Halifet Gâzi Türbesi

Doğal ve Kültürel Miras Türbe

Şamice Mahallesi’nde ve aynı adla anılan medresenin bitişiğindedir. Sekizgen gövdeli ve iki katlı yapı, içten kubbe dıştan da piramidal külâhla örtülüdür. Bir Bizans yapısının kalıntıları üzerine inşa edilen türbe, batı cephesinden bu yapı kalıntısına bitişiktir. Türbe girişinin yer aldığı güney cephe duvarı, diğer cephelere göre daha geniş tutularak, anıtsal karakterli bir ön cephe tasarlanmıştır. Ön cephede, zeminden birkaç basamak yükseklikteki üst kata çıkışı sağlayacak basamak mevcut değildir. Basık kemerli kapı girişinin üst kısmında, dışa taşkın bir sivri kemerle kuşatılan mukarnaslı kavsara yer almaktadır. Zikzaklar yaparak kemeri kuşatan ince silmeler ve geniş bir bordürle sınırlandırılan giriş bölümünün üst kısmında orta kısmından bir sütunla iki bölüme ayrılan bir mazgal pencere bulunmaktadır. Türbenin doğu cephesinde zikzaklar yapan ince silmelerin sınırladığı yüzeye açılan ince ve uzun bir pencere görülmektedir. Pencerenin üst kısmında sivri kemerle kuşatılan mukarnaslı kavsara ve kemerin üst bölümünde de enine dikdörtgen bir mazgal pencere yer almaktadır. Güneydoğu ve kuzey cephelerin üst kısımlarında da yine ikiz kemerli birer mazgal pencere bulunmaktadır. Sekizgen planlı iç mekân, kubbe ile örtülü olup kubbe iç yüzeyi ve duvarlar bütünüyle kireç sıvalıdır. Türbenin alt katı bulunmakla birlikte girilebilmesi mümkün değildir. Türbenin dış cephe ve külâhında düzgün kesme taş, iç mekânda moloz taş kullanılmıştır. Türbenin güney cephesinde yoğunlaşan bezemelerde geometrik motiflerin yanı sıra daha az olarak palmet ve rumî gibi stilize edilen bitki motiflerinden oluşan kompozisyonlar görülmektedir. Boşlukların farklı boyutlarda rozetlerle doldurulduğu tasarımda aşırı bezemeci üslûp ve asimetrik özellikler dikkati çekmektedir. Onarım geçirerek yenilenen türbe günümüzde sağlam durumdadır. Kitâbesi bulunmayan türbe, bitişiğindeki Halifet Gâzi Medresesi’nin inşa tarihi (1209-1210) esas alınarak, XIII. yüzyılın başlarına tarihlendirilmiştir.

Yararlanılan Kaynaklar

Büyük Selçuklu Mirası. (2019). Halifet Gâzi Türbesi, http://www.selcuklumirasi.com/architecture-detail/halifet-gazi-turbesi, (Erişim tarihi: 06.11.2019).