Kahramanmaraş’ın ilçe merkezinde yığma bir tepenin üstünde yer almaktadır. Kalenin yapım tarihi ve kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. MÖ IX. yüzyılda, Geç Hitit döneminde inşa edildiği düşünülmektedir. Kalenin, kentin merkezinde, çevresine hâkim bir tepede, stratejik bir noktada oluşu önemlidir. Kalenin güneyi ana kayada, kuzeyi ise yüksek bir tepede yer almaktadır. Güneydoğusunda kare, batı duvarında ve kuzeybatısında ise dikdörtgen planlı üç tane burcu, güneydoğu köşesinde ve kuzeye bakan duvarda iki kapısı bulunmaktadır. Kale duvarlarının bir bölümü ve üç burcu onarıldı. Kare planlı burcun dış duvarları kesme taş, iç duvarları ise moloz taştır. Hititlerden kalan kalenin duvar kalınlığı 1,70 metre olup yaklaşık olarak 83x140 metre ölçüsündedir. Yarısından fazlası yıkılan iç duvarlarda, iç kapı koridoru ile kapı söve yerleri onarılmıştır. Burcun güney yüzünde sivri kemerli, çift kanatlı kapı yer almaktadır. Ahşap kapı kanatları, kalın sac kaplanarak iri başlı çivilerle perçinlenmiştir. Burcun doğusu mazgal deliklidir. İçten haç planlı burç, haçın uzun kolu üstündeki başka bir kapıyla kaleye açılmaktadır. Kalenin tamamı dikdörtgen bir şekilde olmayıp çarpık planlıdır. Batısı 130 metre, doğusu 146 metre, kuzeyi 96 metre, 70 metre uzunluğundadır. 1520-1566 yılları arasında Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarımı yaptırılmıştır. Kalenin içinde bir cami, yüz tane ev ve kapısında dört tane aslan tasvirleri olduğu bilinmektedir.

Bazalttan yapılan bu aslanlar bir Hitit eseridir. Hitit geleneğine göre bu aslanların kaleyi koruduğuna inanıldığından kale kapısının iki tarafına yerleştiriliyordu. Bu heykelin en dikkat çekici tarafı ise üzerinde yer alan Hitit hiyeroglifi ile yazılan bir metindir. MÖ IX. yüzyılda kenti yöneten III. Halpuruntaş’ın, Gurgum Krallarının soy ağacını vermesi bakımından bu heykel oldukça önemlidir. Bu metin ise şu şekildedir:

“Ben Prens Halparuntaş, Gurgum şehrinin kralı. Vali Layamaş’ın ilk oğlu. Kahraman Halparuntaş’ın torunu. Cesur Muvataliş’in torun çocuğu. Prens Halparuntaş’ın torununun torunu. Kutsanan Muaviş’in torununun torun çocuğu. Büyük Layamaş’ın torununun torununun torunu. Vali Layamaş’ın soyundan tanrılar tarafından sevilen. Halkın tanıdığı, uzak ülkelerde bilinen ve yüce ve lütufkâr kral beni ve atalarımı seven tanrılar, beni babamın tahtına oturttular. Harap olan yerleri tekrar ayağa kaldırdım. Tarhunzaş ve Ea’nın izniyle bu şehirleri ihya ettim.”

Bu metin Kahramanmaraş tarihine de ışık tutmaktadır. Maraş Aslanı olarak bilinen bu heykellerden sadece bir tanesi günümüze ulaşmıştır. 127 yıl İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen bu eser 2019 yılının Mart ayından itibaren Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.

Kale, Geç Hititler’den itibaren birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Özellikle VII. ve VIII. yüzyıl Roma dönemlerinde sonra birçok kez el değiştirmiş ve bulunduğu coğrafi konum itibari ile birçok mücadeleye tanıklık etmiştir. Bu nedenle kale defalarca tahrip olmuş ve birçok kez onarım görmüştür. Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1520 yılında onarım yaptırılmıştır. Yapının son onarımı 1960-1970 yıllarına aittir. 1960 yılında kalenin güneydoğu tarafında bulunan sur duvarı yıkılıp yol yapılmıştır. Bu yıllardan sonra kale kültürel faaliyetler için kullanılmaya başlanmıştır. Kaleye müze binası, gazino, yazlık sinema yapılarak park halinde düzenlenmiştir. 1961-1971 yıllarında kalede bulunan taş bina müze olarak, daha sonra belediye nikâh ve düğün salonu olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1970 yılında kale duvarları ile birlikte burçlar onarımdan geçirilmiştir. 1980’li yıllarda kalenin etrafı yerleşime kapatıldı ve 1982-1984 yıllarında kalenin eteğinde bulunan çok sayıda ev belediye tarafından yıkılmıştır. 2004 yılında kalenin sur duvarları belediye tarafından onarımı yaptırılmıştır. Kale günümüzde tarihi kültürel değeri yanında özellikle panoramasıyla ziyaretçi çekmektedir.