Destinasyon Tercihi

Kavram

Turizm literatüründe, turistler tarafından ziyaret edilen ya da deneyimlenen çeşitli ölçeklerdeki mekanları anlatmak üzere kullanılan ve basitçe varış noktası anlamına gelen destinasyon kavramı bir turistik mekanın, imaj özellikleri, marka değeri, çekici unsurlar, konfor durumu gibi özellikler açısından ön plana geçebilmesine işaret eder. Destinasyon tercihi, temelde, iki tür olgu çerçevesinde oluşur. Destinasyonun özellikleri ve ziyaretçinin özellikleri.

Turistin istekleri, beklentileri, ihtiyaçları, güdüleri, ruhsal durumları destinasyon tercihlerini şekillendirir. Söz konusu öznel mekanizmalar, yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi, meslek, medeni durum, psikolojik durum gibi bireysel unsurların etkisinde olabileceği gibi; alışkanlıklar, gelenekler, yaşam biçimi gibi toplumsal ve kültürel motifler aracılığıyla da oluşabilmektedir. Ek olarak ekonomik faktörler, diğer unsurlara etki edecek veya onlarla birlikte hareket edecek şekilde destinasyon tercihlerinde baskın rol üstlenebilir.

Dinlenme, eğlenme, rahatlama, rekreasyon gibi temel turizm işlevleri, kısa süreli yer değiştirmeye temellenerek psikolojik etmenlerle ilişkilenir. Gündelik yaşam ritminde gerçekleşecek belli düzeyde planlı ve kısa süreli değişiklikler, istekler, beklentiler ve varış noktasındaki diğer insanlarla etkileşimin niteliğine bağlı olarak tolere edilebilir, hatta çekici bulunabilir. Bu bağlamda, destinasyonun özelliklerine karşı geliştirilecek tutumun yönü, turistin ziyaret öncesi ve ziyaret esnasındaki karar verme süreçleriyle ve ziyaret sonrası tatmin olma durumuyla yakından ilişkilidir.

Destinasyonun sahip olduğu fiziksel ve sosyal özellikler, diğer yandan destinasyon tercihine etki eden mekânsal özellikleri işaret eder. Destinasyon kalite unsurları olarak da adlandırılan ulaşım olanakları, konaklama hizmetleri, ürün ve hizmet kalitesi, aktivite imkanları ve çeşitliliği, doğal ve coğrafi unsurlar, tarihi ve kültürel unsurlar, mimari, yere özgü unsurlar söz konusu mekânsal özelliklerdendir.

Destinasyon tanıtılması ve pazarlanması, destinasyon tercihini imaj yoluyla önemli ölçüde şekillendiren değişkenler olan biridir. Günümüzde özellikle sosyal medya ortamları bu konuda eğilimleri belirleyici rol oynamaktadır. Yapılan araştırmalar, çekici ileti ve/veya gönderi içeriklerinin destinasyon tercihlerine etki ettiğini göstermiştir.

Destinasyon tercihine etki eden öznel ve yere ait faktörleri belirlemek, özellikle turizm geliştirmede ve turizm pazarlamasında, arz-talep dengelerini anlamak açısından önemlidir.

Referanslar

Batabyal, A. A. ve Yoo, S. J. (2020). A Theoretical Analysis of Preference Matching by Tourists and Destination Choice, Asia-Pac J Reg Sci, 4: 809–820; Doğaner, M. C. ve Armağan, E. (2018). Seyahat Bloglarının Destinasyon Seçimine Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30: 223 – 238; Tasçı A. D. A. ve Gartner W. C. (2007). Destination Image and Its Functional Relationships, Journal of Travel Research, 45(4): 413-425; Zhang, H. ve Lu, L. (2010). The Effect of Tourists’ Host-Guest Contact Preference on Perceived Destination Image and Tourist Satisfaction: A Case of Domestic Tourists in Yangshuo, Guilin, Geographical Research, 29(6): 1129-1140.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kozak, N. ve Kozak, M. (2019). Tourist Destination Management: Instruments, Products, and Case Studies. Switzerland: Cham Springer International Publishing.