Kola

Gastronomi

Amerika Birleşik Devletleri Georgia eyaletinin başkenti olan Atlanta’da 1886 yılında Dr. John Styth Pemberton tarafından icat edildi, Asa Griggs Candler tarafından Coca-Cola ismi ile marka ve şirket haline getirildi. Bu meşrubat ilk olarak eczanelerde satılan bir ilaç olarak kullanıldı. Daha sonra içeriğindeki bazı ilaç özellikli maddeler değiştirilerek içecek olarak popüler hâle geldi.

İlk olarak şurup şeklinde ve sulandırılarak tüketilen bu içeceğe, su bulamayan bir meşrubatcı soda ekleyerek kolanın bu yeni köpüklü hali, giderek artan bir kitlenin beğenisini kazandı. Kolanın içeriği temel olarak; Koka sütünden elde edilen kola özütü, su, şeker veya fruktoz-glikoz şurubu, karbondioksit, renklendirici olarak karamel, asitliği düzenleyici olarak fosforik asit, doğal aroma vericiler ve kafein şeklinde sıralanabilir. İçerisinde bulunan Kafein ve Coca-Cola özütü nedeniyle bağımlılık yapabildiği belirtilmektedir. Kolanın genel olarak içeriği bilinse de üretiminde yedi gizli maddenin bulunduğu ve bu maddelerin bir kâğıda yazılı olarak bir bankanın kasasında muhafaza edildiği iddia edilmektedir. Bu gizliliği korumak isteyen Coca-Cola şirketi dönemsel olarak bazı zorluklar ile karşılaşmaktadır. Örneğin; Hindistan Coca-Cola şirketinden gizli formülünü açıklamasını istedi, açıklamazsa ülkeyi terk etmesini söyledi ve şirket ülkeden çıkma kararı aldı. Ancak birkaç yıl sonra geri dönen şirket bazı politik eylemcilerin müdahalelerine maruz kaldı.

Kola, özellikle İkinci Dünya Savaşı yıllarında Robert Woodruff önderliğinde Amerikan askeri personelinin ev özlemini gidermek amacıyla bir motivasyon aracı olarak kullanıldı. Bu süreçte Amerika Birleşik Devletleri’ne müttefik olan 44 ülkeye ve Almanya gibi karşı cephede yer alan ülkelere yayıldı. Coca-Cola şirketi yakalanan başarının ardından 1949 yılında bir başka savaşın içine girdi. Şirketin eski bir yöneticisinin Pepsi-Cola’nın başına geçmesi ile iki güçlü kola firması rekabet savaşını başlattı, bu süreçte Pepsi Amerikan pazarının üçte biri oranını eline geçirdi. Günümüzde alkolsüz içecek sektöründe en köklü rekabetin Coca-Cola ve Pepsi Cola arasında olduğu söylenebilir. Bu iki küresel marka zamanla çok çeşitli alkolsüz içecekler (meyve suyu, şişelenmiş su, enerji içecekleri, konsantre içecekler ve sporcu içecekleri gibi) piyasaya sürseler de, aralarındaki rekabet genel olarak kola üzerinden ilerlemeye devam etmektedir. 1978 yılında Coca-Cola Şirketi, Çin Halk Cumhuriyeti’nde ambalajlı soğuk içecek satma iznine sahip olarak küresel ölçekte satılan bir ürüne dönüştü. 2018 yılında Coca-Cola şirketinin dünya çapında sunduğu ürün sayısı 4.100’e ulaştı, bulunduğu perakende satış noktaları da 27 milyonu aştı. Kola, günümüzde küresel ölçekte en çok tüketilen alkolsüz içecek olma özelliğini taşımaktadır. Ortalama olarak dünyada saniyede sekiz bin kutu kola tüketilmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Alkan, Y. (2009). Coca-Cola Hakkında Bilinmesi Gerekenler. http://blog.milliyet.com.tr/coca-cola-hakkinda-bilinmesi-gerekenler/Blog/?BlogNo=221963, (Erişim tarihi: 10. 10. 2019); Coca-Cola Türkiye, https://www.coca-colaturkiye.com/tarihcemiz/turkiyede, (Erişim tarihi: 10. 10. 2019; Dirsehan, T. (2015). Coca-Cola’nın Uluslararası Pazarlama Stratejilerine Yönelik Bir Yazın Taraması, İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 10: 18-42.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Alp, Z., Küçük, Ö., Nur Çiçek, B., Şenel, A. ve Yılmaz, M. (2013). Coca-Cola’nın Türkiye’ye Gelişi, 1964-1984 Yılları Arasında İzlediği Reklam Kampanyaları ve Başarıları. http://repository.bilkent.edu.tr/handle/11693/31860, (Erişim tarihi: 10. 10. 2019); Bodden, V. (2008). Built For Success: The Story of Coca-Cola. Minnesota: The Creative Company.