-
2019
1872 yılında Kandiye’de dünyaya gelen Hamza Rüstem, 1924 yılında açtığı fotoğraf stüdyosu ile İzmir’de fotoğraf stüdyosu açan ilk Türk olarak tarihe geçti. İzmir Arkeoloji Müzesi fotoğrafçılığı ve Bergama, Efes ve İzmir kazı fotoğrafçılığı görevlerini de sürdürerek Türk fotoğrafçılık sanatına önemli katkılar sağlayan Hamza Rüstem, 1927 yılında İzmir Dokuz Eylül Sergisi Altın Madalya ödülüne layık görüldü. Hamza Rüstem tarafından yetiştirilen birçok genç İzmir’in çeşitli semtlerinde kendi stüdyolarını açtı ve fotoğraf kültürünü yaygınlaştırarak kentin sosyal hayatının zenginleşmesine katkı sağladı. Hamza Rüstem, Osmanlı’nın son yıllarından Cumhuriyet dönemine toplumun sosyo-kültürel açıdan geçirdiği değişimlere fotoğraflarıyla tanıklık ederek tarihsel açıdan görsel envanter oluşturması nedeniyle, yaşamı ve fotoğrafçılık hayatı araştırmaya değer bir fotoğrafçı olarak görüldü. Hamza Rüstem’e ait fotoğraflar toplumsal hafızaya ilişkin belgeler olarak nitelendirilmektedir. Bu nedenle İzmir’in en köklü fotoğraf stüdyolarından biri olan Hamza Rüstem Fotoğrafhanesi, 2011 yılında İzmir Karşıyaka Belediyesi tarafından bir müzeye dönüştürüldü. Hamza Rüstem Fotoğraf Evi Müzesi envanterini, dönemine ait orijinal fotoğraf makineleri, onlarca yıllık fotoğraflar, dönemine ait çeşitli fotoğraf malzemeleri, ekipmanları ve Hamza Rüstem’e ait özel eşyalar oluşturmaktadır. Hamza Rüstem’e ait bir heykelin de sergilendiği müzede, etnografik nitelikli tarihsel bir stüdyo, hediyelik eşya reyonu ve mobil kamera da bulunmaktadır. Yaklaşık 100 yıllık bir arşiv ve koleksiyona ev sahipliği yapan müze, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescillenerek özel müze olarak ilan edildi. Müze sahip olduğu tarihi ve özel koleksiyonları nedeni ile Özel Kalem Dergisi tarafından verilen yerel yönetim ödüllerine ve İzmir Büyükşehir Belediyesi tarihi çevre ve kültür varlıklarını koruma dalında katkı ödülünü layık görüldü.
Referanslar
İzmir Kalkınma Ajansı (2016). İzmir Kent Rehberi Müze ve Ören Yerleri, http://www.izka.org.tr/upload/Node/30413/xfiles/muze-oren-yerleri-trpdf_25-04-2016_14-39-00.pdf, (Erişim tarihi: 31.05.2019); Karşıyaka Belediyesi (2019). Hamza Rüstem Fotoğrafevi, http://www.karsiyaka.bel.tr/tr/faaliyetlerimiz/tamamlanan-yatirimlar/hamza-rustem-fotografevi, (Erişim tarihi: 31.05.2019).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
İzmir Kalkınma Ajansı (2012). İzmir’de Müzeler ve Kütüphaneler. İzmir Kültür Ekonomisi ve Kültür Altyapısı Envanteri Araştırma Raporu I. İzmir: İZKA; Sezer, I. (2018). İzmir’in Görsel Tarihini Oluşturan Fotoğrafçılar, Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 8(2): 67-74.