-
2019
Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü'nün içerisinde bulunan Geofit Araştırma Merkezi, biyo-çeşitlilik yönünden dünyanın en önemli gen merkezlerinden biridir ve 20.400 metrekare alanda 2014 yılında açıldı. Türkiye florasından 181’i nadir endemik, 461’i endemik olmak üzere 1.081 geofit taksonu (900 türü) doğal olarak yetişiyor. Merkezi oluşturmak için Türkiye florasının tamamı tarandı ve 6.500 popülâsyondan 1.081 geofit taksonu Türkiye Geofitleri Koleksiyon Bahçesine toplandı. Yapılan çalışmalarla Türkiye geofit bitki zenginliğinin envanteri ortaya konuldu.
Türkiye, dünyanın önemli üç gen merkezinin kesişme noktasında bulunan coğrafi konumu, jeomorfolojik yapısı nedeniyle biyolojik çeşitlilik açısından dünyanın en önemli gen merkezlerinden biridir. Türkiye florasında 10 bin civarında çiçekli bitki türü bulunduğu bunlardan 3.500’ünün endemik olduğu ve başka coğrafyalarda doğal yayılış göstermediği biliniyor. Türkiye’de bu zenginlik içerisinde yaklaşık 700 geofit (soğanlı, rizomlu, yumrulu bitki) türü bulunuyor. Zengin biyo-çeşitliliğin korunarak, ihtiyaç duyulan ekonomik faaliyetlerin devamlılığını sağlayabilmek amacıyla; gerek Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) gerekse de Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu (TUBİTAK) destekli araştırma projeleri ile 2005 yılından bu yana Türkiye genelinden bitkiler toplandı ve toplanan bu bitkiler merkezde koruma, ıslah ve çoğaltma çalışmaları kapsamında muhafaza edildi. 7.000 popülâsyondan 1.000 türde yaklaşık 100 bin canlı bitki canlı olarak merkezde muhafaza altına alındı. Bunların 800’ü yurtiçi, 200’ü yurtdışı menşelidir.
Merkezin amaçları arasında; geofitlerin korunması, muhafazası ve üretimi, yeni çeşit geliştirme, geofitlerin sergilenmesi ve araştırılması, okul öncesi ve okul çağı çocukları ile lisans, yüksek lisans, doktora öğrencileri ve vatandaşların çeşitli eğitici, öğretici ve eğlendirici kurs ve programlarla eğitilmesi yer alıyor. Merkezde altı bölüm bulunuyor: Sergileme alanı, Alpin sera (Türkiye’de ilk), tropik sera, yetiştirme ve çoğaltım serası, peyzaj alanları, laboratuvar ve herbaryum Kompleksi.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (2019). Geofit Araştırma Merkezi, https://arastirma.tarimorman.gov.tr/yalovabahce/Menu/53/Geofit-Arastirma-Merkezi, (Erişim tarihi: 25.10.2019).