Konya şehir merkezine yedi kilometre mesafede yer alan Horozlu Han, Konya–Ankara ticaret yolu üzerinde, ilk menzil noktası olarak inşa edilmiştir. Lala Ruzbe, Rubhan, Ruzbehan adlarıyla da anılan eserin kitabesi günümüze ulaşmasa da banisi olarak Eseduddin Ruzbe isminin bilinmesi, yapının tarihlendirilmesini mümkün kılmaktadır. Eseduddin Ruzbe’nin atabeylik dönemi 1246–1249 yılları arasında, II. İzzeddin Keykavus dönemine denk gelmektedir. Bundan dolayıdır ki Horozlu Han’ın yapım tarihi bu yıllar arasına işaret etmektedir.

İlk incelemelerde, yapının son derece harap halde olmasından ötürü başlangıçta planı yanlış algılanan eser, Anadolu Türk mimarisinde uygulanan genel kervansaray plan tiplerinden kapalı hanlar grubuna dâhil edilmiştir. Ancak Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün kapsamlı çalışması sonucunda, Horozlu Han’ın Anadolu için klasikleşen kervansaray tipi olan, açık ve kapalı bölümlerden müteşekkil karma han şemasına sahip olduğu anlaşılmaktadır. 1970’li yıllarda yoğun bir restorasyon geçiren yapıda, zemine çöken kütle yükseltilerek yapı ortaya çıkartılıp beden duvarları düzgün kesme taşla kaplanmıştır. Bununla birlikte; avlu ve kapalı kısımdan oluşan Han’da avlu bölümünün iç kısımdan daha büyük ele alındığı bilinmekle birlikte; yapının orijinal halinden geriye kalanlar incelendiğinde avluyu oluşturan birimlerin sayı ve düzeni ile bir bilgi edinilmesi mümkün olmamaktadır.

Avlunun doğusunda bulunan kapalı bölümde ise yapı kütlesine göre daha geniş ve yüksek bir orta nef ile sol ve sağında bulunan ikişer nefle toplam beş nefli plan gözlenmektedir. İç mekân, 16 adet serbest taşıyıcı ve duvarlara oturan sivri kemerlerle toplam 25 birime ayrılmaktadır. Yapı, orta birimde yüksek sekizgen kasnağa oturan tuğla kubbe ile diğer birimlerde ise sivri kemerli beşik tonozlarla örtülüdür. Dıştan sekizgen piramidal külahla örtülü orta kubbe, aydınlık fenerlidir. Ayrıca Han’ın içinde ışıklandırma ve havalandırma amacıyla dört adet kuzeyde, beş adet güneyde ve bir adet batı duvarında olmak üzere toplam 10 pencere açıklığı yer almaktadır. Pencereler, şehirlerarası güzergâhlar üzerindeki diğer tüm erken dönem kervansaraylarında gözlendiği gibi mazgal pencereler şeklindedir.

Han’ın inşasında, kapalı bölümün kubbesinde kullanılan tuğla haricindeki bölümlerin tümünde kesme taş malzeme kullanılmıştır. Konya bölgesi için yaygın olan devşirme malzeme kullanımına ise bu eserde rastlanmamaktadır. Yapıya dair eski fotoğraflardan avlu taç kapısının geometrik tarzda motiflerle bezeli olduğu görülmektedir ancak kapı günümüze ulaşmış değildir.

Günümüzde Han, Konya Organize Sanayi Bölgesi’nin ortasında yer almaktadır. Etrafındaki fabrika ve depolara rağmen yenilenen avludaki birimler ofis, depo ve mutfak alanları olarak kullanılmakta, iç kısım ise restoran olarak hizmet vermektedir.