Erzurum ilinin Yakutiye Metropol ilçesinde Çaykara Caddesi’ne bağlı Çaykara Sokak’ta bulunmaktadır. XIX. yüzyılın sonlarında Erzurumlu bir zengin tarafından konak olarak yaptırıldı. 1915-1916 yıllarında dokuz ay kadar kısa bir süre için Alman Konsolosluğu olarak kullanılan yapı, 12. 03. 1918 tarihinde Erzurum Valiliği’ne verildi. Vali Mahir Akkaya 03. 07. 1919 tarihine kadar burada oturdu, onun Erzurum’dan ayrılması ile konak boşaltıldı.

Mustafa Kemal Paşa’nın, Samsun’a çıkmasından sonra kongre için gelmiş olduğu bu konağa 09. 07. 1919 tarihinde Hüseyin Rauf Bey ve arkadaşları ile yerleşmeleri, 52 gün boyunca Erzurum Kongresi çalışmalarını sürdürmeleri konağın tarihsel bir önem kazanmasına neden oldu. Bu ev, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Erzurum’dan ayrılması üzerine yine vali konağı olarak kullanılmaya başlandı.

Cumhuriyet’in ilanından sonra 13. 09. 1924 tarihinde Erzurum’a gelişlerinde, Belediye Başkanı Nazif Bey tarafından Erzurumlu bir kuyumcuya yaptırılan altın anahtar ve evin tapusu şehir adına Mustafa Kemal Paşa’ya armağan edildi. 1930-1934 yılları arasında Erzurum kolordu kumandanlarının ikametine verilen konak, Atatürk’ün ölümü üzerine kız kardeşi Makbule Boysan Hanım’a intikal etti ve onun ölümünden sonra isteği üzerine Çocuk Esirgeme Kurumu’na devredildi. Bu kurum tarafından 1980 yılına kadar kullanılan bina, 1984 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildi.

Üç katlı bina onarılarak 03. 10. 1984 tarihinde Atatürk Evi Müzesi olarak ziyarete açıldı. Müzenin girişi, yuvarlak kemerli bir kapı ile sağlanır. Kaide ve temellerde kesme taşın, diğer kısımlarda ahşap kirişlerle moloz taşın kullanıldığı yapıda, 1890’lı yılların üslup özellikleri dikkat çekmektedir. Müze Pazartesi günleri tatil olup, diğer günler 08.00 ile 17.00 saatleri arasında ücretsiz olarak gezilebilmektedir.