Maksim Gazinosu
Eğlence İşletmesi Gece Kulübü
(İstanbul, 1921- 2000)
-
2019
Çarlık Rusyası’nda bir bar sahibi olan Frederick Bruce Thomas’ın İstanbul’a yerleşmesinden sonra Sıraselviler Caddesi’nde Majik Sineması’nın yanında bir sahne, dans pisti, Amerikan barı ve terası ile hizmete açtığı mekân, ilk Maksim Gazinosu’dur. Bu işletme, sahibi Thomas’ın Rusya’dan getirdiği dansçılar ile fokstrot, shimmy ve çarliston gibi popüler dansların sahneye konulduğu ve caz orkestrasının sahne aldığı müzikli ve danslı ilk eğlence mekânlarındandı. 1928 yılında Thomas’ın yaşamını kaybetmesine dek devam eden hizmet süresinden yıllar sonra 28. 10. 1961 tarihinde gazino olarak Fahrettin Aslan tarafından tekrar hizmete açılan yeni işletme, İstanbul’da Taksim Büyük Maksim, Bebek Maksim ve Caddebostan Maksim gazinoları (1961-2000), İzmir ve Ankara’da Büyük Maksim olmak üzere 2000’li yıllara dek hizmet veren, müzikli eğlence yaşamının en büyük zincir gazino mekânları olarak bilinmekteydi. Caz müzikleri, Arjantin tango orkestrası ve gece yarısından sonra kabareleriyle hizmet veren gazinoda; fasıl müziği, komedi programları ile birçok solistin sahne aldığı bir mekân haline geldi. Manzarası, yemekleri, servisi ve sahne şovları ile 300 kişilik kapasiteye sahip yüksek kalite bir gazino mekânı olarak, akşam 20.30’dan gece yarısı 01.00’e kadar açık olan Caddebostan Maksim Gazinosu, çarşamba günleri Kadınlar Matinesi özel programı ile hizmet vermekteydi. Gazino programı, 20.30’da başlayan ve yarım saat süren fasıl müziği dinletisinin ardından halk müziği ve çeşitli müzik türlerinin icrasını içeren solist programlarının ardından assolistlerin icraları ile sonlanmaktaydı. Pazar günleri ise Aile Matinesi ile altı saat programlar yapılırdı. Münir Nureddin Selçuk gibi gazinoda devamlı çalışmayan solistler ise ancak düzenlenen özel gecelerde bu mekânda sahne alırdı. Caddebostan Gazinosu’nda bir günlük program öncelikle fasıl müziği ile başlar, ardından iki ve/veya üç üvertür sahne yapar, peşi sıra sahneye çıkan iki solistin ardından komedi dans şov ve solist-altı icracının performansları sergilenirdi. Tüm bu performansların sonunda sahne gecenin assolistine bırakılır ve program assolist eşliğinde sona ererdi. Zeki Müren, Behiye Aksoy, Gönül Yazar, Seçil Heper, Emel Sayın, Ajda Pekkan, Bülent Ersoy gibi dönemin en ünlü assolistleri bu gazinoda sahneye çıkardı. İlk şubesi Maçka Taşlık’ta bulunan Maksim Gazinosu, daha sonra Taksim Büyük Maksim olarak anılmakta ve genellikle yazlık gazino olarak bilinmekteydi. Günümüzde bu bina, Swiss de Bosphrorus Otel’i olarak hizmet vermektedir. Bülent Ersoy’un ilk kez gazino sahnesiyle tanıştığı Bebek Maksim Gazinosu, bir süre işletildikten sonra çıkan yangın sonrasında 1974 yılında kapandı. Caddebostan’da açılan bir diğer şube, önceleri Madam Ayteni olarak bilinen ancak Fahrettin Aslan tarafından satın alındıktan sonra Caddebostan Maksim olarak hizmet veren İstanbul’daki zincirin parçası üçüncü gazino işletmesi oldu. Kadıköy’de hizmet veren Caddebostan Maksim Gazinosu, 1997 yılında kapandıktan sonra bir market zinciri olan Migros binası olarak hizmet vermeye devam etmektedir. Birbirinden farklı tür ve stillerdeki müziklerin ve eğlencenin bir arada sunulduğu bu mekânlar; keman, klarnet, ney, ud, tanbur, kanun, darbuka, tef, bendir, cümbüş, elektrik bağlama gibi farklı müzik çalgılarının bir arada kullanıldığı müzikal alanlardır.
Referanslar
Gazinolar. (1994). İçinde; N. Akbayar (Editör), Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt-3 (ss. 379-380). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Beken, M. N. (1998). Musicians, Audience and Power: The Changing Aesthetics in the Music at the Maksim Gazino of İstanbul (Yayımlanmamış doktora tezi). Baltimore: Maryland Üniversitesi Müzik Bölümü.