Feke Kalesi

Doğal ve Kültürel Miras Kale

Feke’nin yaklaşık altı kilometre kuzeydoğusunda ve Feke-Saimbeyli yolunun solundaki sarp tepelerden biri üzerine kuruludur ve oldukça iyi korunan en eski Ermeni kalelerinden biridir. Kalenin eteğindeki Vagha Köyü 1920’lerde terk edildi. Kilikya’yı bir baronluk haline getiren Ermeni Ruben Hanedanı Kozan-Kayseri yolunu bu kalede oturup örgütledi. Baron i. Toros’un Kapadokya’dan elde ettiği ganimetleri burada sakladığı rivayet edilir. 1138’de Bizans İmparatoru kaleyi kuşatmışsa da kale bir türlü alınamadığından her iki taraf askerlerinin en iyilerini kaleden dışarıya göndermelerine ve teke tek savaşmalarına, kazanan tarafın kaleyi elde tutmasına karar veriliyor. Bizans tarafının kazanması üzerine de kale Bizans’a bırakılıyor. Bundan bir süre sonra Johannes Comnenus Rubenid, Danişmend Emir’i Muhommed Bin Gazi Geben ile birlikte kaleyi ele geçirdi Leon’un oğullarından II. Toros, babasının mülkiyeti olarak addettiği Feke’yi 1145’te geri aldı. İşte bundan sonra Kilikya’yı Ermeni hâkimiyeti altında birleştirme çabaları hızlanıyor. Kale dışında Erken Bizans döneminde (VI. yüzyıl) tarihi Kara Kilise diye bilinen büyük bir Bizans Manastırı bulunuyor.

Feke ilçe merkezinin altı kilometre kuzeydoğusunda sarp bir tepe üzerinde yer alan kale, XII. yüzyılda Bizanslılar tarafından yaptırıldı. Dikdörtgen bir plana sahip olan kalenin sekiz burcu ve bir gözetleme kulesi bulunuyor. Kale içinde yapı kalıntıları vardır. Kalenin giriş kapısı güney yönündedir. XII. yüzyılda yapıldığına inanılan kalenin, Bizans yapımı olduğu düşünülüyor. Sekiz burcu bulunan kale, dikdörtgen biçimindedir. Daha çok gözetleme için kullanılıyor. Kalenin hemen dışında büyük bir Bizans kilisesi ve güneybatı eteklerinde XI. yüzyılda kurulan Kastalavn Manastırı bulunuyor. Kuzey güney istikametinde elips şeklinde yükselen, kayalı savunma durumuna göre inşa edilen Ortaçağ kalesinin giriş kısmı güneybatısında olup yuvarlak kemerli kapıdandır. Giriş kısmının büyük bölümü tahrip ediliyor ancak diğer kale duvarları yer yer sağlam ve ayaktadır. Kalenin iç kısmında tahrip olan bina komplekslerinin diğer kale duvarları bulunuyor. Kalenin orta kısmı geniş, kuzey ve güney kısımları ise dardır. Kalenin duvarları moloz taştan olup dıştan ve içten kesme taşlarla kaplıdır. Doğu kısmı sarp kayalıklarla çevrilidir. Kalede dört adet yarım yuvarlak burç vardır. Çevresinde herhangi bir antik yapılanma yoktur.

Yararlanılan Kaynaklar

Adana Valiliği. (2016). İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Adana Turizm Master Planı. Adana: Adana Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları; Türkiye Kültür Portalı. (2020). Feke Kalesi, https://www.kulturportali.gov.tr, (Erişim tarihi: 18.10.2019); Uygur, S. H. (2006), Tarihin İçinden Gelen Öykü Adana. Adana: Adana Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları; Ürgenç, O. (2012). Doğa ve Tarih Çukurova (Birinci baskı). Adana: Sunar Grup;

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Uygur, S. H. (2010). Tarihi, Turistik Yerleri ve Kentsel Dokusuyla Çukurova’nın Merkezi Adana. Adana: Adana Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.