Kayseri şehir merkezinde yer alan Hacı Kılıç Camii ve Medresesi, Selçuklu döneminin önemli eserlerinden biridir. Selçuklu Devleti’nin son dönemlerine (1249) tarihlenen külliye, Ebu’l Kasım bin Ali Tûsî tarafından yaptırılmıştır. Külliyenin adıyla ilgili bilgi olmamakla birlikte Hacı Kılıç’ın, Ebu’l Kasım bin Ali Tûsî’nin lakabının olabileceği tahmin edilmektedir. Kenarındaki küçük kulelerle adeta bir kaleyi andıran yapı dikdörtgen plan şemasına sahiptir ve şehrin İstasyon Caddesi'nin üzerinde yer almaktadır. Cami, yanındaki medrese ile bir bütünlük oluşturmaktadır. Her iki yapı da kesme taştan yapılmıştır. Ayrıca caminin güney cephesi duvarlarında devşirme malzemenin kullanıldığı görülmektedir. Külliyenin korunmasına yönelik olarak caminin güneydoğu tarafından silindir şeklinde, medresenin ise kuzeybatı tarafından kare şeklinde birer köşe kulesi dikkat çekmektedir.

Külliyenin doğu yönünde camiye ait alt kısmı dikdörtgen, üst kısmı sivri kemer şeklinde iki büyük pencere yer almaktadır. İkinci büyük pencerenin önü büyük bir minare yapılarak kapatıldığı için sadece pencerenin kenarı görülebilmektedir. Diğer pencerenin çevresi ise geçmeli bir bordürle çevrelenmiştir. Minarenin yanı başında ise kitabesinde 1552 tarihi yazılı olan Kayseri Mirlivası Hüseyin Bey’e ait bir kabir yer almaktadır. Caminin dış kısmında olduğu gibi iç kısmında da özenli bir taş işçiliği vardır. Caminin silindirik iki köşe sütunuyla konumlanan taçkapısının nişi, farklı profil ve genişliklerde çevreleyen silmeler üzerinde çeşitli bitkisel motifler ve geometrik kompozisyonların süslediği taş işçiliğinin güzel bir örneğini yansıtmaktadır. Taçkapı nişinin yan kısımlarında birbirine karşılıklı olarak sivri kemerli bir niş içine alan üç-beş sıra mukarnas kavsaralı birer mihrabiye bulunmaktadır ve etrafı baklava dilimli kafeslerle çevrilidir. Taçkapı son dönemlerde gerçekleştirilen yenileme ile oldukça özenli bir görüntüye kavuşturulmuştur.

Külliyenin medrese kısmının avlusuna giriş caminin kuzey cephesinden üç kemerle sağlanmaktadır. Tek katlı olan medrese, iki eyvanlı ve avlusu revaklı tiptedir ve tek katlıdır. Ana eyvanın yanında kışlık dershane ve diğer cephelerinde ise öğrenci odaları bulunmaktadır. Bütün mekânlar beşik tonozla örtülüdür. Caminin giriş eyvanından ve cami içinden birer geçişi olan külliye bünyesindeki beşik tonozlu odanın gerçek işlevi bilinmemekle birlikte 1552 yılında camiyi tamir ettiren Hüseyin Bey’in türbesi olarak düzenlendiği gözlenmektedir. Hacı Kılıç Külliyesi, Anadolu’da cami ve medresenin aynı çatı altında birleştirilmesinin ilk örneğini oluşturan Danişmend’lilere ait Kölük Camii’nden sonraki gelişmiş bir örneğini temsil etmektedir. Kanuni Sultan Süleyman dönemi ve sonrasında geçirdiği pek çok onarımla günümüze kadar gelen Hacı Kılıç Külliyesi, eski ihtişamıyla Kayseri’nin önemli tarihi eserleri arasındadır.