada ilk on ülke arasında yer almaya başlamıştır.