Dört Ayak Türbe

Doğal ve Kültürel Miras Türbe

Kayseri kent merkezinde, Battalaltı Mahallesi’nde, Okyanus Sokak’ta ve bugün park içinde yer alan türbe, geçirdiği onarımlarla günümüze gelebilmiştir. Kırk Nisa adıyla da bilinen türbenin yapım tarihi, mimarı ve bânisi bilinmemektedir. Yapının günümüze ulaşan bir kitabesi de bulunmamaktadır. Bununla birlikte eser, plan ve tasarım özellikleri itibariyle XIV. yüzyıla Eretna Beyliği dönemine tarihlenmektedir.

Kesme taş malzemeden inşa edilen yapı, tek katlı ve yaklaşık 16x7 metre ölçülerindedir. Kuzey-güney doğrultusunda iki bölümden meydana gelen yapıda kuzeyde eyvan bölümü, güneyde ise eyvana bitişik vaziyette dört ayak üzerine oturan baldaken türbe binası yer almaktadır. Dikdörtgen planlı eyvan bölümünün üzeri beşik tonozla örtülüdür. Doğu ve batı cephelerinde ise aynı aks üzerinde dikdörtgen formlu sade birer pencere bulunmaktadır. Kuzey cephe ise Erken Osmanlı mimarisinde de sıklıkla görülen bir kalkan duvarı ile yükselmektedir. Kalkan duvarının merkezinde cepheden çökertilen dikdörtgen formlu silmeler içinde yer alan basık kemerli bir giriş açıklığı yer almaktadır. Eyvan bölümü güneyde baldaken türbeye bağlanmaktadır. Bu bölümün sonradan türbeye ilave edildiği bağlantı noktalarındaki dilatasyon izlerinden anlaşılmaktadır. Günümüzde bitişik olan bölüm, ikisi serbest ikisi ise eyvan duvarına bitişik vaziyette kare planlı ayaklar üzerinde sivri kemerlidir. Üst örtü, içten kubbe dıştan ise sekizgen kasnak ve sekizgen pramidal külahlıdır. İç kısımda kubbe eteğinde bir yazı kuşağı izlenmekteyse de günümüzde okunamamaktadır.

Vakıflar Bölge Müdürlüğü Arşivine göre günümüze gelene kadar pek çok onarım geçiren yapının son olarak 1977 yılında onarım gördüğü ve bu onarımda yıkılan özgün kubbe yerine bugünkü pramidal külahın yapıldığı anlaşılmaktadır. Son yıllarda küçük bir park alanı içinde kalan yapı kalkan duvarlı mimarisiyle dikkat çekmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Cirtil, S. (2001). Eretna Beyliği Mimarisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Çakmakoğlu, A. (1997), Fetihten Osmanlı Dönemine Kadar Kayseri’de Türk Devri Mimarisi. Ankara: İlköz Matbaası; Tuncer O. C. (1991). Anadolu Kümbetleri 2. Beylikler ve Osmanlı Dönemi. Ankara: Sevinç Matbaası.