Gezi Turu

Kavram

Antik çağlardan günümüze insanoğlu değişik kültürleri tanımak, tarihi eserleri ve doğal güzellikleri görmek, eğlenmek, deneyimlemek ve dinlenmek gibi nedenlerle yaşadıkları ortamlardan farklı mekânlara geziler düzenledi. Tarihin bilinen en ilgi çekici efsaneleri eski yolculuklarla ilgili olup Gılgamış, Herakles, Odysseus’da anlatılanlar, Marco Polo, İbni Batuta, İdrisi, Evliya Çelebi, Piri Reis gibi seyyahların serüvenleri insanları sürekli gezmeye, yeni yerler keşfetmeye itti ve gezginlerin sayısı hızla arttı. Gezi turu kavramının gelişiminde tarihteki birçok olay önemli rol oynadı. Bunlardan en önemlisi XVIII. yüzyılın ortalarında tarihi yerleri (Paris, Roma, Venedik, Floransa, Pompei) gezme, görme ve öğrenme amacı ile gerçekleştirilen ilk turizm hareketlerinden biri olarak kabul edilen, Grand Tour olarak da bilinen Büyük Gezi'dir. Bir tüketim ve özendirme hareketi olarak kabul edilen Büyük Gezi, öncelikle Avrupa’da, sonrasında ise tüm dünyada gezi kavramını gündelik hayata yerleştirdi. İnsanlar bu sayede egzotik yemeklerin tadına bakıp, farklı kültürlere ait oryantalist eşyaları satın alabildiler. Bu süreç, o dönemde basılan gazete ve kitap sayısındaki önemli artışla birlikte hem elit hem de orta kesimin gezi turlarına katılmasında oldukça etkili oldu. Sanayi Devrimi ile birlikte yaşanan ekonomik gelişmeler ve ulaştırma araçlarındaki yenilikler de seyahat etme oranlarında artış sağladı.

Çağdaş anlamda ve turizm amaçlı ilk gezi turu, 1851 yılında Thomas Cook’un İngiltere’de düzenlediği bir günlük tren gezisi ile başladı. Bu olay hem modern turizmin hem de organize gezi turlarının başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Rehbersiz gerçekleştirilen bu ilk turlar; yol, otel ve tüm masrafları kapsaması; gençler ve işçilere yönelik gezilere yer vermesi ve deniz aşırı ilk düzenli turların yapılmaya başlanması açısından gezi turu kavramının gelişiminde oldukça önemli bir dönüm noktası oldu. 1863 yılında Thomas Cook’un muhteşem manzaraları, doğası, şelaleleri ve dağları ile meşhur İsveç’e düzenlediği gezi, beklentilerin ötesinde çok başarılı oldu ve bu sayede Thomas Cook firması takip eden yıllarda pek çok yere sayısız geziler düzenledi. Teknolojinin ilerlemesi ve turizm endüstrisinde yaşanan gelişmelerle birlikte her kesimden bireye uygun gezi turları yaygınlaşarak günümüzdeki konumuna ulaştı.

1946–1964 yılları arasında gezi turları seyahat acentaları aracılığıyla pazarlanmaya başladı, havayollarındaki gelişim ile daha uzak destinasyonlara seyahat etmek kolaylaşmış ve yeni gezi turu çeşitleri ortaya çıkmıştır. Günümüzde gezi turu, genellikle tur operatörleri tarafından tur paketlerine dahil pazarlanabilirken seyahat acentalarından da günübirlik satın alınabilmektedir. Acentalar ve tur operatörleri tarafından düzenlenen ve organize edilen gezi turları turistlerin ayrıntılarla ilgilenmelerine gerek kalmadan, makul ücretle kısa sürelerde daha çok yer gezme ve farklı kültüre sahip uzak ülkeleri daha güvenli ziyaret etme imkânı sunmaktadır. Gezi turları başladığı noktada bitebildiği gibi farklı bir destinasyonda da bitebilmekte, genellikle bir programa bağlı olarak yapılmakta ve bu programda öngörülen hizmetleri kapsamaktadır. Günümüzde gezi turları oldukça farklı nedenlerle organize edilmekte olup bilindik klasik amaçların dışında sağlık, spor, eğitim, bilimsel toplantı ve dini amaçlı olabileceği gibi yerel, bölgesel, ulusal ya da uluslararası alanda da gerçekleşebilmektedir. Gezi turu için ulaştırma aracı olarak daha çok tren, gemi ya da otobüs tercih edilmektedir.

Gezi turu, katılımcılarına bağımsız hareket eden bireylere kıyasla özel bir etkinliğe (gösteri, kongre, festival, vb.) daha kolay katılabilme kolaylığı da sağlamaktadır. Çünkü tur operatörleri, katılımcılarının bu tür faaliyetlere girebilmeleri için blok halinde bilet satın alırlar.

Tüketicilerin, gezi turunun hazırlanmasına bir katkıları yoktur, önceden hazırlanmış olan birçok farklı gezi turundan birini seçmeleri gerekmektedir. Gezi turu önceden belirlenmiş bir plana göre tüketiciler tarafından önceden tamamen bilinebilir bir şekilde gerçekleşir ve esnek değildir. Turistler gezi turunun güzergâhını ya da rotasını değiştiremezler, tur esnasında kendileri için gerekli zamanı ve boş zamanı belirleyemezler. Bu özellikler bazı durumlarda tüketiciler için bir dezavantaj da oluşturabilir. Bazı tüketiciler gezi turuna katılmak yerine, gezilerini tamamen kendileri planlayarak bağımsız bir şekilde hareket etmek isteyebilirler. Gezi turları, turistlerin sadece seyahat deneyimlerini etkilemekle kalmaz, destinasyonun ve turizm endüstrisinin bütününü etkiler. Bundan dolayı bu hizmeti sağlayan kuruluşlar ziyaretçilerini ve değişen koşulları çok iyi analiz ederek onların ihtiyaç ve beklentilerini göz önünde bulundurarak gezi turlarını hazırlamalıdır. Ancak bu sayede hem sundukları hizmete bir değer kazandırabilir hem de destinasyon imajına katkı yapabilir.

Yararlanılan Kaynaklar

Ahipaşaoğlu, H. S. (2001). Seyahat İşletmelerinde Tur Planlaması ve Yönetimi. İkinci Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; İçöz, O. (1998). Seyahat Acentaları ve Tur Operatörlüğü Yönetimi. Ankara: Turhan Kitapevi; Resmi Gazete (2007). Seyahat Acentaları Yönetmeliği. Birinci Bölüm: Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar, J maddesi, Sayı: 26664; Tunç, A. ve Saç, F. (1998). Genel Turizm: Gelişimi ve Geleceği. Ankara: Detay Yayıncılık.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Bhatia, A.K. (2012). The Bussiness of Travel Agency and Tour Operations Management. Büyük Britanya: Sterling Publishers: 18-21.