Türk Gıda Kodeksi'ne göre kefir; fermentasyon sürecinde, kefir tanesine özgü olan belirgin mikroorganizmalar arasında yer alan Lactobacillus kefiri, L. kefiranofaciens, L. kefirgranum gibi en az iki türü, laktozu fermente eden mayalardan Kluyveromyces marxianus ve etmeyen mayalardan Saccharomyces spp. 'yi zorunlu olarak içeren, ayrıca Lactobacillus, Leuconostoc, Lactococcus, Acetobacter gibi bakterilerin türleri ile çeşitli maya türlerinin de yer aldığı fermente süt ürünü olarak tanımlanır. Kefir, ağızda köpüren bir his bırakması, standart maya lezzeti ve özgün tatları ile bilinen, bakterilerin ve mayaların bir arada çalışması sonucu elde edilen fermente bir içecek türüdür.

Yüzyıllar boyunca, Orta Asya'daki insanlar göçebe bir yaşam biçimi sürdürdüler ve zaman zaman sığır, koyun, keçi, deve ve at gibi "beş namlulu" hayvanları besleyerek yaşamlarını sürdürdüler. Tarım yapılmadığı dönemlerde, sadece süt ve et gibi hayvansal protein kaynakları üretilir ve bunlar hane halkının beslenmesinin temelini oluştururdur. Bu çerçevede, göçebe insanlarının kolay bozulan gıdaların korunmasıyla ilgili sorunları vardı. Etin, yolculuk sırasında tüketimini geciktirmek için kurutulması ve tütsülenmesi mümkündü; süt ise yalnızca fermente edilerek ya da kurutulmuş kesilmiş süt şeklinde korunabiliyordu. Bu tür fermantasyon yöntemlerinin, antik döneme ait çömleklerdeki kalıntıların incelenmesiyle görüldüğü gibi, neolitik dönemden itibaren var olduğu anlaşılmaktadır.

En yaygın fermente süt ürünlerinden biri olan kefir , Kafkasya, Balkanlar ve Doğu Avrupa kökenli olmasına rağmen birçok ülkede en popüler fermente süt ürünüdür.  Başka bir tanım ile; Kefir, aslen  Kafkasya halkı tarafından kısrak sütünden yapılmış ve geleneksel olarak çiğ deriden veya hayvan midesinden yapılan torbalarda sütün fermantasyonu kullanılarak hazırlanmıştır. Kefir kelimesi, "iyi his" anlamına gelen Türkçe "keyif" kelimesinden türemiştir. Bazı ülkelerde képhir, kefer, kiaphur, képher, knapon, kippi ve kippe olarak da bilinir.  

Tipik bir süt kefirinin yüzde 80-90 nem, yüzde 6,0 şeker, yüzde 3,0 protein, yüzde 1,0 laktik asit, yüzde 1 alkol, yüzde 0,7 kül ve yüzde 0,2 lipit içerdiği, kefir tanelerinin ise yüzde 86,3 nem, yüzde 4,5 protein, yüzde 1,2 kül ve yüzde 0,03 lipit içerdiği bildirilmiştir. Kefir, klasik yöntemlerle ev ortamında yapılabilir ve bu süreç "ev yapımı kefir" olarak adlandırılır. Pazarda kefir üretimi için iki temel yöntem mevcuttur: Rus ve saf kültür yöntemi. Evde yapılan kefirde, kefir taneleri mayalama sürecinde kullanılır. Taneler ile süt arasındaki en iyi oran olarak 1:30–1:50 (a/v) aralığı tavsiye edilmektedir. Ancak, ev yapımı kefir için bu oranlar deneysel olarak belirlenir ve değişiklik gösterebilir. Süte maya kültürü eklendikten sonra fermantasyon, 8 ile 25 °C arasındaki sıcaklıklarda, 10-40 saat boyunca yarı kapalı bir kapta gerçekleşir (en yaygın fermantasyon süresi 18-24 saattir), pH ise 4,2 ile 4,6 arasında değişir.  

Kefir, yüzyıllar boyunca tercih edilen bir içecek olup, sağladığı faydaları nedeniyle daha fazla kişi kefiri probiyotik gıda maddesi olarak beslenme planlarına eklemektedir. Bunun yanı sıra, artan popülaritesi, düşük laktoz içeren ürünlere olan ilginin artmasından da kaynaklanmaktadır. (laktoz fermentasyon sürecinde mikroorganizmalar sayesinde parçalanır) 2021 yılında Gıda Teknolojisi Enstitüsü, kefiri takip edilecek dokuz gıda trendinden biri olarak belirlemiştir.

Son zamanlarda sütün haricinde de birçok hammaddeden kefir üretilmiştir. Bunlar su kefiri, hindistan cevizi kefiri, üzüm suyu kefiri ve elma suyu kefiridir. Özetle kefir hem hayvansal sütlü ya da bitkisel sütlü olarak hem de sulu; şekerli su, meyve suyu, hindistan cevizi suyu gibi ortamlarda yapmak mümkündür.