16.04.2003 tarihinde ve 4848 sayılı yasa gereğince Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı’nın birleşmesi sonucu kuruldu. Konya ilinin tarihi, kültürel ve doğal mirasını korumak, geliştirmek ve sürdürülebilirliğini sağlayarak gelecek nesillere aktarmak, il genelinde düzenlenen kültür faaliyetlerini teşvik etmek, denetlemek, takip etmek, gerektiğinde bu faaliyetlere rehberlik edecek çalışmaları yürütmek ve gerçekleştirilmesini sağlamak, kültür hizmetlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması ile ilgili gerekli araştırmalar ve planlamaları yapmak, kültür ve turizm alanlarında panel, kurs, sergi, konferans gibi etkinlikler düzenlemek, il sınırları içinde düzenlenecek her türlü kutlama ve tören haftalarıyla ilgili olarak il müdürlüğüne düşen görevleri yerine getirmek, il genelinde sahip olunan folklor değerlerini araştırmak, çağdaş, klasik ve geleneksel sanat dallarını takip ederek il genelinde bu etkinliklerin milli kültür ve çağdaş anlayışa uygun olarak yürütülmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik faaliyetleri desteklemek ve gerçekleştirmek, ilgili kamu kurum ve kuruluşlar ile sivil ve mesleki toplum örgütleri, özel sektör ve üniversiteler ile sağlanacak işbirliği ile il genelinde kültür ve turizm bilincinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak misyonuna sahip olup Konya Valiliği’ne bağlı olarak çalışmaktadır. Müdürlük; bağlı merkez birimler, Konya, Akşehir ve Ereğli Müze Müdürlükleri, il halk kütüphanesi müdürlüğü ve ilçelerde 21 kütüphanesi ile hizmet vermektedir.

İl ölçeğinde müdürlüğün destek verdiği çalışmalar; Bakanlar Kurulu kararı ile Kubad-Abad Sarayı-Beyşehir, Çatalhöyük-Çumra, Gevale Kalesi-Selçuklu, Boncuklu Höyük-Karatay kazıları yapılmış, 1989-2015 yılları arasında 275 yayın hazırlandı, Mevlevi Sema Töreni (2008) ve Çatalhöyük Neolitik Kenti (2012) UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Konya Selçuklu Başkenti (2000), Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubeyazıt Güzergahı (2000), Beyşehir Eşrefoğlu Camii (2011), Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı (2013), Eflatunpınar: Hitit Su Anıtı (2014), Anadolu Selçuklu Medreseleri (Erzurum, Sivas, Kayseri, Konya, Kırşehir) (2014) UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne yer almaktadır.

Müdürlük tarafından her yıl düzenlenen aktiviteler; Uluslararası Mistik Müzik Festivali, Sufisin (Sufi Sinema Günleri), Şeb-i Arus törenleri, Ateşbaz-ı Veli (Aşçı Dede) Mutfak Kültürü Etkinlikleri olmakla birlikte il genelinde tanımlanmış turizm aktiviteleri; kongre ve fuar turizmi, inanç ve kültür turizmi, av turizmi, sağlık turizmi, spor turizmidir.