-
2019
Çorum’un Alaca ilçesinin kuzey batısında 20 kilometre uzaklıkta yer alan Kalehisar (Mahmudiye) Köyü’nde yer alan Alacahöyük örenyerinin altı kilometre kuzeyinde yükselen Kalehisar Kalesi antik dönemden beri yerleşim olarak kullanılan tarihi bir mekân olarak bilinmektedir. Kale 40 kilometre uzaklıktaki Hattuşa tepelerinden bile görülmektedir. Kalenin üst kısımlarında Frig ve Bizans, eteklerinde ise Selçuklu yerleşimlerine rastlanmaktadır. Kalenin en üst kısmında Frig dönemine ait kalıntılar bulunurken daha alt kesimlerinde yani kalenin eteklerinde ise Selçuklu yapımı Behramşah Külliyesi’nin kalıntıları bulunmaktadır. Kalenin çevresinde medrese, hamam, türbe ve handan oluşan tarihi kalıntılar vardır. Bu tarihi kalıntıların moloz taş kullanılarak inşa edildiği görülmektedir.
Kalehisar Kalesi, köyün birinci kilometre batısında yer almaktadır. Kale yaklaşık olarak 100 metre yüksekliğindir. 15-200 metre çaplı bir tabandan tepeye doğru sivrileşerek iki çatala ayrılan, eteğinde moloz taşla temel üzerine ve kaya yüzeyine örülen sur temelleri ve yer yer duvar temel kalıntıları bulunmektedir. Kalenin kuzey yönü oldukça sarp olup aşağısı ile herhangi bir bağlantı yolu yoktur. Güney yönünde yaklaşık 40 metre iniş ve çıkışlı olan çift basamaklı merdiven bulunmaktadır. Kalenin en üstünde kuzey yamacında moloz taştan temel ve kerpiç duvar ile örülen yapı kalıntısı mevcuttur. Kalenin güney yamacında da aynı özellikte iki yapı kalıntısı daha bulunmaktadır.
Kalenin zirvesinin batı bölümünde basamaklı Hitit bereket tanrıları için yaptıkları tapınak ve gün batımı yönünde bir sunak bulunmaktadır. Tanrı Kibele ile Vuruşuma’nın oturduğu ve hediyeleri kabul ettiği bir bölüm bulunmaktadır. Sunakta Frig yazılarına rastlanmakla birlikte sunak çift başlı arkalığı ile Midas kentindeki Kibele–Attis taht sunaklarına çok benziyor. Güneybatı bölümünün uç noktalarında su kuyuları mevcuttur. Birçok medeniyetin izlerini taşıyan kale 1936 yılında Hamit Zübeyr Koşay’ın Alacahöyük kazıları sırasında Kalehisar’ı incelediği bilinmektedir.
Referanslar
Alaca Kaymakamlığı. (2019). Kalehisar Kalesi ve Medresesi, http://www.alaca.gov.tr/kalehisar-kalesi-ve-medresesi, (Erişim tarihi: 25.11.2019); Barış Şehri Çorum. (2013). Kalehisar ve Behramşah Külliyesi, https://corum.ktb.gov.tr/Eklenti/7233,prestijkitap.pdf?0, (Erişim tarihi: 28.11.2019); Çorum Belediyesi. (2019). Dünyanın Merkezi Çorum, https://corum.bel.tr/13630/, (Erişim tarihi: 25.11.2019); Özüdoğru, A. (2008). Çorum Kültür Envanteri. Çorum: Çorum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Alaca Kaymakamlığı. (2019). Kalehisar Kalesi ve Medresesi, http://www.alaca.gov.tr/kalehisar-kalesi-ve-medresesi, (Erişim tarihi: 25.11.2019).