Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Eğitim-Öğretim Beslenme ve Diyetetik

(Ankara, 1967 - )

Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, 1962 yılında Hacettepe Sağlık Bilimleri Yüksekokulu bünyesinde açılan Diyetetik programı ile beslenme ve diyetetik bilim alanında eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerine başladı. Bu program ile Türkiye’de Beslenme ve Diyetetik bilimi yasal zemine oturdu ve Türkiye’de diyetisyenlik eğitimine adım atıldı. Bölüm 36 yıl süre ile Türkiye’de Beslenme ve Diyetetik eğitim ve öğretimi veren tek bölüm olarak sorumluluk taşıdı.

Hacettepe Sağlık Bilimleri Yüksekokulu 1963 yılında Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi’ne ve Diyetetik Programı, fakültenin Temel Bilimler Yüksekokulu’na bağlı bir bölümü haline dönüştü. Hacettepe Üniversitesi’nin 08. 07. 1967 tarihinde 892 sayılı Kanun ile kurulmasından sonra, Diyetetik Programı Sağlık Bilimleri Fakültesi’ne bağlandı. 1968 yılında Sağlık Bilimleri Fakültesi’ne bağlı Ev Ekonomisi Yüksekokulu kuruldu, bölümün adı Beslenme ve Diyetetik olarak değiştirildi ve bu süreç 1976 yılına kadar sürdü. 1976 yılında Ev Ekonomisi Yüksekokulu’ndan ayrılarak Sağlık Teknolojisi Yüksekokulu’na bağlandı. Beslenme ve Diyetetik Bölümü 2007 yılında 26551 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan kararla kurulan Sağlık Bilimleri Fakültesi'nin bünyesinde yer aldı ve kurucu dekanlık görevi Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Perihan Arslan tarafından yürütüldü. İlk kuruluşta eğitim ve öğretim başlangıçta Tıp Fakültesi öğretim elemanları tarafından yürütüldü, daha sonra İngiltere’de insan beslenmesi konusunda yüksek lisans derecesi alan, enfeksiyon uzmanı Dr. Orhan Köksal Hastalıklarda Diyet dersini vermek üzere görevlendirildi ve Dr. Köksal’ın teklifi ile Hıfzıssıhha Okulu’nda beraber çalıştığı Dr. Ayşe Baysal Besin Bilimi dersini vermek üzere görevlendirildi. Dr. Baysal, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Wisconsin Üniversitesinde insan beslenmesi alanında doktora eğitimini 1965 yılında tamamlayarak Türkiye’ye döndü. 1965-1966 akademik yılının ikinci yarıyılından itibaren Diyetetik Bölümünün akademik kadrosunda yer aldığında, Diyetetik Programının öğrencileri üniversite öğrenimlerinin son yarıyılına gelmişlerdi. O yıllarda, yine ABD’de insan beslenmesi alanında bilim uzmanlığı derecesi almış olan Suna Baykan da araştırma görevlisi olarak akademik kadroya eklendi. Beslenme ve Diyetetik Bölüm başkanlığı görevi 1988 yılına kadar Prof. Dr. Ayşe Baysal tarafından yürütüldü.

Türkiye’nin ilk 10 diyetisyeni 6. 06. 1966 tarihinde mezun oldu. Diyetisyenlik mesleğinin 20. yılının kutlandığı 1986 yılında ilk mezunların verildiği 6 Haziran günü Diyetisyenler Günü olarak kabul edildi.

Meslek örgütü Türkiye Diyetisyenler Derneği (TDD) 1969 yılında kuruldu. TDD 1994 yılında Avrupa Diyetetik Dernekleri Federasyonu’na (EFAD - European Federation of the Association of Dietitians) ve 2000 yılında Uluslararası Diyetetik Dernekleri Konfederasyonu’na (ICDA - International Confederation of Dietetic Associations) üye oldu.

Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğretim elemanları tarafından 1972 yılında Türkiye Diyetisyenler Derneği yayını olarak, Beslenme ve Diyet Dergisi adlı bir dergi yayınlanmaya başladı ve derginin Editörlüğü 44 yıl boyunca Prof. Dr. Baysal tarafından yürütüldü. Dergi 48 yıldır kesintisiz olarak yayımını sürdürmektedir ve 2014 yılından itibaren de ULAKBİM TR Dizin kapsamındadır. Bölüm öğretim üyeleri tarafından Beslenme ve Diyetetik alanında çok sayıda kitap yayınlandı. Prof. Dr. Baysal’ın kitabı Beslenme ilk kez 1974 yılında yayınlandı ve yıllar içerisinde güncellenerek temel ders kitabı olma özelliğini sürdürdü. Yayınlanmış birçok kitabın telif hakları ve geliri Prof. Dr. Ayşe Baysal Beslenme, Eğitim ve Araştırma Vakfına (BESVAK) aktarılmakta ve Beslenme ve Diyetetik öğrencilerine burs olarak geri dönmektedir.

Yüksek lisans ve doktora düzeyinde Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Programı 1968 yılında başlatıldı, 1994 yılında Beslenme Bilimleri, Diyetetik ve Toplu Beslenme Sistemleri, 2001 yılında da Toplum Beslenmesi olmak üzere dört anabilim dalı kuruldu ve her anabilim dalı kendi yüksek lisans programını açtı.

Bölüm tarafından çok sayıda ulusal ve uluslararası proje yürütüldü. Toplum sağlığının korunmasına, geliştirilmesine, diyetisyenlik hizmetlerinin ve eğitiminin iyileştirilmesine yönelik öğretim elemanları tarafından yürütülen ya da diğer disiplinlerle ortak gerçekleştirilen çok sayıda ulusal proje ve Avrupa Birliği ülkeleriyle yürütülen uluslararası projeler bulunmaktadır. Bölümün en önemli projeleri Halkın Beslenmede Bilinçlendirilmesi ve Eğitimi, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) koordinatörlüğünde Ulusal Gıda ve Beslenme Stratejisi Çalışma Grubu Raporu’nun 2001 yılında hazırlanması, stratejiler kapsamında 2004 yılında Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi ile 2008 yılında Sağlık Bakanlığı Beslenme Bilgi Serisi önemli örnekler olarak sayılabilir. Beslenme eğitimlerinde ülke genelinde kullanılmak üzere mesleğin ilk yıllarında Dört Yapraklı Yonca geliştirildi ve beslenme örüntü modeli olarak kullanılmaya başlandı.

Bölüm beslenme plan ve politikalarına yön verebilmek üzere 1974 yılında Türkiye Beslenme, Besin Tüketimi ve Sağlık Araştırması ile bir ilki başlattı, 1978 yılında çalışmanın sonuçları Türkiye Ulusal Gıda ve Beslenme Planlama Semineri'nde sunuldu. Bölüm 1984 yılında Türkiye Besin Tüketimi ve Beslenme Araştırması Adana, Ankara, İstanbul illerinde gerçekleştirildi, 10 yıllık süreçte besin tüketim verilerindeki değişimin eğilimleri belirlendi. Sağlık Bakanlığı işbirliği ile 2010 yılında yürütülen Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) - 2010) bölüm öğretim elemanları tarafından planlandı, yürütüldü ve rapor haline getirildi. Sonuçlarına dayalı olarak Türkiye Beslenme Rehberi-2015 yayınlandı. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2017'nin beslenme danışmanlığı yine Hacettepe Beslenme ve Diyetetik mezunu öğretim üyeleri tarafından yapıldı.