Kırsal Destinasyon

Kavram Kırsal Destinasyon Turizm Çeşitleri

Kırsal destinasyonlar kendilerine özgü etkinlik ve faaliyetleri gelen turistlere sunarak onların kırsal ürünleri deneyimlemelerini sağlayarak keyifli vakit geçirmelerini sağlacak şekilde düzenlenmiş turizm bölgeleridir. Kırsal destinasyonlar kırsal alanları (yerleşim alanı olarak köyler, doğal alanlar olarak manzara, orman, dağ gibi unsurlar), kırsal etkinlikleri (piknik gibi faaliyetler, yürüyüş, gölde balık tutma gibi faaliyetler) ve kırsal yaşamı içeren unsurları (köy fırınında ekmek yapma, yerele ait el sanatlarını yapabilme gibi kırsal yaşamın günlük hayatına dair farklı deneyimler) barındıran bir alan olmaktadır. Turizm çatısı altında destinasyonların varlıklarını sürdürebilmeleri için turistlerin bu destinasyonları tercih eder sürekliliğe sahip olmaları gerekmektedir. Turizm sektörü için önemli bir bileşen olan kırsal destinasyon; “deniz turizmi merkezleri dışında kalan, kentsel yerleşimlerden uzak, kırsala özgü doğal ve kültürel hayatın korunduğu,  oldukça tenha ve kırsal hayatla ilgili çeşitli aktivitelerin gerçekleştirildiği yerler” olarak tanımlanmaktadır.

Kırsal sözcüğünün Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğündeki karşılığına bakıldığında; “şehir merkezlerinin dışında, nüfusun az olduğu, tarım ve hayvancılık yapılan yer; kırlık” şeklinde tanımlandığı görülmektedir. XIX. yüzyılda turizm amaçlı kırsal destinasyonlara yapılan ilk tur programları İngiltere’de doğaya dönüşün yaşanması ile başlamış ve sonra da bu ziyaretler Avrupa’nın sanayileşmiş ülkelerine yayılmaya başlamıştır. Kırsal destinasyonlardaki teknolojik gelişmelerin şehir destinasyonundakilere göre daha az olması, şehir yaşamının oldukça hızlı ve yorucu bir hale gelmesi, ait olunan kültürden uzaklaşmayla beraber geçmişe duyulan özlem ve unutulan ya da uzun süredir yaşanmayan faaliyetleri tekrar etme isteği gibi olgular kişiler için kırsal turizm destinasyonlarını cazip hale getirmektedir. 

Kırsal destinasyonlar turizm sektörünün mevsimsellik özelliğinden dolayı yılın her ayı talep görmeyen diğer destinasyonlar için alternatif bir destinasyon da olmaktadır. Kırsal destinasyonlar, sürdürülebilir turizm politikasına da katkı sağlayan önemli bir bileşen olmaktadır. Yeni nesil için kültüründe sürdürülebilir olduğu bu destinasyonlarda gerçekleştirilen faaliyetler genellikle doğaya dayalı olduğu için sürdürülebilirliğe de hizmet etmektedir. Kırsal destinasyonlarda gerçekleştirilen faaliyetlerin ekonomik etkileri (gelen turistlerin konaklama, yeme-içme, ulaşım ve kırsal aktivitelerin getirdiği ekonomik faydalar), sosyal etkileri (kırsal destinasyonda yaşayan yerli halk ile buraya gelen turistlerin arasında bilgi aktarımı sonucunda oluşan sosyal değişimler), ve kültürel etkileri (kırsal destinasyonlarda gerçekleştirilen faaliyetler doğal çevrenin ve kültürel varlıkların koruma altına alınmasının sağlanması) bulunmaktadır. Bu etkiler kırsal destinasyonların turizm içerisinde daha çok değerlendirilmesini sağlamaktadır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın açıklamalarına göre Dünyadaki en iyi iki kırsal turizm destinasyonu Türkiye’de yer almaktadır. Bu iki destinasyondan biri Nevşehir’in Mustafapaşa kasabası, diğeri de Sakarya’nın Taraklı ilçesidir. İspanya başkenti Madrid’de düzenlenen Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü’nün 24. Genel Kurulu’nda bu destinasyonlar ödül almıştır. Bu iki kırsal destinasyon “ayırt edici doğal ve kültürel özellikleri, korunmuş geleneksel yaşam tarzı ile sürdürülebilir ve kapsayıcı kırsal ekonomik faaliyetlere ilişkin kapasiteleri neticesinde” bu unvanı taşımaya uygun bulunmuştur. Kırsal destinasyonların değerlendirme sürecinde doğal ve kültürel kaynaklar ve onların korunması ve tanıtımı, destinasyonun çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliği, destinasyonun turizm potansiyeli başlıkları yer almıştır. Farklı temalar arayışı içinde olan yeni nesil turiste farklı şekillerde motivasyon sunabilen kırsal destinasyonlar, nostaljik anlamda da hem yeni nesil turiste hem de eskiyi ve kırsaldaki yaşamı özleyenlere farklı seçenekler sunmaktadır. Dünyadaki örnek kırsal turizm merkezlerinin Türkiye örneklerinden olan Mustafapaşa kasabası sunduğu çeşitli turistik ürünlerle (konaklar, medrese ve camiler, kiliseler ve manastırlar, köprüler ve çeşmeler ve kapılar), hala devam ettirdiği kırsal özellikleriyle (bağcılık, şarap üretimi, hayvancılık ve taş işçiliği) turistler için önemli bir kırsal çekim merkezi olmaktadır. 

Referanslar

Çeken, H., Karadağ, L. ve Dalgın, T. (2007), Kırsal Kalkınmada Yeni Bir Yaklaşım Kırsal Turizm ve Türkiye’ye Yönelik Teorik Bir Çalışma, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 7(1): 1-14; Yu, L. (1999), The International Hospitality Business, Management and Operation. Londra: The Haworth Pres Inc.; https://basin.ktb.gov.tr/TR-298335/dunya-turizminin-en-iyi-iki-kirsal-destinasyonu-turkiye39de.html, (Erişim tarihi: 15.01.2024); https://sozluk.gov. tr, (Erişim tarihi: 15.01.2024).