-
2025
Osman Gürsoy, motosiklet tutkusu ve uzun yolculuklarıyla Türkiye'nin ilk efsanevi gezginlerinden biri olarak anılmaktadır. 40 yıl önce, altı beygirlik küçük motosikleti ile 200 bin kilometreye yaklaşan mesafeleri kat etmiş ve hayatı boyunca toplamda 215 bin kilometre yol almıştır. Bu yolculuklar, sadece fiziksel bir seyahat değil, aynı zamanda birçok kişi için ilham kaynağı olmuştur. Gürsoy'un, dünyayı beş kez gezmesi ve motosikletiyle Ordu’dan Londra’ya 19 kez gitmesi, onun motosiklet tutkusunun ve seyahatinin bir simgesi olmuştur. Gürsoy, toplamda 36 yıl süren gezilerinde yaklaşık üç bin saat motor üzerinde kalmış, sekiz ton yakıt ve 350 kilo yağ harcamıştır.
Osman Gürsoy'un hayat hikayesi, çocukluğunda yaşadığı zorluklarla başlar. 20 Eylül 1935 yılında Ordu'nun Boztepe ilçesinde Osman Gürsoy, 1946 yılında ilkokulu bitirmesinin ardından sanat enstitüsüne devam eder, ancak yakalandığı zatürre hastalığı nedeniyle iki ay sonra okulu bırakmak zorunda kalır ve inek çobanlığı yapmaya başlar. Daha sonra para kazanmak için bakırcı çıraklığına başlar, ustasının kullandığı BSA marka motosikleti onda, bir motosiklet alma ve motosiklet ile seyahat etme hayalini başlatır. Bu yıllarda, kuzeninin verdiği İngilizce sözlük ise İngilizceye olan merakını artırır ve kısa sürede dünyanın çeşitli yerlerinden edindiği mektup arkadaşları sayesinde yabancı dil öğrenmeye çalışır. Askerden sonra tekrar bakırcı ustasının yanına döner. Ustası onu iş aramak için İstanbul’a gönderir. İstanbul’da iş bulamaz, ama aldığı bir iş teklifi ile tüm aile Yalova'ya taşınır. Yabancı dil bilgisi nedeniyle 1959’da Yalova Karamürsel’deki NATO Üssü’nde garson olarak çalışmaya başlar. Kazandığı ilk paralarla bisikletine 50cc.'lik bir motor monte ederek, işe gidiş gelişlerinde kullanır. Bu ilk motosikleti ile Yalova’dan Kuşadası’na oradan İstanbul’a gider gelir ve bu süre zarfında yaklaşık 40 bin kilometre yol yapar. Bu yolculuklarından birinde motosikleti göle uçar. Ancak Gürsoy, motosikletini kurutup, kullanmaya devam eder. Dört buçuk yıl süren garsonluğu süresince Yalova’da yaşar ve İngilizcesini geliştirir.
1966’da bir arkadaşı aracılığı ile İngiltere’deki bir firmaya iş başvurusunda bulunur. İş başvurusu kabul edilir ve Londra’da çalışmaya başlar. Londra’da ilk tanıştığı isimlerden birisi motosiklet tamircisi olan Hary Pender olur. Ondan motorlar hakkında çok şey öğrenir. Satın aldığı ikinci el şehir motosikleti Vespa ile çevre gezileri yapmaya başlar. 1969’da yeni bir Vespa alır ve Türkiye’ye artık bu motorla gidip gelir. Motoruna yerleştirdiği ses kayıt cihazı ile kayıt yaparak o yıllarda sesli günlük oluşturmaya başlar. Canon fotoğraf makinesi ile gittiği her yerde özellikle tabelalar önünde fotoğraflar çeker. Osman Gürsoy seyahatlerinde kendi yaptığı iki metreye yakın antenle “Türkiye’nin Sesi” radyosunu kaskının içinden dinler, motosikletine yerleştirdiği kısa dalga adaptörü ile dünyanın dört bir tarafını dinleyebildiği 13 dalgalı radyo ve ses cihazına, bir mikrofon takarak, gezileri boyunca gezdiği yerlerle ilgili izlenimlerini, evlerinde kaldığı kişilerin düşüncelerini toplam 60 kasete kaydeder.
1970’li yılların ikinci yarısına kadar Arnavutluk ve Finlandiya hariç tüm Avrupa’yı gezmiştir. 1978 yılında işyerinden üç ay izin alan Gürsoy, ABD vizesi aldıktan sonra Vespa'sını paketleyip New York'a gönderir ve Kendisi uçakla New York'a gider. New York'tan Colombia, Florida-Miami, Atlanta, Tenessee, Alabama, Arkansas ve Dallas'tan sonra Teksas'a gelir ve Teksas'taki Chihuahuan Çölü'nü geçer. ABD ve Kanada turunu 50 günde tamamlayarak 17 eyalet dolaşır, 16 bin kilometre yol yaparak, tekrar İngiltere'ye döner ve çalışmaya devam eder. 1980'de uğradığı, İtalya'daki Vespa fabrikasında ona yeni bir Vespa motor hediye edilir.
1986 sonrasında Türkiye’ye dönen Gürsoy, memleketi olan Ordu'nun Boztepe ilçesinde motosiklet tamiri yaparak yaşamına devam eder ve emekliliğinde de motosiklet tutkunlarıyla ilişkisini sürdürür. Osman Gürsoy'un macera dolu hayatı, 2016 yılında tamamlanan ve Yapı Kredi Play işbirliğiyle Tolga Baol tarafından çekilen “Ordu-Texas Belgeseli”ne konu olur. Yaşadığı Ordu'nun Boztepe ilçesinde 2020 yılında 85 yaşında vefat eden efsanevi motosiklet gezgini, Türkiye’de motosiklet kültürünün gelişmesine önemli katkılarda bulunan bir figür olarak hatırlanmaktadır.
Referanslar
https://www.youtube.com/watch?v=oeki_0TiJLQ, (Erişim tarihi: 01.06.2025); https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/galeri-5-kez-dunyayi-turlayan-efsane-motosikletci-gezgin-hayatini-kaybetti-41683879/3, (Erişim tarihi: 04.06.2025); https://www.facebook.com/media/set/?set=a.1497576780513924.1073741835.1484752378463031&type=3, (Erişim tarihi: 11.06.2025); https://www.youtube.com/@ahmetmumtaztaylanileempati, 118. Bölüm, (Erişim tarihi: 11.06.2025); https://www.motosiklet.net/forum/konu/1960larda-vespasiyla-avrupa-ve-amerikayi-dolasan-ordulu-osman-gursoy-vefat-etti.205634/, (Erişim tarihi: 20.06.2025).