Birleşmiş Milletler’e taraf olan devletler için uluslararası nitelik taşıyan ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür kurumu olan UNESCO’nun yürüttüğü sözleşmedir. Söz konusu sözleşme, 17 Ekim-21. 11. 1972 tarihleri arasında UNESCO’nun genel merkezinin bulunduğu Paris’te 17. Genel Konferans oturumunda kabul edildi. Türkiye ise bu sözleşmeye 14. 04. 1982 tarih ve 2658 sayılı kanunla taraf olma kararı alarak, 23. 05. 1982 tarihinde 8/4788 sayılı Bakanlar Kurulu’nun kararının onaylanmasının ardından 14. 02. 1983 gününde 17959 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanması sonucunda taraf oldu.

Toplam sekiz bölümden oluşan sözleşmenin giriş kısmında bu sözleşmeye uluslararası arenada niçin ihtiyaç duyulduğunun nedenleri ifade edilerek; birinci bölümünde kültürel ve doğal mirasın tanımları, ikinci bölümünde kültürel ve doğal mirasın ulusal ve uluslararası korunması ile ilgili esaslar, üçüncü bölümünde dünya kültürel ve doğal mirasın korunması için hükümetlerarası bir komitenin oluşturulmasına dair hükümler, dördüncü bölümünde söz konusu koruma için gerekli fon kaynaklarının belirlenmesi, beşinci bölümünde uluslararası yardımın şartları ve düzenlenmesi, altıncı bölümde eğitim programları, yedinci bölümünde ilgili raporlar ve son bölümü olan sekizinci bölümde de son hükümler yer almaktadır.

Dünya Kültürleri ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme, üç temel kategori çerçevesinde çalışmalarını yürütmektedir. Bunlar; doğal miraslar, kültürel miraslar ve karma miraslar olarak adlandırılmaktadır. Sözleşmeye göre; 1.121 adet dünya miras alanı belirlenmiştir. Bunların 869 adeti kültürel, 213 adeti doğal, 39 adeti de karma (hem doğal hem kültürel) miraslardır. Türkiye’nin bu liste içerisinde, 2019 yılında Azerbaycan’ın başkanlığında ve ev sahipliğinde Bakü’de gerçekleştirilen Dünya Mirası Komitesi 43. oturumu itibariyle toplam on sekiz adet dünya miras alanı mevcuttur. Bu 18 miras alanının 16’sı kültürel, ikisi karma miras alanı kategorisi içerisinde değerlendirilmektedir. Ayrıca UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girme potansiyeli olan mirasların da yer aldığı bir de UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Geçici Listesi vardır. Bu liste; Dünya Mirası Listesi için önerilen fakat henüz adaylık süreçleri tamamlanmamış olan mirasları kapsamaktadır. UNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’ndeki toplam 1.700 mirasın 78 tanesi Türkiye sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu mirasların 73’ü kültürel, ikisi karma, geriye kalan üçü de doğaldır.