Hanım Sultanlar Müzesi
Müze Özel Müze Tarih Müzesi Etnografya Müzesi
(Üsküdar, İstanbul 2019 - )
-
2024
Hanım Sultanlar Müzesi, Üsküdar’da, Aziz Mahmut Hüdai Mahallesi Nevmekân Sahil’de yer almaktadır. Müze, Üsküdar Belediyesi ve İstanbul Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü’nün birlikte yürüttüğü 2016 yılında başlatılan Osmanlı Saray Sultanları Bebek Koleksiyonu Projesi'nin geliştirilerek müzeye dönüştürülmesiyle 9 Mart 2019 tarihinde açılmıştır. Müze kurulmadan önce, Osmanlı Saray Sultanları Bebek Koleksiyonu Projesi kapsamında Marmara Üniversitesi'nin Sanat Tarihi Bölümü'nden Doç. Dr. Selman Can başkanlığında oluşturulan akademik araştırma kuruyla XVI. yüzyıldan XIX. yüzyıla kadar Osmanlı hareminde kullanılan giysiler tespit edilmiştir. Sonrasında malzemeleri temin aşamasına geçilmiştir. Giysiler için otantik kumaşlar özel olarak dokunmuş olup aksesuar, kumaş dikimi ve takılar için sekiz kişilik uzman atölye ekibi iki ay boyunca çalışmıştır. Bebeklerin dayanıklı ve uzun ömürlü olmaları için günümüzde Anadolu’da kullanılan kitre bebek yöntemi kullanılmıştır. Üsküdar’da izi olan hanım sultanların tarihteki karakterlerine uygun modellerle bir koleksiyon oluşturulmuştur. Böylelikle Osmanlıların hem gündelik hayatını hem de saray hayatını yansıtan bir koleksiyon ortaya çıkmıştır. Daha sonra bu koleksiyona yeni karakterler eklenerek hanım sultanlar seçmesinin müzeye dönüştürülmesine karar verilmiştir.
Müze’de yer alan hanım sultanlar koleksiyonunda, Kanunî Sultan Süleyman’ın Hasekisi II. Selim’in Vâlidesi Hürrem Sultan (1504-1558); Kanunî Sultan Süleyman’ın Kızı Mihrimah Sultan (1522-1578); II. Selim’in Hanımı, III. Murad’ın Vâlidesi Nurbânu Vâlide Sultan; III. Murad’ın Hanımı, III. Mehmed’in Vâlidesi Safiye Vâlide Sultan (1550-1619); III. Murad’ın Kızı Ayşe Sultan (1570-1605); III. Mehmed’in Hanımı, I. Ahmed’in Vâlidesi Handan Vâlide Sultan (1576-1605); I. Ahmed’in Hanımı, II. Osman’ın Vâlidesi Mâhfiruz Vâlide Sultan (1590-1620); I. Ahmed’in Hanımı, IV. Murad’ın ve Sultan İbrahim’in Vâlidesi Mahpeyker Kösem Vâlide Sultan (1589-1651); I. Ahmed’in Kızı Hanzâde Sultan (1607-1650); Sultan İbrahim’in Hanımı, IV. Mehmed’in Vâlidesi Hatice Turhan Vâlide Sultan (1627-1683); Sultan İbrahim’in Hanımı, II. Süleyman’ın Vâlidesi Saliha Dilâşub Vâlide Sultan (?-1689); Sultan İbrahim’in Kızı Gevherhan Sultan (1642-1694); IV. Mehmed’in Hanımı, II. Mustafa’nın ve III. Ahmed’in Vâlidesi Rabia Gülnûş Vâlide Sultan (1642-1715); II. Mustafa’nın Hanımı, III. Osman’ın Vâlidesi Şehsuvar Vâlide Sultan (1682-1756); III. Ahmed’in Hanımı, I. Abdülhamid Han’ın Vâlidesi Rabia Şermi Sultan (1705-1732); III. Mustafa’nın Hanımı, III. Selim’in Vâlidesi Mihrişah Vâlide Sultan (1745-1805); III. Mustafa’nın Kızı Şah Sultan (1761-1802); III. Mustafa’nın Kızı Hatice Sultan (1768-1822); I. Abdülhamid’in Hanımı, IV. Mustafa’nın Vâlidesi Ayşe Sineperver Vâlide Sultan (1761-1828); I. Abdülhamid’in Hanımı, II. Mahmud’un Vâlidesi Nakşıdil Vâlide Sultan (1776-1817); I. Abdülhamid’in Kızı, II. Mahmud’un Kız Kardeşi Esma Sultan (Küçük) (1778-1848); II. Mahmud’un Hanımı, Sultan Abdülmecid’in Vâlidesi Bezmiâlem Vâlide Sultan (1807-1853); II. Mahmud’un Hanımı, Sultan Abdülaziz’in Vâlidesi Pertevniyal Vâlide Sultan (1810-1883); II. Mahmud’un Kızı, Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz’in Kız Kardeşi Âdile Sultan (1826-1899); Sultan Abdülmecid’in Kızı, V. Murad, II. Abdülhamid ve V. Mehmed Reşat’ın Kız Kardeşi Cemile Sultan (1843-1915); Sultan Abdülmecid’in Kızı Seniha Sultan (1851-1912); Sultan Abdülmecid’in Kızı, Sultan Vahdettin’in Kız Kardeşi Mediha Sultan (1856-1928) ve Sultan Vahdettin’in Kızı Sabiha Sultan (1894-1971) gibi isimler yer almaktadır. Burada isimleri geçen hanım sultanların kendi dönemlerine ait kıyafetleri ve görselleri sergilenmektedir. Aynı zamanda Hanımlar Sultanlar Müzesi içinde Osmanlı padişahlarına ait görseller kronolojik bir sırayla Osman Gazi’den başlayıp V. Mehmed Reşad’a kadar gösterilmektedir.
Hanım Sultanlar Müzesi, pazartesi günleri hariç diğer günler 10:00-19:00 saatleri arasında açık kalmaktadır. Müze aynı zamanda 3D Müze olarak sanal ortamda da gezilebilmektedir. Sanal ortamda hem hanım sultanların hem de padişahların minyatürleri yanında açıklamalar mevcuttur. Müzeye girişler ücretsizdir.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Kitre bebek için bkz https://istanbulsanatlaricarsisi.com.tr/sanat-dallari/kitre-bebek/#:~:text=Kitre%20bebek%20yap%C4%B1m%C4%B1nda%20iki%20farkl%C4%B1,olu%C5%9Fturulmas%C4%B1nda%20tel%20ve%20pamuk%20kullan%C4%B1l%C4%B1r, (Erişim tarihi: 22.03.2024).