Gedik Ahmet Paşa Cami (İmaret Cami), Afyonkarahisar'in Kurtuluş Caddesi üzerinde yer almaktadır. Afyonkarahisar, zengin mutfağı, arkeolojik kalıntıları ile çeşitli doğal ve kültürel zenginliklere ev sahipliği yapmaktadır. Zira Gedik Ahmet Paşa Camii de kentin kültürel miraslarından biridir. Gedik Ahmet Paşa adındaki, Fatih Sultan Mehmet’in hem deniz hem de karada birçok başarıya imza atan asker ve devlet adamı olarak bilinen meşhur sadrazamı tarafından yaptırılmıştır. Mimar Ayaz Ağa’nın Hicri (M.1472) yılında yaptırdığı bu cami, dönemin yoksul kimselerine fayda sağlayabilmesi için giderleri vakıflar tarafından karşılanmak üzere yapılmıştır. Cami; hamam, sıbyan mektebi ve medresesi ile birlikte bir külliye biçiminde inşa edilmiştir. Cami, yapım emrini veren Sadrazam Ahmet Paşa’nın yaşadığı Afyonkarahisar'a olan bir gönül borcu sebebiyle yaptırılmıştır. Ayrıca cami, dönemin en büyük inşaat çalışmalarından biri olup kendisinin ismi ile anılmaktadır. Gedik Ahmet Paşa’nın cami isminde de geçen“Gedik” lakabını; Gedik ocağından yetişmiş olması ve kale açmak, inşa ve tamir etmek gibi yetenekleri sebepleriyle aldığı bilinmektedir. Ancak bu cami döneminin yapılış amacı gereği halk arasında “imaret cami” adı ile de anılmaktadır. Öyle ki Gedik Ahmet Paşa, caminin giderlerinin karşılanması sorumluluğunu alan vakıflara; caminin mimarisine bir zarar gelmesi halinde vakıflardan elde edilen gelirlerle tekrar onarımının yapılması ve hatta onarımının yapılamaması durumunda ise söz konusu gelirlerin fakirlere dağıltılması ile ilgili şartını belirtmiştir.   

Çeşitli tarihlerde bakımı yapılan cami, 1795 yılında Müftfzade Ahmet tarafından restore edilmiştir. Cami’nin mukarnaslı giriş kapısında kalem işlemeli mermer tercih edilmiş olup üzerinde yer alan onarım yazısında 1795 tarihi de not edilmiştir. Bu kalem işlemeli süslemelerin orijinal halinin bir kısmı inşa edildiği dönemden günümüze kadar korunabilmişken bir kısmı ise 1940 yılında onarılmıştır. Cami genel hatlarıyla düzgün biçimli kesme taş malzeme kullanılarak inşa edilmiştir. 1940 yılında yapılan onarımda ise tamamen yenilenen duvarlarda bölgeye ait taşlar kullanılmıştır. Gedik Ahmet Paşa Cami, giriş kısmından kırk santimetre dışa taşmış bir halde olan anıtsal bir taçkapıya sahip olmasıyla da ünlüdür. Tasarımında Afyon civarında çıkan mermer ocaklarından getirilmiş gri ve beyaz renkteki mermerler ile inşa edilmiş olan caminin kuzey cephesinin orta noktasında yer alan bu taçkapı; beş kubbe ile örtülü son cemaat yerinin merkez noktasında ve harim kuzey duvarının ortasındadır. Ayrıca caminin mihrap ve minberi de beyaz ve gri rengindeki Afyon mermeri yapı malzemesi kullanılarak dizayn edilmiştir. İç içe geçmiş iki adet dikdörtgen çerçeve ile çevrili yarım sekizgen planındaki mihrap nişi, mukarnaslı bir kavsaraya sahip olup köşelerde kum saati figürleri mevcuttur. Mihraba kıyasla daha sade bir tasarımı bulunan minber ise sivri kemerli yapıda geçiş kapısına sahip olurken yine aynı kum saatleri burada da dikkat çekmektedir. Doğu, Batı ve Kuzey cephe duvarlarında iki sıra ve kıble duvarında üç sıra pencere bulunmaktadır. Camide çok sayıda pencere bulunması, yapı içinin ferah bir görünüme sahip olmasını sağlamıştır. Bu pencereler alt katta dikdörtgen ve üst katta sivri kemerli biçimde dizayn edilmişlerdir. “T” harfi biçimindeki iç mekanda iki büyük kubbe bulunmakta olup her iki yanda sıra sıra konumlanan odaların tavanı üçer küçük kubbe ile örtülmektedir. Mimaride dikkat çeken nakışlar Abdüssamedoğlu Hasan tarafından işlenmiştir. Cami’nin peş peşe sıralanan ve Bursa’daki Orhan Cami’den (1339) sonra geliştirilerek Bursa dönemi camilerin ana planı olarak ifade edilen “ters T” biçiminde iki adet kubbeli iç mekan düzeni bulunmaktadır. Kuzey tarafında kalan son cemaat bölgesi; 6altı adet yuvarlak sütun, beş adet sivri kemer ve beş adet sekizgen biçiminde kasnaklı kubbe barındırmaktadır. Yivli burma biçimli lacivert renginde çinilerle bezeli tek şerefeli minaresi bulunmaktadır. Cami şadırvanı ise akustiğe sahiptir. Sekizgen biçimli şadırvanın etrafını saran belirli aralıklarla sıralanmış toplamda sekiz adet karşılıklı direkler bulunmaktadır. Karşılıklı olacak şekilde, bu direklerden ikisine sırtını veren kişiler birbirlerinin konuşmalarını arada bulunan mesafeye rağmen yanındaymış gibi duyarak akustiğin etkisini daha net hissedebilmektedirler. Konuşulan ses, yarım daire biçimindeki çatıya dalgalar halinde ulaşarak karşıdaki kişinin duyabilmesi için korunmuş olmaktadır. Cami şadırvanına ait bu ilginç özellik, şadırvanda abdest alan bireyler tarafından yıllar içerisinde fark edilmiştir. 

İmaret Cami, milli mücadele döneminde Afyonkarahisar'un jeopolitik konumu gereği Yunanlılar tarafından ilki on gün ve ikincisi yaklaşık on dört ay sürmek üzere iki kere işgale uğramıştır. Bu işgaller sebebiyle cami o dönemlerde hapishane olarak da kullanılmıştır. Cami günümüzde hala ibadet merkezi olarak hizmet vermekte olup, İmaret Cami’nin arkasında yer alan imaret hamamı ise halka açık bir şekilde işlevini sürdürmeye devam etmektedir.